Иҙелбай (исем)
| Викидатала элемент юҡ |
Иҙелбай — башҡорт ир-ат исеме. Башҡа төрки халыҡтарҙа ла Иҙелбай исеме бар.
Этимологияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҙелбай иҙел һәм бай һүҙҙәре ҡушылып төҙөлгән башҡорт ир-аты исеме[1].
Фамилияла
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҙелбаев Нәжип Сафа улы, Нәжип Иҙелбай (12 март 1912 йыл — 1 октябрь 1991 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан шағир, драматург, тәржемәсе. 1974 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. 2-се дәрәжә Ватан һуғышы һәм Ҡыҙыл Йондоҙ ордендары кавалеры.
Иҙелбаев Мирас Хәмзә улы (9 декабрь 1945 йыл) — ғалим-башҡорт әҙәбиәте белгесе, яҙыусы. 1977 йылдан СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филалы Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының ғилми һәм өлкән ғилми хеҙмәткәре, 1984 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы. 1987 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Рәсәй Тәбиғи фәндәр академияһының мөхбир ағзаһы, филология фәндәре докторы (2001), профессор (2014). Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү (2009) һәм Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре (1995). Рәми Ғарипов исемендәге премия лауреаты (2006). Салауат Юлаев ордены кавалеры (2017).
Иҙелбаев Урал Мирас улы (15 декабрь 1972 йыл) — композитор, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2014) һәм Шәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты (2000).
Иҙелбаев Ғабдулла Сәфәрғәле улы (1893 йыл — 7 март 1918 йыл) — Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре, Башҡортостан автономияһының тәүге ғәскәренә етәкселек иткән башҡорт офицерҙарының береһе.
Ауылдар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҙелбай (рус. Идельбаево) — Рәсәй Федерацияһының Ырымбур өлкәһе Медногорск ҡалаһы ҡала округындағы ауыл. Ҡороған йылғаһы буйында урынлашҡан.
1-се Иҙелбай (икенсе исеме Баҙраҡ 1-се; рус. 1-е Идельбаево) — Башҡортостан Республикаһының Салауат районындағы ауыл. Таймый ауыл Советына ҡарай.
2-се Иҙелбай (икенсе атамаһы Баҙраҡ; рус. 2-е Идельбаево) — Башҡортостан Республикаһының Салауат районындағы ауыл. Таймый ауыл Советына инә.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. 2021 йыл 5 октябрь архивланған. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
- Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
- Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.
- Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ