Килкабыҙ

Ауыл
Килкабыҙ Килкабыҙ
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Баҡалы районы
Координаталар	55°09′02″ с. ш. 53°59′22″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 207 849 010
ОКТМО коды	80 607 449 111
ГКГН номеры	0522261
Килкабыҙ

Килкабыҙ (рус. Килькабызово) — Башҡортостандың Баҡалы районындағы ауыл. Килкабыҙ ауылы Иҫке Ҡорос ауыл Советына ҡарай. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 358 кеше. Почта индексы — 452654, ОКАТО коды — 80207849010.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Баҡалы): 1523 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Туймазы): 90 км

Килкабыҙ ауылы Сөн бассейнына ҡараған Бөгә йылғаһы буйында, район үҙәге Баҡалы ауылынан 15 километр көнсығышҡа һәм Туймазы тимер юлы станцияһынан төньяҡ-көнсығышҡа 90 километрҙа урынлашҡан.

Тарихы

XVIII быуаттың 1-се яртыһында Ҡазан даруғаһы Ҡырғыҙ улусы башҡорттары үҙҙәренең аҫаба ерҙәрендә Килкабыҙ ауылына нигеҙ һалған.

Ауыл шулай уҡ Килкә Абыз, Тойҡа Абыз (1704—1711 йылдарҙағы ихтилалда ҡатнашҡан Тойҡа абыҙ исеме менән) исемдәре менән аталған.

Керҙәшлек килешеүе менән, Килкабыҙ ауылына яһаҡлы татарҙар (1762 йылда 42 ир-ат йәне теркәлгән) килеп ултырған. Артабан улар типтәрҙәр ҡатламына күскән.

1865 йылда 142 хужалыҡта 751 кеше иҫәпләнгән. Малсылыҡ, игенселек, умартасылыҡ менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет, күн заводы булған.

1906 йылда 2 мәсет, мәҙрәсә, тимерлек, һыу тирмәне, 4 бакалея кибете булған.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1906	1197
1920 йыл 26 август	1317
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар	941
1959 йыл 15 ғинуар	697
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар	436
2002 йыл 9 октябрь	441
2010 йыл 14 октябрь	358	173	185	48,3	51,7

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Бөгөнгө ауыл

Килкабыҙ ауылында төп мәктәп, фельдшер-акушерлыҡ пункты, клуб бар.

Урамдары

• Туғай урамы (рус.  Луговая (улица)
• Тыныслыҡ урамы (рус.  Мира (улица)
• Йәштәр урамы (рус.  Молодёжная (улица)
• Парк урамы — (рус.  Парковая (улица)
• Йылға урамы (рус.  Речная (улица)
• Совет урамы — (рус.  Советская (улица)
• Мәктәп урамы — (рус.  Школьная (улица)
• Шоссе урамы — (рус.  Шоссейная (улица)

.

Тирә-яҡ мөхит

Ер-һыу атамалары

Тауҙар: Йылғалар, күлдәр:

• Сөн
• Бөгә йылғаһы

Шишмәләр:

Ялан-бесәнлектәр, юл:

Таусыҡтар, түбәләр:

Тарихи ҡомартҡылар:

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Баҡалы районы
• Ҡырғыҙ

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978–5–295–04683–4 (рус.)
• Бакалинская земля: история и люди. — Уфа: ГУП РБ УПК, 2010. — 320 с.: ил.(урыҫ.)

Һылтанмалар

• Килкабыҙ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• География Бакалинского района. Природа и население. Учебное пособие для 8 класса