Муса Йәлил: өлгөләр араһындағы айырма

	Муса Йәлил
	татар. Муса Җәлил
	Файл:Calil student 1929.jpg
Исеме	Йәлилов Муса Мостафа улы
Тыуған көнө	2 февраль (15 февраль) 1906
Тыуған урыны	Ырымбур губернаһы, Мостафа ауылы
Вафат булған көнө	25 август 1944 (38 йәш)
Вафат булған урыны	Берлин
Гражданлығы	Рәсәй империяһы → СССР
Эшмәкәрлеге	яҙыусы, шағир
Автограф
	Муса Йәлил Викимилектә
	Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

10:16, 28 август 2016 өлгөһө

Муса Йәлил (тулы исеме Муса Мостафа улы Йәлилов 2 (15) февраль 1906(19060215), Мостафа ауылы^[2], Ырымбур өлкәһе (Шарлыҡ районы) — 25 август 1944, Берлин) — татар совет шағиры, Советтар Союзы Геройы (1956), Ленин премияһы лауреаты (1957, үлгәндән һуң). 1929 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

Күп балалы ғәйләлә алтынсы булып тыуған. Атаһы — Мостафа Йәлилов, әсәһе — Рәхимә Йәлилова (Сәйфуллина).

Хөсәйениә мәсете мәҙрәсәһендә уҡый. 1919 йылда комсомолға инә. Мәскәү дәүләт университетын тамамлай.

Файл:Памятник Мусе Джалилю (Москва, Зябликово).jpg

М. Йәлилдең Мәскәүҙәге һәйкәле

Иҫтәлек

Муса Йәлилдең яҡташы, башҡорт яҙыусыһы Cәғит Агиш яугир-шағирға «Яҡташтар» әҫәрен бағышлаған.
Элекке СССРҙағы күп кенә ҡала урамдары герой исемен йөрөтә.
Ҡазан Татар дәүләт опера һәм балет театрына шағир исеме бирелгән.
Татарстандың нефть етештереү үҙәге, Сарман районындағы Йәлил ҡасабаһы Муса Йәлил исеме менән аталған.
Мәскәүҙә, Ҡазанда, Ырымбурҙа, Әлмәттә һәм башҡа ҡалаларҙа уға һәйкәлдәр ҡуйылған.
Ҡазанда шаирҙың музей-фатиры эшләй.

Кинематографияла шағир образы

«Моабитская тетрадь», реж. Леонид Квинихидзе, Ленфильм, 1968.
«Красная ромашка», ДЕФА (ГДР).

Китаптары

Муса Джалиль. Сочинения в трех томах / Кашшаф Г. — Казань, 1955-1956 (на татарском языке).
Муса Джалиль. Сочинения. — Казань, 1962.
Муса Джалиль. Избранное / Ганиев В.. — М.: Художественная литература, 1966.
Муса Джалиль. Избранное. — М., 1976.
Муса Джалиль. Избранные произведения / Мустафин Р. — Издательство „Советский писатель“. Ленинградское отделение, 1979.

Әҙәбиәт

Бикмухамедов Р. Муса Джалиль. Критико-биографический очерк. — М., 1957.
Госман Х. Татарская поэзия двадцатых годов. — Казань, 1964. (тат.)
Воздвиженский В. История татарской советской литературы. — М., 1965.
Файзи А. Воспоминания о Мусе Джалиле. — Казань, 1966.
Ахатов Г. Х. О языке Мусы Джалиля / «Социалистик Татарстан». — Казань, 1976, № 38 (16727), 15 февраля.
Ахатов Г. Х. Фразеологические обороты в поэме Мусы Джалиля «Письменосец». / Ж. «Советская школа». — Казань, 1977, № 5 (тат.).
Мустафин Р. А. По следам поэта-героя. Книга-поиск. — М.: Советский писатель, 1976.
Корольков Ю. М. Через сорок смертей. — М.: Молодая Гвардия, 1960.
Корольков Ю. М. Жизнь – песня. Жизнь и борьба поэта Мусы Джалиля. — М.: Госполитиздат, 1959.

Иҫкәрмәләр

↑ Хәҙерге Мостафа ауылы, Шарлыҡ районы, Ырымбур өлкәһе
↑ 52°50′05″ с. ш. 54°46′48″ в. д.^HGЯO

Һылтанмалар

Был яҙыусы тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.

[Х-1] Хәҙерге Мостафа ауылы, Шарлыҡ районы, Ырымбур өлкәһе

[2] 52°50′05″ с. ш. 54°46′48″ в. д.^HGЯO

[1]

[2]

@@ 30 юл: / 30 юл: @@
  |викисклад            = Musa Cälil
 }}
-'''Муса Йәлил''' (тулы исеме '''Муса Мостафа улы Йәлилов''' {{ДатаРождения|15|2|1906|2||}}, Мостафа аулы<ref>{{coord|52|50|5|N|54|46|48|E|type:city_region:RU|scale=200000}}</ref>, [[Ырымбур өлкәһе]] ([[Шарлыҡ районы]]) — {{ДатаСмерти|25|8|1944}}, [[Берлин]]) — [[татар]] [[СССР|совет]] шағиры, [[Советтар Союзы Геройы]] ([[1956]]), [[Ленин премияһы лауреаты]] (вафатынан һуң тапшырылды, [[1957]]). [[1929]] йылдан [[ВКП(б)]] ағзаһы.
+'''Муса Йәлил''' (тулы исеме '''Муса Мостафа улы Йәлилов''' {{ДатаРождения|15|2|1906|2||}}, Мостафа ауылы<ref>{{coord|52|50|5|N|54|46|48|E|type:city_region:RU|scale=200000}}</ref>, [[Ырымбур өлкәһе]] ([[Шарлыҡ районы]]) — {{ДатаСмерти|25|8|1944}}, [[Берлин]]) — [[татар]] [[СССР|совет]] шағиры, [[Советтар Союзы Геройы]] ([[1956]]), [[Ленин премияһы лауреаты]] ([[1957]], үлгәндән һуң). [[1929]] йылдан [[ВКП(б)]] ағзаһы.
-Күп балалы ғәйләлә алтынсы бала булып донъяға килә. Атаһы-Мостафа Йәлилов, әсәһе — Рәхимә Йәлилова (Сәйфуллина).
+Күп балалы ғәйләлә алтынсы булып тыуған. Атаһы — Мостафа Йәлилов, әсәһе — Рәхимә Йәлилова (Сәйфуллина).
-[[Хөсәйениә мәсете]] мәҙрәсәһендә уҡый. 1919 йылда комсомолға инә. [[Мәскәү дәүләт университеты]]н тамамланы.
+[[Хөсәйениә мәсете]] мәҙрәсәһендә уҡый. 1919 йылда комсомолға инә. [[Мәскәү дәүләт университеты]]н тамамлай.
 [[Файл:Памятник Мусе Джалилю (Москва, Зябликово).jpg|200px|мини|справа|М. Йәлилдең Мәскәүҙәге һәйкәле]]
 == Иҫтәлек ==
-* Уның тураһында башҡорт яҙыусыһы, уның яҡташы [[Агишев Сәғит Ишмөхәмәт улы|Cәғит Агиш]] «Яҡташтар» әҫәрен яҙҙы.
+* Муса Йәлилдең яҡташы, башҡорт яҙыусыһы [[Агишев Сәғит Ишмөхәмәт улы|Cәғит Агиш]] яугир-шағирға «Яҡташтар» әҫәрен бағышлаған.
+* Элекке [[СССР]]ҙағы күп кенә ҡала урамдары герой исемен йөрөтә.
-* [[Рәсәй]]ҙә һәм донъяла урамдар исемдәре.
-* [[Ҡазан]] Татар дәүләт опера һәм балет исеме уның исемен йөрөтә.
+* [[Ҡазан]] Татар дәүләт опера һәм балет театрына шағир исеме бирелгән.
-* Муса Йәлил исемен [[Татарстан]]дың нефть етештереү үҙәге, [[Сарман районы]]нда [[Йәлил (ҡасаба)|Йәлил ҡасабаһы]] йөрөтә.
+* [[Татарстан]]дың нефть етештереү үҙәге, [[Сарман районы]]ндағы [[Йәлил (ҡасаба)|Йәлил ҡасабаһы]] Муса Йәлил исеме менән аталған.
-* [[Мәскәү]]ҙә, [[Ҡазан]]да, [[Ырымбур]]ҙа, [[Әлмәт (Татарстан)|Әлмәт]]тә һәм башҡа ҡалаларҙа һәйкәлдәр.
+* [[Мәскәү]]ҙә, [[Ҡазан]]да, [[Ырымбур]]ҙа, [[Әлмәт (Татарстан)|Әлмәт]]тә һәм башҡа ҡалаларҙа уға һәйкәлдәр ҡуйылған.
-* [[Ҡазан]]да музей-фатир ойошторлған.
+* [[Ҡазан]]да шаирҙың музей-фатиры эшләй.
+== Кинематографияла шағир образы ==
-== Кинематограф ==
 * «Моабитская тетрадь», реж. Леонид Квинихидзе, Ленфильм, 1968.
 * «Красная ромашка», ДЕФА (ГДР).
-== Китапхана ==
+== Китаптары ==
 * {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Сочинения в трех томах |ответственный = Кашшаф Г. — Казань, 1955-1956 (на татарском языке)}}
 * {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Сочинения. — Казань, 1962}}