Туйсина Рәшиҙә Ғилметдин ҡыҙы

Рәшиҙә Туйсина
Тыуған ваҡыты:	10 май 1942({{padleft:1942|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:10|2|0}}) (82 йәш)
Тыуған урыны:	Сыңғыҙ ауылы, Баймаҡ районы, Башҡорт АССР-ы
Һөнәре:	Бейеүсе
Гражданлығы:	СССР → Рәсәй Федерацияһы
Театр:	Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле
Наградалары:	Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы Салауат Юлаев исемендәге премияһы

Туйсина Рәшиҙә Ғилметдин ҡыҙы (10 май 1942 йыл) — башҡорт бейеүсеһе, РСФСР-ҙың атҡаҙанған (1978) һәм БАССР-ҙың халыҡ артисы (1974), Башҡортостандың Фәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленең элекке солисы, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1974), Салауат Юлаев ордены кавалеры (2012).

Биографияһы

Рәшиҙә Ғилметдин ҡыҙы Туйсина 1942 йылдың 10 майында Башҡорт АССР-ының Баймаҡ районы Сыңғыҙ ауылында тыуған.

Рәшиҙә 1960 йылда Баймаҡта пионервожатый булып эшләгән сағында Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленә бейеүселәр йыйыу тураһында иғлан ишетә. Конкурста үҙе яратып бейегән «Заһиҙа»ны башҡара. Ансамбль етәксеһе Фәйзи Ғәскәров тал сыбығындай нәҙек, һомғол буйлы йәш ҡыҙҙың киләсәктә башҡорт бейеүе сәнғәтенең ынйыһы буласағын төҫмөрләп ҡала һәм ансамблгә саҡыра. Шунан бирле ошо танылған коллективта оҙаҡ йылдар эшләп, дан һәм шөһрәт ҡаҙанып ҡына ҡалмай, ә башҡорт бейеү сәнғәтен донъя кимәленә күтәрә.

Бейеүсенең репертуарында «Заһиҙа», «Гөлнәзирә», «Ете ҡыҙ», «Шаян ҡыҙҙар» һ.б. бейеүҙәр бар.

1968 йылда Рәшиҙә Туйсина ире Әнүәр Ишбирҙин һәм Салауат Дәүләтбаев менән Софияла Йәштәр һәм студенттарҙың IX Бөтә донъя фестивалендә ҡатнаша. Фестивалдән бейеүсе алтын миҙал алып ҡайта. Шул уҡ йылда уға Ғәлимов Сәләм исемендәге премия бирелә.

Мәскәүҙең Кремль һарайы, Франция, Һиндостан, Испания, Германия, Швеция, Пакистан, Финляндия һәм башҡа илдәр тамашасылары алҡышлай.

Башҡорт бейеү сәнғәтен юғары кимәлгә күтәргәне өсөн Рәшиҙә Туйсинаға Башҡортостандың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы бирелә.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• БАССР-ҙың атҡаҙанған артисы (1972)
• БАССР-ҙың халыҡ артисы (1974)
• РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1978)
• Йәштәр һәм студенттарҙың IX Бөтә донъя фестиваленең (София) алтын миҙалы (1968)
• Ғәлимов Сәләм исемендәге премия (1968)
• Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы (1974)
• Салауат Юлаев ордены (2012)

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Ишбирҙин Хәлил Әнүәр улы

Заһиҙә (бейеү)

Һылтанмалар

• Туйсина Рәшиҙә Ғилметдин ҡыҙы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 29 май 2022)
• «Башҡортостан» гәзите «Ихласлыҡтыр уның асылы» (Башҡорт бейеүе алиһәһе күркәм юбилейын билдәләй)
• Башкортостандың ҡыҫҡаса энциклопедияһы 2007 йыл 22 октябрь архивланған.
• «Бельские просторы» журналы
• Бейей-бейей донъя яуланы(недоступная ссылка)