Троян Надежда Викторовна

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Троян Надежда Викторовна
бел. Надзея Віктараўна Траян
Зат ҡатын-ҡыҙ
Рәсем
Гражданлыҡ  Беларусь
 СССР
Хеҙмәт итеүе СССР
Патронимы йәки матронимы Викторовна[d]
Тыуған көнө 24 октябрь 1921({{padleft:1921|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})
Тыуған урыны Верхнедвинск[d], Дриссенский уезд[d], Витебская губерния[d], РСФСР
Вафат булған көнө 7 сентябрь 2011({{padleft:2011|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:7|2|0}}) (89 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, Рәсәй
Ерләнгән урыны Троекуров зыяраты[d]
Хәләл ефете Коротеев, Василий Игнатьевич[d]
Һөнәр төрө хирург
Эш урыны 1-се Мәскәү дәүләт медицина университеты
Уҡыу йорто 1-се Мәскәү дәүләт медицина университеты
Ғилми исеме доцент[d]
Ғилми дәрәжә медицина фәндәре кандидаты[d]
Хәрби звание өлкән лейтенант[d]
Һуғыш/алыш Бөйөк Ватан һуғышы
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Советтар Союзы Геройы Ленин ордены I дәрәжә Ватан һуғышы ордены Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены Ҡыҙыл Йондоҙ ордены Халыҡтар Дуҫлығы ордены Жуков миҙалы В. И. Лениндың тыуыуына 100 тулыу айҡанлы юбилей миҙалы медаль «Партизану Отечественной войны» I степени «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә егерме йыл» юбилей миҙалы «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә утыҙ йыл» юбилей миҙалы «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә илле йыл» юбилей миҙалы «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә ҡырҡ йыл» юбилей миҙалы «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә алтмыш йыл» юбилей миҙалы «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүгә 65 йыл» юбилей миҙалы медаль «В память 850-летия Москвы» «Хеҙмәт ветераны» миҙалы юбилейная медаль «50 лет Вооружённых Сил СССР» юбилейная медаль «60 лет Вооружённых Сил СССР» юбилейная медаль «70 лет Вооружённых Сил СССР» «Мәскәүҙең 800 йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы медаль «60 лет освобождения Республики Беларусь от немецко-фашистских захватчиков» медаль «65 лет освобождения Республики Беларусь от немецко-фашистских захватчиков»
 Троян Надежда Викторовна Викимилектә

Троян Надежда Викторовна (бел. Надзея Віктараўна Траян; 24 октябрь 1921 йыл, Дрисса — 7 сентябрь 2011 йыл, Мәскәү) — [СССР]] разведчигы һәм «Дауыл» партизан отрядының шәфҡәт туташы, Советтар Союзы Геройы, медицина фәндәре кандидаты, медицина хеҙмәтенең өлкән лейтенанты.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Наде́жда Ви́кторовна Троя́н Дрисса ҡалаһында, хәҙер Витебск өлкәһе Верхнедвинск ҡалаһы (Белоруссия), хеҙмәткәр ғаиләһендә тыуған. Белорус ҡыҙы. 10 класты тамамлай.

Бөйөк Ватан һуғышы башланыу менән, немец ғәскәрҙәре ваҡытлыса оккупациялаған территорияла Минск өлкәһе Смолевичи ҡалаһында йәшерен ойошма эшендә ҡатнаша. Торфозаводта барлыҡҡа килгән йәшерен комсомол ойошмаһы ағзалары дошман тураһында разведка мәғлүмәте йыйған, партизандар сафын тулыландырған, уларҙың ғаиләләренә ярҙам күрһәткән, листовка яҙғандар һәм уларҙы йәбештергәндәр. 1942 йылдың июленән Минск өлкәһендә хәрәкәт иткән «Сталинская пятёрка» (командиры М. Василенко), «Дауыл» (командиры М. Скоромник) партизан отрядтарының, «Дядя Коля» бригадаһының (командиры — Советтар Союзы Геройы П. Г. Лопатин) элемтәсеһе связная, разведчигы, шәфҡәт туташы. Күперҙәрҙе шартлатыу, дошман ылауҙарына һөжүм итеү операцияларында, бер нисә тапҡыр һуғышта ла ҡатнаша. М. Б Осипова һәм Е. Г. Мазаник менән бергә Белоруссияның немец гауляйтеры Вильгельм Кубены[1] юҡ итеү операцияһын әҙерләү буйынса ойошма заданиеһын үтәүҙә ҡатнаша.

Партизандарҙың был батырлығы хаҡында «Часы остановились в полночь» («Беларусьфильм») совет нәфис фильмы, «Охота на гауляйтера» (режиссёры Олег Базилов, 2012) сериалы һәм «Убить гауляйтера» (Рәсәй — Белоруссия, 2007)документаль фильмы һөйләй.

1943 йылдың 29 октябрендә, немец-фашист илбаҫарҙары менән көрәштә күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн Ленин ордены һәм «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 1209) тапшырылып, Надежда Викторовна Троянға «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә.

Һуғыштан һуң, 1947 йылда , 1-се Мәскәү медицина институтын тамамлай. мәғариф СССР Һаулыҡ һаҡлау министрлығының санитар-мәғрифәтселек ғилми-тикшеренеү институты директоры, 1-се Мәскәү медицина институтының хирургия кафедраһы доценты булып эшләй. Һуғыш ветерандары Совет комитеты президиумы ағзаһы, Тыныслыҡты яҡлау комитеты ағзаһы, СССР Ҡыҙыл тәре һәм Ҡыҙыл ярым ай йәмғиәте Союзы башҡарма комитеты рәйесе, Ҡаршылыҡ көрәшселәре Халыҡ-ара Федерацияһы Советы ағзаһы, санитар-мәғрифәт Халыҡ-ара ойошмаһының рәйестәше.

Йәшәгән Мәскәүҙә йәшәй. Мәскәүҙә Троекуровский зыяратында ерләнгән.

Н. В. Трояндың ире хәрби корреспондент В. И. Коротеев (1911—1964).

Улы — Алексей — кардиохирург.

Хәтер[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Надежда Троян исемен Мәскәүҙәге 1288-се мәктәп йөрөтә. Мәктәптә уға арналған ҙур экспозицияла фотографиялары һәм наградалары ҡуйылған[2].

Сеченов исемендәге Беренсе мәскәү дәүләт медицина университеты бинаһына 2013 йылдың 25 октябрендә мемориаль таҡта ҡуйылды.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Лукьянов Б. По заданиям партизан // Героини: очерки о женщинах — Героях Советского Союза / ред.-сост. Л. Ф. Торопов; предисл. Е. Кононенко. — Вып. 2. — М.: Политиздат, 1969. — 463 с.
  • Троян Надежда Викторовна // Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — С. 602. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]