Колдунов Александр Иванович
Александр Иванович Колдунов (20 сентябрь 1923 йыл — 7 июнь 1992 йыл, Мәскәү) — совет дәүләт һәм хәрби эшмәкәре, СССР Авиацияһының Баш маршалы, ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы. КПСС Үҙәк Комитеты ағзаһы (1981—1990). СССР Юғары Советының 9-11-се саҡырылыш Милләттәр Советы депутаты (1974—1989).
Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында иң яҡшы совет истребитель-астарҙың береһе. Ас һуғышыр араһында иң һөҙөмтәле истребителе "Як"дарҙың араһынан иң һөҙөмтәле ас.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Алекса́ндр Ива́нович Колдуно́в 1923 йылдың 20 сентябрендә Смоленск губернаһы Мощиново ауылында хеҙмәткәр ғаиләһендә тыуа. Урыҫ. Мәскәү өлкәһе Электроугли ҡалаһында урта мәктәпте тамамлай. Реутовта аэроклубта уҡый.
Бөйөк Ватан һуғышы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1941 йылдан Эшсе-Крәҫтиән Ҡыҙыл Армияһында. Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында, 1943 йылдың мартында Мясников исемендәге Качинск Ҡыҙыл Байраҡлы хәрби авиация мәктәбен тамамлай. Запастағы авиаполкка ебәрелә, әммә ғәмәлдәге армияға алыныуға өлгәшә. 1943 йылдың майынан фронтта 594-се штурмлаусы авиация полкы осоусыһы вазифаһында. 1943 йылдың 21 июнендә Северский Донец йылғаһы өҫтөндә беренсе еңеүгә өлгәшә. Тиҙ арала хәрби иҫәбен арттыра, шул уҡ ваҡытта вазифаларында ла үҫә бара: 1943 йылда кесе летчик, летчик, звено командиры, эскадрильяһы командиры урынбаҫары була. 1943 йылдың көҙөнән һуғыштың аҙағына тиклем эскадрильяға командалыҡ итә. Днепр өсөн алышта, Украинаның уң ярын азат итеүҙә, Яссы-Кишинев операцияһында, Будапешт операцияһында, Румыния, Болгария, Югославия, Венгрия, Чехословакия һәм Австрияны азат итеү операцияларында айырылып тора.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Колдунов Александр Иванович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Колдунов Александр Иванович . «Герои страны» сайты.
- Статья об А. И. Колдунове(недоступная ссылка).
- Биография А. И. Колдунова и рассказ о воздушном бое с американцами.
- Обстоятельства снятия А. И. Колдунова с поста Главкома.
- 20 сентябрҙә тыуғандар
- 1923 йылда тыуғандар
- СССР-ҙа тыуғандар
- 7 июндә вафат булғандар
- 1992 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Мәскәүҙә ерләнгәндәр
- Ю. А. Гагарин исемендәге Хәрби-һауа академияһын тамамлаусылар
- Генераль штабтың Хәрби академияһын тамамлаусылар
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- Советтар Союзы Геройҙары
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- Александр Невский ордены (СССР) кавалерҙары
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары
- III дәрәжә «СССР Ҡораллы Көстәрендә Ватанға хеҙмәт иткәне өсөн» ордены кавалерҙары
- «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «Венаны алған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Будапештты алған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «За укрепление боевого содружества» миҙалы менән наградланыусылар
- «Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- ВХР Байраҡ ордены кавалерҙары
- Георгий Димитров ордены кавалерҙары
- Ленин премияһы лауреаттары
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 40 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- КПСС-тың XXVII съезы делегаттары
- КПСС-тың XXVI съезы делегаттары
- КПСС-тың XXV съезы делегаттары
- КПСС-тың XXIV съезы делегаттары
- Ике тапҡыр Советтар Союзы Геройҙары
- Бөйөк Ватан һуғышы осоусылары
- «Монголия Халыҡ Армияһының 50 йыллығы» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- I дәрәжә «За безупречную службу» миҙалы менән наградланыусылар
- Авиация маршалдары