Европала һыу баҫыу (2021)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Европала һыу баҫыу
Рәсем
Дәүләт  Бельгия[1][2]
 Франция
 Германия[3][4][5]
 Италия
 Люксембург
 Нидерланд
 Швейцария
 Бөйөк Британия
 Румыния
 Хорватия
 Чехия
Урын Европа
Ваҡиға ваҡыты 2021
Башланыу датаһы 12 июль 2021
Тамамланыу датаһы 25 июль 2021
Хәбәрһеҙ юғалғандар һаны 670
Һәләк булғандар һаны 242
Нанесённый ущерб 10 000 000 000 €
Вид с воздуха
 Европала һыу баҫыу (2021) Викимилектә

Европала һыу баҫыу — Бернд (Bernd) циклоны алып килгән ҡойма ямғырҙар арҡаһында 2021 йылдың 12 июлендә башланған һыу баҫыуҙар серияһы. Бер нисә йылға бассейны ярҙарынан сыҡты. Төп зыян Германияға килтерелде. Был һыу баҫыу һуңғы 100 йыл эсендә иң ҙур ташҡын тип аталды[6]. 209-лап кеше һәләк булды — Германияла 169, Бельгияла — 36, Италияла — 1, Австрияла — 1, 2 Румынияла — 2, йөҙҙәрсә кеше хәбәрһеҙ юғалған[7][8][9][10].

Германия[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Германияның көнбайыш һәм көньяҡ-көнбайышында, 12 июлдән башлап яуған ҡойма ямғырҙар арҡаһында, Рейн йылғаһы ҡушылдыҡтары Ар һәм Мозель, шулай уҡ бер нисә ҙур булмаған йылғалар ярҙарынан сыҡты. Көслө емергес тәбиғәт күренешенең (стихия) төп бәхетһеҙлеге туранан-тура Төньяҡ Рейн-Вестфалия һәм Рейнланд-Пфальц ерҙәренә төштө. 165 000 ашыу кеше электр яҡтылығынан мәхрүм булды, тимер юл магистралдәре зыян күрҙе[11]. Һыу ағымы күперҙәрҙе һәм йорттарҙы емерҙе. Германия оборона министрлығы илдең көнбайышында хәрби һәләкәт режимын иғлан итте[12]. Һыу ташҡыны арҡаһында 169 кеше һәләк булды, 170 кеше хәбәрһеҙ юғалды[7]. Төньяҡ Рейн-Вестфалия федераль ерендә 46 кеше, Рейнланд-Пфальцта кәм тигәндә 121 — (барыһы ла — Арвайлер районында), бер кеше — Бавария районы Берхтесгаденда[13]. 749 кеше йәрәхәтләнде.[13]. Германиялағы һуңғы тиҫтә йылдарҙағы иң емерткес һәм үлемесле көслө ташҡын булды[14][15].

Мародёрлыҡ осраҡтары[16] осраҡтары билдәләнде. Ҡайһы бер ҡалаларҙа эсәр һыу[17] менән тәьмин итеүҙә тотҡарлыҡтар күҙәтелде.

Илдең көнбайышында гидроэлектростанциялар[18] сафтан сыҡты.

18 июлдә Германияның көнсығышына ла һыу баҫыу ҡағылды[19]. Чехия менән тимер юл бәйләнеше туҡтатылды[20].

Бельгия[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бельгияла һыу баҫыу һөҙөмтәһендә 36 кеше һәләк булды, яҡынса 70 кеше хәбәрһеҙ юғалды, 57 кеше дауаханала[8][21]. Тәбиғәт афәте Льеж, Намюр, Валлон Брабанты, Люксембург, Антверпен һәм Фламанд Брабант провинцияларына ҡағылды. Тиҫтәләрсә мең кеше күсеп китергә мәжбүр булды. Зыян күргән төбәктәрҙә электр уты тотҡарланды. Был һыу баҫыу илдең бөтә тарихында иң һәләкәтлеһе тип аталды[22].

Люксембург[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Люксембургта бер нисә коммуна эвакуацияланды.[23].

Һолландия (Нидерланд)[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

16 июлдә Лимбургтан кешеләрҙе эвакуациялау башланды. Провинцияла электр менән тәьмин итеү проблемаһы күҙәтелә[24]. 15 000 кеше эвакуацияланған[25].

Италия[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Италияның төньяғындағы һауа торошо үҙгәреү һөҙөмтәһендә 1 кеше һәләк булған, канат юлы зыян күрҙе[26]. Рашҡы һәм йәшенле оҙайлы ҡойма ямғырҙар ишелмәләргә сәбәп булған[27]. 18 июлдә көслө ямғырҙар бер нисә төбәктә һыу баҫыуҙарға килтерҙе. Сицилия утрауы иң ныҡ зыян күрҙе. Бынан тыш, Италияның төньяғында, Көньяҡ Тиролдә, метеорологтар һуңғы тәүлек эсендә рекордлы яуым-төшөм теркәне[28].

Бөйөк Британия[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

12 июлдә Лондонға йәшенле ҡойма ямғыр ябырылды. Урамдарҙы һыу баҫты, бер нисә метро станцияһы ябылды[29].

Франция[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Францияның көнсығышын һыу баҫты, Сона һәм Луара департаментында һауа торошоноң «ҡыҙғылт һары» хәүеф кимәле иғлан ителде[30]. Ташҡындар Лионда ла күҙәтелде[31].

Чехия[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

18 июлдә ташҡын Чехияға етте[32]. Илдең төньяғында Либерецкий крайындағы ике ауылдан халыҡ эвакуациялана. Германия менән тимер юл бәйләнеше ваҡытлыса туҡтатыла[33].

Австрия[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

17 июлдә Зальцбург ерендәге Халлайн ҡалаһын һыу баҫты һәм бер нисә районға зыян килтерҙе[34][35]. Бер кеше һәләк булды[9].

Румыния[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

20 июлдә ташҡын Румынияға етә. Сату-Маре һәм Яссыла 2 кеше һәләк була. Һыу баҫыуҙар һәм йонсоу һауа торошо Клуж-Напокаға ҡағылды, 2 кеше зыян күрҙе.

Климат үҙгәреүе менән бәйле[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Европа лидерҙары һәм ғалимдар белдереүенсә, Европаны һыу баҫыу климат үҙгәреү[36][37] менән бәйле булыуы мөмкин. Ҡойма ямғырҙар алдынан Германияла бер нисә аҙна дауамында ныҡ эҫе була. Оксфорд университетының Тирә-яҡ мөхит үҙгәреүе институтынан Фридерика Отто былай тине:

«Беҙ Европала һуңғы бер нисә көн эсендә күҙәткән ҡойма ямғырҙар — ул ғәҙәттән тыш экстремаль һауа шарттары менән бәйле. Климат үҙгәреү сәбәпле, уларҙың интенсивлығы көсәйә. Был көсөргәнешлелек артабанғы йылыныу менән тағы ла көсәйеүен дауам итәсәк»[36].

БМО шулай уҡ АҠШ һәм Канадалағы үлемесле эҫе көндәрҙе, Себерҙәге урман янғындарын[38] климат үҙгәреүе менән бәйләй. «Фобос» һауа торошо үҙәгенең әйҙәүсе белгесе Михаил Леус, Ҡырымда һәм Краснодар крайында булып үткән ташҡындар Европала ҡоторонған шул уҡ бер циклон менән бәйләнгән, тип белдерҙе[39].

Көнбайыш һәм Үҙәк Европалағы һыу ташыуҙары менән бер ваҡытта күҙәтелгән Төркиәләге (6 кеше һәләк булды[40]), Һиндостандағы (33 кеше һәләк булды[41]), Ҡытайҙағы (12 кеше һәләк булды)[42][43],һыу баҫыуҙар Украинаға һәм Белоруссияға[44][45] ла ябырылды.

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Реакция[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рейнланд-Пфальц ере властары ҡойма ямғырҙар килтергән зыянды бөтөрөү эштәренә 50 миллион евро бүлде.

ФРГ властары ташҡындан күргән зыян эҙемтәләрен бөтөрөү маҡсатында 400 миллион евро аҡса бүлеүҙе планлаштыра.

Башҡа илдәр лидерҙары, бихисап ҡорбандары менән бәйле, Германияға ҡайғы уртаҡлашыуын белдерҙе.

Рим папаһы «ташҡындан зыян күргән бөтә кешеләр, шулай уҡ афәт эҙемтәләрен бөтөрөүҙә ҡатнашҡан авария-ҡотҡарыу хеҙмәте менән рухи яҡынлыҡ тоям» тип белдерҙе.

Европа союзы зыян күргән райондарға ярҙам итергә әҙерлеге тураһында белдерҙе.

20 июлдә Бельгия матәм көнө[22] иғлан итте.

Бундестаг Германиялағы һыу баҫыуҙың һәм күпләп кеше ҡорбан ителеүенең сәбәптәре — властарҙың вайымһыҙлығы тине. Германия канцлеры Ангела Меркель йәкшәмбе көндө трагедия урынын барып күрҙе[46]. Ул көслө ташҡындарҙан һуң климат үҙгәреү менән аяуһыҙ көрәшергә саҡырҙы[47][48].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Las impactantes imágenes aéreas de la devastación causada por las inundaciones en Alemania y Bélgica (исп.) — 2002.
  2. Las claves de las peores inundaciones en Alemania y Bélgica en décadas
  3. Las impactantes fotos de las inundaciones en Europa que dejaron más de 150 muertos (исп.) — 2002.
  4. Por qué las inundaciones en Alemania y otras partes de Europa son tan catastróficas
  5. Inundaciones en Alemania: Schuld, el pueblo donde hay decenas de desaparecidos tras ser arrasado casi por completo por las fuertes lluvias que afectan a Europa
  6. Эксперты: Европа не испытывала столь сильного наводнения 100 лет.
  7. 7,0 7,1 Число жертв наводнения в Германии возросло до 169.
  8. 8,0 8,1 Число жертв наводнения в Бельгии достигло 36.
  9. 9,0 9,1 В Австрии один человек погиб из-за сильных ливней.
  10. В Румынии в результате наводнения погибли два человека.
  11. Железнодорожное сообщение осложнено в подтопленных регионах на западе ФРГ.
  12. На западе Германии объявили режим военной катастрофы.
  13. 13,0 13,1 Число погибших в результате наводнения в Германии превысило 160.
  14. Крупнейшая катастрофа за десятилетия: в Германии не могут оценить число погибших.
  15. Смертоносный потоп в Европе.
  16. DPA: мародеры начали грабить магазины в подтопленных районах на западе Германии.
  17. Последствия проливных дождей на западе Германии. Фоторепортаж.
  18. Гидроэлектростанции на западе ФРГ вышли из строя в результате наводнения.
  19. Германия: наводнения угрожают востоку (18 июль 2021).
  20. Движение поездов на границе ФРГ и Чехии прервали из-за наводнения.
  21. Матвиенко выразила соболезнования из-за последствий наводнения в Бельгии.
  22. 22,0 22,1 Бельгия объявила 20 июля днем национального траура.
  23. Floods to last as thousands forced out of homes (ингл.) (14 июль 2021).
  24. Heavy rains leave Limburg flooded; Some showers expected today (ингл.).
  25. «Такой катастрофы еще не было»: города Европы уходят под воду.
  26. Maltempo al Nord, danni e una vittima in Veneto. Albero cade su una funivia (билдәһеҙ).
  27. Жертвы непогоды (16 июль 2021).
  28. В Австрии и Италии произошли подтопления из-за сильных ливней (18 июль 2021).
  29. Flash floods: Parts of London receive a month of rain in one day, BBC News (13 июль 2021). 16 июль 2021 тикшерелгән.
  30. Сильное наводнение обрушилось на восток Франции.
  31. Сильное наводнение обрушилось на восток Франции (17 июль 2021).
  32. Death toll from flooding in western Europe climbs above 180, CBS.
  33. Жители двух сел на севере Чехии эвакуированы из-за угрозы наводнений.
  34. Europe flood death toll tops 160, costly rebuilding ahead (ингл.) (17 июль 2021).
  35. Hochwasser: Österreich entkommt Katastrophe nur knapp – Alle News im Liveticker! (нем.) (20 июль 2021).
  36. 36,0 36,1 Наводнение в Германии - следствие изменения климата | DW | 16.07.2021 (билдәһеҙ).
  37. Наводнение в Западной Европе: 150 погибших, сотни пропали без вести, спасатели ищут выживших, BBC News Русская служба. 17 июль 2021 тикшерелгән.
  38. Дожди и жара в Европе: ученые изучают связь с антропогенным изменением климата.
  39. Синоптик сравнил наводнения в России и Германии.
  40. Шесть человек погибли в Турции из-за наводнений.
  41. Число погибших в Мумбаи из-за ливней достигло 33.
  42. Из-за ливней в Китае погибли 12 человек.
  43. Из-за сильных ливней в Пекине отменено более 370 рейсов.
  44. Под Киевом два человека погибли из-за падения деревьев во время грозы.
  45. Стало известно о жертвах после ливней с грозами в Белоруссии.
  46. Евгения Чукалина, Николай Поздняков. В бундестаге назвали халатность властей причиной наводнения в Германии (19 июль 2021).
  47. Unwetter in Bayern: Bob- und Rodelbahn Königssee zerstört (нем.).
  48. Меркель призвала к более решительной борьбе с изменением климата после сильнейших наводнений.