Башҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы

Башҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы
Башҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы
Дөйөм мәғлүмәт
Ил	РСФСР
Нигеҙләнгән	07.1920
	Башревком
Бөтөрөлгән	26.03.1946
Дауамсы	Башҡорт АССР-ы Министрҙар Советы
Штаб-квартира	Стәрлетамаҡ (1920—1922),; Өфө (1922—1946)

Башҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы ( БАССР Халыҡ Комиссарҙары Советы, БАССР Хөкүмәте) — Автономиялы Башҡорт Совет Республикаһы Хөкүмәтенең 1920 йылдан 1946 йылға тиклемге рәсми атамаһы. Автономиялы республиканың юғары башҡарма һәм етәксе органы.

Тарихы

Төҙөлөшө

Иң тәүҙә БАССР Халыҡ Комиссарҙары Советы Рәйестән һәм уның урынбаҫарынан, халыҡ хужалығы советы рәйесенән һәм 10 халыҡ комиссарынан торған:

Эске эштәр халыҡ комиссары;
һаулыҡ һаҡлау;
ер эшкәртеү;
халыҡ мәғарифы;
эшсе-крәҫтиәндәр инспекцияһы;
социаль тәьминәт;
сауҙа;
хеҙмәт;
финанстар;
юстиция.

Шулай уҡ Халыҡ Комиссарҙары Советында СССР-ҙың берләштерелгән сәйәси етәкселеге һәм СССР Халыҡ Комиссариаттары вәкиле булған.

Рәйестәре

Шәмиғолов Ғәли Камалетдин улы (июль 1920 — октябрь 1920)
Бейешев Әхмәт Әлмөхәмәт улы (1920—1921)
Халиҡов Муллайән Дәүләтша улы (1921—1925)
Мөхәмәтҡолов Әҡсән Баймырҙа улы (1925—1930)
Булашев Зиннәтулла Ғиззәт улы (1930—1937)
Шаһимарҙанов Фазыл Вәлиәхмәт улы (1937—1940)
Ваһапов Сабир Әхмәтйән улы (1940—1946)

Штаб- квартира

1920 йылдан Халыҡ Комиссарҙары Советы Стәрлетамаҡ ҡалаһында төпләнә, 1922 йылдан Өфөгә күсерелә. 1937 йылда БАССР Хөкүмәте өсөн яңы бина төҙөлә. Хәҙерге ваҡытта ул тарих һәм архитектура ҡомартҡыһы тип иғлан ителгән. Пушкин урамындағы 106-сы йортта урынлашҡан.^[1].

Әҙәбиәт

Касимов С. Ф. Развитие государственности Башкирской АССР в 1926—1945 годах. Уфа, 2006.
Кульшарипов М. М. Башкирское национальное движение (1917—1921 гг.) — Уфа: Китап, 2000. — 368 с.

Иҫкәрмәләр

↑ Памятники истории и культуры 2013 йыл 24 декабрь архивланған.

Һылтанмалар

Башҡорт энциклопедияһы — ХАЛЫҠ КОМИССАРҘАРЫ СОВЕТЫ 2020 йыл 11 июль архивланған. (Тикшерелеү көнө: 10 июль 2020)

	Был Башҡортостан тарихы буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[1] Памятники истории и культуры 2013 йыл 24 декабрь архивланған.

[1]

Башҡортостан Хөкүмәте етәкселәре
Башҡорт Хөкүмәте рәйесе	Юныс Бикбов (декабрь 1917 — ғинуар 1919) • Мстислав Ҡулаев (ғинуар 1919 — март 1919)
Башҡортостан Хәрби-революцион комитеты рәйесе	Харис Йомағолов (май 1919 — ғинуар 1920) • Әхмәтзәки Вәлидов (февраль 1920 — июнь 1920) • Фәйзулла Мансырев (июнь 1920 — июль 1920)
Башҡорт АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы рәйесе	Ғәли Шәмиғолов (июль 1920 — октябрь 1920) • Фәйзулла Мансырев (в. б., ноябрь 1920 — июль 1921) • Муллайән Халиҡов (1921—1925) • Әҡсән Мөхәмәтҡолов (1925—1930) • Зиннәтулла Булашев (1930—1937) • Фазыл Шаһимарҙанов (1937—1940) • Сабир Ваһапов (1940—1946)
Башҡорт АССР-ы — ССР-ы Министрҙар советы рәйесе	Насир Ураҙбаев (1946—1951) • Вәли Нәбиуллин (1951—1962) • Зәкәриә Аҡназаров (1962—1986) • Марат Мирғәзәмов (1986—1992)
Башҡортостан Республикаһы Министрҙар советы — Министрҙар кабинеты — Хөкүмәте премьер-министры	Анатолий Копсов (1992—1994) • Рим Баҡыев (1994—1999) • Рафаэль Байдәүләтов (1999—2008) • Раил Сарбаев (2008—2010) • Рөстәм Хәмитов¹ (2010—2011) • Азамат Илембәтов (2011—2012) • Рөстәм Хәмитов¹ (2012—2015) • Рөстәм Мәрҙәнов (2015—2018) • Радий Хәбиров² (2018—2020) • Андрей Назаров (2020—х. в.)
¹ Башҡортостан Республикаһы Президенты булараҡ хөкүмәт менән етәкселек иткән. ² Башҡортостан Республикаһы Башлығы булараҡ хөкүмәт менән етәкселек итә.