Симон Боливар

Симон Боливар
Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar de la Concepción y Ponte Palacios y Blanco
Симон Боливар портреты. Хуан Ловера, 1827 йыл.
Бөйөк Колумбия президенты
сентябрь 1821 — 4 май 1830
Алдан килеүсе:	Образование государства
Дауамсы:	Хоакин де Москера
Боливия президенты
11 август 1825 — 29 декабрь 1825
Алдан килеүсе:	Образование государства
Дауамсы:	Антонио Хосе де Сукре
Перу президенты
17 февраль 1824 — 28 ғинуар 1827
Алдан килеүсе:	Хосе Бернардо де Талье
Дауамсы:	Санта Крус, Андрес де
Дине:	католик
Тыуған:	24 июль 1783({{padleft:1783|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:24|2|0}}) Каракас
Үлгән:	17 декабрь 1830({{padleft:1830|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:17|2|0}}) (47 йәш) Санта-Марта, Колумбия
Ерләнгән:	Кафедральный собор Санта-Марта, в 1842 году перезахоронен в Национальном пантеоне, Каракас
Атаһы:	Хуан Висенте Боливар-и-Понте
Әсәһе:	Мария Консепсьон Паласиос-и-Бланко
Ҡатыны:	Мануэла Саэнс
Балалары:	юҡ
Автограф:

Симо́н Боли́вар (тулы исеме — Симо́н Хосе́ Анто́нио де ла Санти́сима Тринида́д Боли́вар де ла Консепсьо́н и По́нте Пала́сиос и Бла́нко (исп. Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar de la Concepción y Ponte Palacios y Blanco; йәшәгән осорорнда фамилияһы ошолай яҙып йөрөтөлгән исп. Bolivar), 24 июль 1783 йыл, Каракас — 17 декабрь 1830 йыл, Санта-Марта, Колумбия) — Американың Испания колонияһына ҡаршы бәйһеҙлек өсөн һуғыштар ваҡытында танылған һәм абруйлы етәксеһе. Венесуэланың милли геройы. Генерал. Испания колонияһынан Венесуэланы, Яңы Гранаданы (хәҙерге Колумбия һәм Панама), провинцию Кито провинцияһын (хәҙерге Эквадор) азат итә. 1819—1830 йылдарҙа ошо азат ителгән илдәрҙән төҙөлгән Бөйөк Колумбияның президенты.

Ғүмеренең тәүге осоро

Симон Боливарҙың тәңкәләге һүрәте

Симон Боливар 1783 йылдың 24 июлендә танылған креоаль ғаиләһе Хуан Винсенте Боливар (1726—1786), ғаиләһендә тыуған. Милләте буйынса баск.

Боливарҙар ырыуы Испанияның Маркин округына ҡараған Бискайялағы Ла-Пуэбла-де-Боливар ҡалаһынан. Ғаилә колонияға күсеп килгәс, В Венесуэланың йәмғиәт тормошонда әүҙем йәшәй. Малай йәштән ата-әсәһеҙ ҡала. Уны тәрбиәләүҙә һәм тормошҡа ҡарашын үҫтереүҙә уның уҡытыусыһы һәм өлкән дуҫы күренекле мәғрифәтсе Симон Родригес йоғонто яһай.

1799 йылда уны туғандары кире Испанияға, тыныс булмаған Каракастан Мадридҡа, ҡайтарырға теләй. Унда ҡайтҡас Симон Боливар хоҡуҡ өйрәнә, Италия, Швейцария, Германия, Англия һәм Франция буйлап сәйәхәткә сыға. Парижда йәшәп ул күпмелер ваҡыт политехник мәктәптә белем ала һәм Франция баш ҡалаһы Париждың Юғары мәктәбендә лә уҡый.1805 йылда Боливар АҠШ-ҡа бара һәм Көньяҡ Америка дәүләттәрен Испания ҡоллоғонан ҡотҡарыу юлдарын эҙләй, пландарын ҡора.

Венесуэла республикаһы

Боливарҙың Гран-Канариалағы бюсы.

Боливар 1810 19 апрель Венесуэлала Испания хакимлығын ҡолатыу ваҡытында, 1811 йылдың 5 июлендә илдең бәйһеҙлеген иғлан иткәндә әүҙем ҡатнаша.

Боливар масонлыҡта

Известно, что посвящение в масонство Боливар прошёл в Испании, в Кадисе. С 1807 года он состоял в Шотландском уставе. В 1824 году в Перу Боливар учредил ложу «Порядок и Свобода» № 2.

Астрономияла

Симона Боливар иғтәлегенә 1911 йылдың 19 мартында асылған астероид (712) Боливиана аталған.

Әҫәрҙәре

• Симон Боливар. Манифест из Картахены (1812).. www.bloknot.info (А. Скромницкий) (2010-09-06). Тәүге сығанаҡтан архивланған 24 август 2011. 6 сентябрь 2010 тикшерелгән.

Әҙәбиәт

• Гусев В. И. Горизонты свободы: Повесть о Симоне Боливаре. — М.: Политиздат. Пламенные революционеры, 1972. — 383 с, ил. То же. — 2-е изд. — 1980. — 358 с, ил.
• Боливар, Симон // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том) — СПб., 1890—1907. (рус.)

Һылтанмалар

• Викимилектә Симон Боливар темаһы буйынса медиафайлдар бар.
• 100 великих аристократов
• Русская страница о Симоне Боливаре — национальном герое Колумбии
• Вокруг света. Хронограф
• Симон Боливар на YouTube