Мағазов Ғимран Сәйетйәғәфәр улы: өлгөләр араһындағы айырма

	Ғимран Сәйетйәғәфәр улы Мағазов
Тыуған урыны	Рәсәй империяһы, Ырымбур губернаһы, Силәбе өйәҙе, Аскар ауылы, ; (хәҙер Әлмән районы, Ҡурған өлкәһе)
Үлгән ваҡыты	7 март 1918
Вафат урыны	Баймаҡ, Бөрйән-Түңгәүер кантоны, Башҡурдистан; (хәҙер Баймаҡ районы, Башҡортостан)
Хеҙмәт иткән урыны	Рәсәй империяһы→ ; Башҡортостан автономияһы
Хеҙмәт итеү йылдары	? — 1917; 1917 — 1918
Хәрби звание	прапорщик
Хәрби алыш/һуғыш	Беренсе донъя һуғышы,; Граждандар һуғышы Рәсәйҙә

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

11:57, 25 февраль 2018 өлгөһө

Википедияла Мағазов фамилиялы башҡа кешеләр тураһында мәҡәләләр бар.

Ғимран Сәйетйәғәфәр улы Мағазов (?—1918) — Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре.

Биографияһы

Мағазов Ғимран Сәйетйәғәфәр улы Ырымбур губернаһы Силәбе өйәҙенең Асҡар ауылында тыуа (хәҙерге Ҡурған өлкәһенең Әлмән районы). Сәйетгәрәй Мағазовтың туғаны.

Беренсе донъя һуғышында ҡатнашҡан, прапорщик.

1917 йылда Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары (съездары) эшендә Өфөлә һәм Ырымбурҙа ҡатнашҡан.

1917 йылдың декабрь айында Башҡорт Хөкүмәте һәм Башҡурдистандың предпарламенты — Кесе-Ҡоролтайҙың составына индерелгән^[1]^[2].

1918 йылдың башында Башҡорт хөкүмәте ҡушыуы буйынса Әмир Ҡарамышев һәм Ғабдулла Иҙелбаев менән берлектә Бөрйән-Түңгәүер кантонына Башҡорт ғәскәренең I Башҡорт полкын ойоштороуҙа етәкселек итеү өсөн ебәрелә.

1918 йылдың 2 мартында С. М. Цвиллинг бойороғона ярашлы Баймаҡ эшсе-депутаттар советы вәкилдәре тарафынан ҡулға алына.

1918 йылдың 4 мартында Ә. Б. Ҡарамышев етәкселегендә башҡорт отрядтары Башҡорт хөкүмәте ағзаларын азат итеүҙе талап итәләр һәм Баймаҡты ҡамауға алалар. 6 мартта Ырымбурҙан килгән ҡыҙылармеецтар отряды ҡамауҙы кире ҡаға. 7 мартта эшселәр һәм ҡыҙылармеецтар суды ҡарары буйынса Ғимран Мағазов һәм Башҡорт хөкүмәтенең ағзаһы Ғабдулла Иҙелбаев һәм биш поляк офицер-советниктары менән бергә атып үлтерелә.

Ваҡиғаның шаһиты Ғәбитов Хәбибулла Ғәбделҡаһир улы былай һөйләгән^[3]:

«..Ҡыҙылдарҙың башлығы намаҙға команда бирҙе. Беҙҙекеләр ике тапҡыр дүрт рәҡәғәтле намаҙ уҡынылар. Поляктар суҡындылар. Намаҙҙан һуң Ғабдулла Иҙелбаев һәм Ғимран Мағазов аяҡ өҫтө, ә поляктар тубыҡланып ҡабаттан стройға теҙелделәр. Ғабдулла Иҙелбаев әйтте:

— Беҙҙе үлтерәһегеҙ, әммә тағы ла тере ике миллион башҡорт ҡала. Ошо ике миллионлыҡ халыҡты ҡырып бөтөрмәйенсә, һеҙ беҙҙең изге идеяны баҫтыра алмаҫһығыҙ. Үлемебеҙҙе беҙ тыныс күңел менән ҡаршы аласаҡбыҙ.
Артынса ҡыҙылдар башлығының бойороғо булды. Атыусылар иҫерек булғанға күрә, залп уты килеп сыҡманы, атыш тарҡау булды. Әле йәнен бирмәгән поляк офицерҙары ҡыбырлайҙар ине. Ғабдулла менән Ғимран, ниндәйҙер көс табып, һаман аяҡ өҫтө торалар ине. Бына поляк офицерҙары тымдылар. Ә беҙҙекеләр һаман тора. ниһайәт, башта Ғимран, уның артынан Ғабдулла, яйлап артҡа ауып, ҡоланылар һәм батырҙарса, күкрәк киреп данлы үлемдәрен ҡаршы алдылар».

Иҫкәрмәләр

↑ Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г. Парламентаризм в Башкортостане: история и современность. — Уфа: ГРИ «Башкортостан», 2005. — С. 53. — 304 с.
↑ Постановление III Всебашкирского учредительного курултая от 20 декабря 1917 года
↑ Кульшарипов М.

Һылтанмалар

Ҡолшәрипов М. М. Мағазов Ғимран Сәйетйәғәфәр улы // Башкирская энциклопедия. — Уфа: ГАУН РБ «Башкирская энциклопедия», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-306-8.
Таймасов Р. С. Участие башкир в Гражданской войне: книга первая. В лагере контрреволюции (1918 — февраль 1919 гг.): Монография. — Уфа: РИЦ БашГУ, 2009. — 200 с.

[1] Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г. Парламентаризм в Башкортостане: история и современность. — Уфа: ГРИ «Башкортостан», 2005. — С. 53. — 304 с.

[2] Постановление III Всебашкирского учредительного курултая от 20 декабря 1917 года

[3] Кульшарипов М.

[1]

[2]

[3]

@@ 21 юл: / 21 юл: @@
 |связи =
 |в отставке =
-}}'''Ғимран Сәйетйәғәфәр улы Мағазов ''' (?—[[1918 йыл|1918)]] — [[Башҡорт милли хəрəкəте|Башҡорт милли хәрәкәте]] эшмәкәре.
+}}'''Ғимран Сәйетйәғәфәр улы Мағазов ''' (?—[[1918 йыл|1918)]] — [[Башҡорт милли хәрәкәте]] эшмәкәре.
 == Биографияһы ==
-Мағазов Ғимран Сәйетйәғәфәр улы Ырымбур губернаһы Силәбе өйәҙенең Асҡар ауылында тыуа (хәҙерге [[Ҡурған өлкәһе|Ҡурған өлкәһенең Әлмән районы]]). Сәйетгәрәй Мағазовтың туғаны.
+'''Мағазов Ғимран Сәйетйәғәфәр улы''' [[Ырымбур губернаһы]] Силәбе өйәҙенең Асҡар ауылында тыуа (хәҙерге [[Ҡурған өлкәһе]]нең [[Әлмән районы]]). [[Сәйетгәрәй Мағазов]]тың туғаны.
-Беренсе бөтә донъя һуғышында ҡатнашҡан, прапорщик.
+[[Беренсе донъя һуғышы]]нда ҡатнашҡан, прапорщик.
-[[1917]] йылда [[Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары|Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары (съездары)]] эшендә Өфөлә һәм Ырымбурҙа ҡатнашҡан.
+[[1917]] йылда [[Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары|Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары (съездары)]] эшендә [[Өфө]]лә һәм [[Ырымбур]]ҙа ҡатнашҡан.
-йылдың декабрь айында [[Башҡорт Хөкүмәте|Башҡорт хөкүмәте]] һәм [[Башҡортостан автономияһы|Башҡурдистандың]] предпарламенты — [[Кесе Ҡоролтай|Кесе-Ҡоролтайҙың]] составына индерелгән<ref>{{книга|автор=Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г.|заглавие=Парламентаризм в Башкортостане: история и современность|ссылка=http://www.gsrb.ru/ru/about_parliament/history/parlament_tom_1-1.pdf|ответственный=|место=Уфа|издательство=ГРИ «Башкортостан»|год=2005|том=|страниц=304|страницы=53|isbn=}}</ref><ref>[http://www.gsrb.ru/ru/about_parliament/parliamentary_museum/third_kurultai_8_20_december_1917/members_of_the_pre_parliament/ Постановление III Всебашкирского учредительного курултая от 20 декабря 1917 года]</ref>.
+йылдың декабрь айында [[Башҡорт Хөкүмәте]] һәм [[Башҡортостан автономияһы|Башҡурдистандың]] предпарламенты — [[Кесе Ҡоролтай|Кесе-Ҡоролтайҙың]] составына индерелгән<ref>{{книга|автор=Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г.|заглавие=Парламентаризм в Башкортостане: история и современность|ссылка=http://www.gsrb.ru/ru/about_parliament/history/parlament_tom_1-1.pdf|ответственный=|место=Уфа|издательство=ГРИ «Башкортостан»|год=2005|том=|страниц=304|страницы=53|isbn=}}</ref><ref>[http://www.gsrb.ru/ru/about_parliament/parliamentary_museum/third_kurultai_8_20_december_1917/members_of_the_pre_parliament/ Постановление III Всебашкирского учредительного курултая от 20 декабря 1917 года]</ref>.
 йылдың башында Башҡорт хөкүмәте ҡушыуы буйынса [[Ҡарамышев Әмир Батыргәрәй улы|Әмир Ҡарамышев]] һәм [[Иҙелбаев Ғабдулла Сәфәрғәли улы|Ғабдулла Иҙелбаев]] менән берлектә [[Бөрйән-Түңгәүер кантоны]]на [[Башҡорт ғәскәре (1917—1919)|Башҡорт ғәскәренең]] I Башҡорт полкын ойоштороуҙа етәкселек итеү өсөн ебәрелә.
-йылдың 2 мартында С. М. Цвиллинг бойороғона ярашлы Баймаҡ эшсе-депутаттар советы вәкилдәре тарафынан ҡулға алына.
+йылдың 2 мартында [[Цвиллинг Самуил Моисеевич|С. М. Цвиллинг]] бойороғона ярашлы Баймаҡ эшсе-депутаттар советы вәкилдәре тарафынан ҡулға алына.
-йылдың 4 мартында Ә. Б. Ҡарамышев етәкселегендә башҡорт отрядтары Башҡорт хөкүмәте ағзаларын азат итеүҙе талап итәләр һәм Баймаҡты ҡамауға алалар. 6 мартта Ырымбурҙан килгән ҡыҙылармеецтар отряды ҡамауҙы кире ҡаға. 7 мартта эшселәр һәм ҡыҙылармеецтар суды ҡарары буйынса Ғимран Мағазов һәм Башҡорт хөкүмәтенең ағзаһы Ғабдулла Иҙелбаев һәм биш поляк офицер-советниктары менән бергә атып үлтерелә.
+йылдың 4 мартында Ә. Б. Ҡарамышев етәкселегендә башҡорт отрядтары Башҡорт хөкүмәте ағзаларын азат итеүҙе талап итәләр һәм Баймаҡты ҡамауға алалар. 6 мартта Ырымбурҙан килгән ҡыҙылармеецтар отряды ҡамауҙы кире ҡаға. 7 мартта эшселәр һәм ҡыҙылармеецтар суды ҡарары буйынса Ғимран Мағазов һәм Башҡорт хөкүмәтенең ағзаһы [[Иҙелбаев Ғабдулла Сәфәрғәли улы|Ғабдулла Иҙелбаев]] һәм биш поляк офицер-советниктары менән бергә атып үлтерелә.
 Ваҡиғаның шаһиты [[Ғәбитов Хәбибулла Ғәбделҡаһир улы]] былай һөйләгән<ref>[http://www.vatandash.ru/index.php?article=1903 ''Кульшарипов М. '']</ref>:<blockquote class="">«..Ҡыҙылдарҙың башлығы намаҙға команда бирҙе. Беҙҙекеләр ике тапҡыр дүрт рәҡәғәтле намаҙ уҡынылар. Поляктар суҡындылар. Намаҙҙан һуң Ғабдулла Иҙелбаев һәм Ғимран Мағазов аяҡ өҫтө, ә поляктар тубыҡланып ҡабаттан стройға теҙелделәр. Ғабдулла Иҙелбаев әйтте:<br />
@@ 43 юл: / 43 юл: @@
 == Иҫкәрмәләр ==
+{{иҫкәрмәләр}}
-{{примечания}}
 == Һылтанмалар ==