Соколовский Василий Данилович
Соколовкий Василий Данилович (бел. Васіль Сакалоўскі Данілавіч; 21 июль 1897 йыл — 10 май 1968 йыл, Мәскәү) — СССР-ҙың хәрби эшмәкәре, Советтар Союзы Маршалы (1946). Советтар Союзы Геройы (1945). КПСС Үҙәк Комитеты ағзаһы (1952—1961).
Бөйөк Ватан һуғышы ваҡытында — штаб начальнигы һәм фронттар командующийы. Һуғыштан һуң теоретик булараҡ билдәле, «Военная стратегия» хеҙмәте авторы.
Совет хәрби начальниктары И. Г. Захаркин һәм А. М. Прониндың ҡоҙаһы.
Йәшлеге һәм граждандар һуғышы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1897 йылдың 9 (21) июлендә Гродно губернаһы Белосток өйәҙенең (хәҙерге ваҡытта — Польшаның Подлякск воеводствоһы Белосток повяты) Козлики ауылында тыуа. Белорус[5].
1905 йылда сиркәү-мәхәллә мәктәбен тамамлай һәм Заблудоволағы күн заводында эшләй башлай. Унда эшләгәндә үҙ аллы белем ала, һуңынан 1912 йылда — ике класлы уҡытыусылар мәктәбен, ә 1918 йылда Невельск уҡытыусылар семинарияһын тамамлай[6]. Семинарист булараҡ, Беренсе донъя һуғышына саҡырылмай, әммә 1915 йылда мобилизация буйынса бер нисә ай оборона рубежданын төҙөүҙә эшләй.
Ҡыҙыл Армияла хәрби хеҙмәттә 1918 йылдың февраленән, үҙ теләге менән уға тәүгеләрҙән булып инә. 1918 йылдың майында Мәскәү хәрби-инструктор курстарын үтә. Граждандар һуғышы ваҡытында Көнсығыш, Көньяҡ һәм Кавказ фронттарында һуғыша. Курстар тамамланғандан һуң ебәрелгән 2-се Урал полкына ебәрелә: 1918 йылдың майынан ротаһы командиры була, 1918 йылдың июненән — батальон штабы начальнигы һәм Лапатышкиндың ҡыҙыл гвардиясылар отряды инструкторы, 1918 йылдың июленән — ҡабат Совет тау полкының 2-се ротаһы командиры, августан — полк командиры ярҙамсыһы, 1918 йылдың сентябренән сентябренәң — полк командиры вазифаһын башҡара.
1918 йылдың октябренән 1918 йылдың июленә тиклем — РККА-ның Хәрби академияһы тыңлаусыһы. Курс тамамлағандан һуң, фронтҡа, 10-сы армия Реввоенсоветы ҡарамағына ебәрелә. 1919 йылдан — 32-се уҡсылар дивизияһы штабы начальнигының өлкән ярҙамсыһы һәм Көньяҡ фронтта ошо дивизияның ваҡытлыса бригада командиры. 1919 йылдың 19 июленән 7 авгусына тиклем — Көнсығыш фронттың 5-се армияһының Йыйылма кавалерия дивизияһы начальнигы. 1919 йылдың 6 — 16 октябренән 13-сө Себер кавалерия дивизияһы начальнигы[7].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Vasily Sokolovsky // SNAC (ингл.) — 2010.
- ↑ 2,0 2,1 Vasily Danilovich Sokolovsky // Find a Grave (ингл.) — 1996.
- ↑ Wassili Danilowitsch Sokolowski // Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ 4,0 4,1 Соколовский Василий Данилович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Маршал Василий Соколовский в проекте "Имя героя. Беларусь помнит": битвы за оборону Москвы и наступление на Берлин :: Главное :: Гродненская правда . grodnonews.by. Дата обращения: 31 май 2020.
- ↑ Петров Г. В. Невель, Л.: Лениздат, 1980. — 104 с., с. 16-17.
- ↑ rkka.ru. cavalry. Кавалерия гражданской войны. Командный состав кавалерийских соединений и объединений.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Чередниченко М. Маршал Советского Союза Василий Соколовский // Полководцы и военачальники Великой Отечественной. Вып. 1. — 2-е изд. — 1971. — С. 331—371. — 448 с. — (Жизнь замечательных людей). — 150 000 экз.
- Соловьев Д. Ю. Все генералы Сталина. — М., 2019. — ISBN 9785532106444. — С.83—85.
- Маршалы Советского Союза. Личные дела рассказывают / Институт военных и историко-патриотических исследований. — М.: Любимая книга, 1996. — 96 с. — ISBN 5-7656-0012-3.
- Jacobs, Walter Darnell. “Sokolovsky’s” Strategy. // Military Review. — July 1963. — Vol. 43 — No. 7.
- Маршал Василий Соколовский. — М.: Издательство Патриот, 2017. — 239 с. — ISBN 978-5-7030-1186-7.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Соколовский Василий Данилович на сайте Министерства обороны Российской Федерации
- Соколовский Василий Данилович 2015 йыл 24 июль архивланған..
- Соколовский Василий Данилович . «Герои страны» сайты.
- 21 июлдә тыуғандар
- 1897 йылда тыуғандар
- Рәсәй империяһында тыуғандар
- 10 майҙа вафат булғандар
- 1968 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Кремль стенаһы некрополендә ерләнгәндәр
- Фрунзе исемендәге Хәрби академияны тамамлаусылар
- Советтар Союзы Геройҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- I дәрәжә Суворов ордены кавалерҙары
- I дәрәжә Кутузов ордены кавалерҙары
- «Мәскәүҙе обороналаған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Берлинды алған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Варшаваны азат иткән өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Эшсе-Крәҫтиән Ҡыҙыл Армияға XX йыл» миҙалы менән наградланыусылар
- Virtuti Militari орденының рыцарь тәреһе кавалерҙары
- III дәрәжә Грюнвальд Тәреһе ордены кавалерҙары
- «Варшава өсөн 1939-1945» миҙалы менән бүләкләнеүселәр (Польша)
- «Одра, Ниса, Балтика өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Аҡ арыҫлан ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары (Монголия)
- Республика ордены кавалерҙары (Тыва)
- КПСС-тың XXIII съезы делегаттары
- КПСС-тың XXII съезы делегаттары
- КПСС-тың XXI съезы делегаттары
- КПСС-тың XX съезы делегаттары
- 7-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 6-сы саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 5-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 4-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 3-сө саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 2-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- Еңеү Парадында ҡатнашыусылар
- 1956 йылғы Мадьяр ихтилалын баҫтырыуҙа ҡатнашыусылар
- Рәсәйҙәге Граждандар һуғышында ҡатнашыусылар
- Словак милли ихтилалы ордены кавалерҙары
- I дәрәжә Аҡ арыҫлан ордены (ЧССР) кавалерҙары
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Совет Союзы маршалдары