Амиранашвили Медея Петровна

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Амиранашвили Медея Петровна
Зат ҡатын-ҡыҙ
Гражданлыҡ  СССР
 Грузия
Тыуған көнө 10 сентябрь 1930({{padleft:1930|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:10|2|0}})
Тыуған урыны Шорапани[d], Кавказ аръяғы Социалистик Федератив Совет Республикаһы[d], СССР
Тбилиси, Кавказ аръяғы Социалистик Федератив Совет Республикаһы[d], СССР
Вафат булған көнө 2 декабрь 2023({{padleft:2023|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:2|2|0}}) (93 йәш)
Һөнәр төрө опера йырсыһы, музыка педагогы
Эш урыны Вано Сараджишвили исемендәге Тбилиси дәүләт консерваторияһы
Уҡыу йорто Вано Сараджишвили исемендәге Тбилиси дәүләт консерваторияһы
Йырсы тауышы сопрано[d]
Музыка ҡоралы вокал[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Амиранашвили Медея Петровна (груз. მედეა ამირანაშვილი; 10 октябрь 1930 йыл - 2 декабрь 2023) — грузин опера йырсыһы (лирик сопрано), педагог. СССР-ҙың халыҡ артисы (1976).

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Медея Амиранашвили 1930 йылдың 10 октябрендә Шорапани ауылында (хәҙер Имеретияла, Грузия) (башҡа сығанаҡтар буйынса — Тбилиси)ҙа опера йырсыһы, СССР-ҙың халыҡ артисы Петр Амиранашвили менән йырсы Надеждя Цомая ғаиләһендә тыуа[1].

1953 йылда Вано Сараджишвили исемендәге Тбилиси дәүләт консерваторияһын тамамлай. 19511954 йылдарҙа — консерватория эргәһендәге опера студияһы солисткаһы.

1954 йылдан — Тбилиси опера һәм балет театры солисткаһы.

Польша, Чехословакия, Румыния, ГДР, Венгрия, Болгария, Австралия, Яңы Зеландия, Франция, Канадала гастролдәрҙә була.

1972 йылдан Тбилиси консерваторияһында уҡыта (1982 йылдан — профессор).

19912006 йылдарҙа — Кутаиси опера театрының художество етәксеһе.

Грузин ССР-ының 7-се саҡырылыш Юғары Советы депутаты.

Ғаиләһе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Атаһы — Пётр Амиранашвили (1907—1976), опера йырсыһы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1950)
  • Әсәһе — Надежда Цомая (1904—1973), опера йырсыһы, Грузин ССР-ының халыҡ артисткаһы (1943)
  • Ире — Отар Парулава, скульптор
  • Ҡыҙы — Маринэ Парулава, йырсы.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • М. Глинка исемендәге Бөтә Союз вокалсылар конкурсы лауреаты (2-се премия, 1960)
  • Мадам Баттерфляй партияһын иң яҡшы башҡарыу буйынса Халыҡ-ара конкурс лауреаты (3-сө премия, 1970, Осака)
  • Грузин ССР-ының халыҡ артисткаһы (1965)
  • СССР-ҙың халыҡ артисткаһы (1976)[2]
  • Грузин ССР-ының З. П. Палиашвили исемендәге Дәүләт премияһы лауреаты (1971)
  • Халыҡтар Дуҫлығы ордены (22.08.1986)
  • «Почёт Билдәһе» ордены
  • «Хеҙмәт отличиеһы өсөн» миҙалы (17.04.1958)
  • З. Анджапаридзе исемендәге премия
  • Кутаисиҙың почётлы гражданы[3].

Вокаль партиялары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • «Даиси», З. П. Палиашвили — Маро
  • «Абесалом и Этери», З. П. Палиашвили — Этери, Мариха
  • «Миндия», О. В. Тактакишвили — Мзия
  • «Евгений Онегин», П. И. Чайковский — Татьяна
  • «Иоланта», П. И. Чайковский — Иоланта
  • «Пиковая дама», П. И. Чайковский — Лиза
  • «Травиата», Дж. Верди — Виолетта
  • «Трубадур», Дж. Верди — Леонора
  • «Аида», Дж. Верди — Аида
  • «Отелло», Дж. Верди — Дездемона
  • «Дон Карлос», Дж. Верди — Елизавета
  • «Богема», Дж. Пуччини — Мими
  • «Мадам Баттерфляй», Дж. Пуччини — мадам Баттерфляй
  • «Фауст», Ш. Гуно — Маргарита
  • «Нана», Р. Габичвадзе — Нана
  • «Лела», Р. И. Лагидзе — Лела
  • «Алеко», С. В. Рахманинова — Земфира
  • «Лоэнгрин», Р. Вагнер — Эльза
  • «Паяцы», Р. Леонкавалло — Недда

Фильмография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • 1966 — «Абесалом и Этери» — Этери партияһы
  • 1971 — «Даиси» — Маро партия
  • 1983 — «Ратили» — операларҙан ариялар

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Том 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973 год
  2. Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. Т. 1. А — Анкетирование. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт. (стр 616)
  3. Победившая соловья (Медея Амиранашвили) 2014 йыл 29 апрель архивланған.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]