Бергилде (йылға)

Бергилде
	Бергилде
Ҡайҙа ҡоя	Мейәс
Һыу йыйыу бассейны	бассейн Тобола[d]
Бассейн майҙаны	497 км²
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Силәбе өлкәһе
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	221 метр
Оҙонлоҡ	36 km

Бергилде — рус. Биргильда́ - Рәсәйҙең Силәбе өлкәһе йылғаһы ^[2].

Географияһы

Тимирязевский ҡасабаһынан көньяҡ-көнсығыштараҡ, диңгеҙ кимәленән 300 метр тирәһе бейеклектә башлана^[3]. Ярҙары һаҙлыҡлы.

Бергилде Шершни һыуһаҡлағысының өҫкө өлөшөнә, Бутаки ауылы янында, Мейәс йылғаһының һул яры яғынан 382 км урынында ҡушыла. Тамағының бейеклеге — диңгеҙ кимәленән 222 м^[4]. Йылғаның оҙонлоғо 36 км^[5].

Ҡушылдыҡтары, шул иҫәптән ҙурҙары — Сура (һулдан) һәм Бишбайтал (уңдан) — һаҙлыҡлы ярлы шишмәләр.

Һыу системаһы объекттарын: Мейәс → Иҫәт → Тубыл → Иртыш → Обь → Карск диңгеҙе.

Һыу реестры мәғлүмәттәре

Рәсәй дәүләт һыу реестрының мәғлүмәттәренә ҡарағанда, Иртыш һыу бассейны округына ҡарай, йылғаның һыу хужалығы участкаһы — Мейәс Арғужа һыуһаҡлағысынан Силәбе ҡалаһына тиклем, бәләкәй йылға һыу бассейны — Тубыл. Йылға һыу бассейны - Иртыш^[5].

Дәүләт һыу реестрында объект коды — 14010500912111200003656^[5].

Этимологияһы

Бергилде йылғаһының атамаһы килеп сығышын Силәбе өлкәһенең топонимикаһын, башҡорт халҡының фольклорын өйрәнгән географ, топонимист Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә былай аңлата: топоним башҡорт телендәге "бер" һәм "килде" һүҙҙәренән килеп сыҡҡан. Башҡорттар тәүге улдарына шундай исем ҡуша торған булғандар ^[6].

Иҫкәрмәләр

↑ GEOnet Names Server — 2018.
↑ «Рәсәй гидротехник ҡоролмалар регистры һәм дәүләт һыу кадастры үҙәге».
↑ Лист карты N-41-38 Тимирязевский. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1986 год. Издание 1987 г.
↑ Лист карты N-41-27 Челябинск. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1986 год. Издание 1987 г.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Государственный водный реестр РФ: Биргильда (билдәһеҙ). Архивировано 21 июль 2012 года.
↑ Шувалов Биргильда // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

Сығанаҡтар

Шувалов Н. И. Биргильда// От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

Һылтанмалар

Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
От Парижа до Берлина по карте Челябинской области[1]</ref>

[_cd5d03bb118268fc-1] GEOnet Names Server — 2018.

[РФГМ-2] «Рәсәй гидротехник ҡоролмалар регистры һәм дәүләт һыу кадастры үҙәге».

[3] Лист карты N-41-38 Тимирязевский. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1986 год. Издание 1987 г.

[4] Лист карты N-41-27 Челябинск. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1986 год. Издание 1987 г.

[МПР_России-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Государственный водный реестр РФ: Биргильда (билдәһеҙ). Архивировано 21 июль 2012 года.

[6] Шувалов Биргильда // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]