Дар әс-сүлх

Дар әс-сүлх
	Дар әс-сүлх
Ҡапма-ҡаршыһы	Дар әл-хәрб

Дар әс-сүлх (солох) (ғәр. دار الصلح‎ — солох биләмәһе‎), йәки дар әл-ғәһед (ғәр. دار العهد‎ — килешеү биләмәһе‎) — мосолман дин белгестәре — фаҡиһтар ҡарашына ярашлы, яулап алынған биләмәлә мосолман хөкүмәте менән мосолмандарҙы һәм зиммиҙәрҙе яҡларға ризалашып килешеү төҙөлгән мосолман булмаған территория.

Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йыш ҡына солох тураһындағы килешеүҙә жизйә түләү һәм мосолман булмаған кешенең хоҡуҡи хәле (әһел әз-зимми) тураһындағы пункт индерелә^[1]. Хәҙерге заман дин әһелдәренең ҡайһы берҙәре Дар әл-сүлхте һуғыш биләмәһенә индермәй, ә уны дуҫ илдәр биләмәһенә тиңләй^[2].

Дар әс-сүлх (әһел әс-сүлх) халҡы ислам дин белгестәре тарафынан зимми тип ҡарала, әммә Дар әс-сүлх сауҙагәрҙәре Дар әл-исламдағы әһел әз-зиммиҙәрҙән ике тапҡырға күберәк сауҙа пошлинаһы түләй. Был положениелар бик яҡынса була, сөнки килешеүҙәр ғәмәлдә булған осорҙа ислам хоҡуҡ теорияһы бик үк эшләнмәгән, ә был положениелар аныҡланғас (VIII б. аҙағында), килешеүҙәр төҙөгән өлкәләрҙең күбеһе туранан-тура Ғәрәп хәлифәлеге составына инә.

Хәлифәлек тарҡалғандан һуң, мосолман династиялары идара иткән барлыҡ өлкәләр ҙә, халыҡ составына ҡарамайынса, Дар әл-ислам тип ҡарала, ә мосолман булмаған дәүләттәр менән төҙөлгән килешеүҙәр ғәҙәти дәүләт-ара килешеүҙәр рәүешендә була^[3]

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ислам донъяһы

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ Dar al-Sulh (билдәһеҙ). The Oxford Dictionary of Islam (инг.)баш.. Дата обращения: 13 декабрь 2013. Архивировано 3 ноябрь 2019 года.
↑ Dar al-Harb (билдәһеҙ). The Oxford Dictionary of Islam (инг.)баш.. Дата обращения: 13 декабрь 2013. Архивировано 13 декабрь 2013 года.
↑ Большаков, 1991

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Большаков О. Г. Дар ас-сулх // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 56. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.

[1] Dar al-Sulh (билдәһеҙ). The Oxford Dictionary of Islam (инг.)баш.. Дата обращения: 13 декабрь 2013. Архивировано 3 ноябрь 2019 года.

[2] Dar al-Harb (билдәһеҙ). The Oxford Dictionary of Islam (инг.)баш.. Дата обращения: 13 декабрь 2013. Архивировано 13 декабрь 2013 года.

[Большаков—1991——-3] Большаков, 1991

[1]

[2]

[3]

Ислам һәм иман
Иманлылар	Мөслим (мосолман) Әүлиә Муваххид (монотеист) Мөьмин (хаҡ динле) Мөҡсин Салих (иманлы) Мөжәһид Шәһит
Кафырҙар	Яһил (наҙан) Кафыр Мөнафиҡ (ике йөҙлө) Мөртәт Мульхид (атеист) Мөшрик (күп илаһлы) Әһле әл-китаб (Китап әһелдәре) Зимми Бәнү Исраил (йәһүдиҙәр) Нәсара (христиандар) Саби’ун (сабии) Зиндиҡ (еретик) Хашавит Мөшәббәһиҙәр
Шулай уҡ ҡарағыҙ	Фитрәт кешеләре Мукаллаф Балиғ) Мутасиб (фанатик) Өммәт (милләт) Хәниф Фасиҡ (выжданһыҙ) Фаджир (грешник) Деление мира Дар әл-ислам Дар әл-хәрб Дар әс-сүлх