Ҡаҙаҡ (ҡала)
Ҡаҙаҡ | |
әзерб. Qazax | |
![]() | |
Нигеҙләү датаһы | 1909 |
---|---|
Рәсми атамаһы | Казах, Новая Акстафа һәм Казах |
Дәүләт |
![]() |
Административ үҙәге | Ҡаҙаҡ өйәҙе[d] һәм Газахский район[d] |
Административ-территориаль берәмек | Газахский район[d] һәм Ҡаҙаҡ өйәҙе[d] |
Халыҡ һаны | 28 000 кеше (2019) |
Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 381 ± 1 метр |
Сәғәт бүлкәте | UTC+4:00[d] |
Туғандаш ҡала | Тракай[d][1] |
Майҙаны | 10 км² |
Почта индексы | AZ 3500 |
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы | Q32929405? |
Бында төшөрөлгән фильмдар категорияһы | Q19404373? |
![]() |
Ҡаҙаҡ (рус. Газах, әзерб. Qazax) — Әзербайжандың көнбайышындағы ҡала, Ҡаҙаҡ районының административ үҙәге. Акстафа йылғаһы буйында, диңгеҙ кимәленән 323 м бейеклектә, Агстафа ҡалаһы тимер юл станцияһынан 9 км көньяҡ-көнбайыштараҡ урынлашҡан.
Ҡала майҙаны — 699 км2. Бында 82500-ҙән ашыу кеше йәшәй.[2]
Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
XVIII быуатта Ҡаҙаҡ Ҡаҙаҡ солтанатының баш ҡалаһы булған. Рәсәй империяһында ҡала Елизаветполь губернаһы Ҡаҙаҡ өйәҙенең административ үҙәге, Елизаветполь губерна ҡалаһынан 104 км алыҫлыҡта урынлашҡан.
1909 йылда Ҡаҙаҡ ҡала статусы ала[3]. 1918 йылда Гори ҡалаһында Ҡаҙаҡ уҡытыусылар семинарияһы асылған, уның беренсе директоры Фиридун-бек Кочарлинский булған. 1930 йылдан — Әзербайжандың Ҡаҙаҡ районының административ үҙәге[4]
Мәҙәниәте[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Ҡаҙаҡ районында донъя, милли һәм урындағы әһәмиәткә эйә 112 тарихи ҡомартҡы бар. Уларҙың 54-е — археология, 46-һы — архитектура , 7 монументаль-тарихи һәйкәл, 5 биҙәү-ҡулланма сәнғәте ҡомартҡыһы.
Ҡаҙаҡтың үҙендә 112 ҡомартҡы һаҡлана: улар араһында Дамджили мәмерйә торанҡаһы, 6-сы быуат албан ҡорамы, Ҡыҙыл күпер (12 быуат) һәм башҡалар.
Иҡтисады[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Ҡалала келәм етештереү, мамыҡ иләү фабрикаһы, шулай уҡ аҙыҡ-түлек сәнәғәте предприятиелары, ауыл хужалығы техникумы, медицина училищеһын, халыҡ театры урынлашҡан. Совет йылдарында уҡ Ҡаҙаҡ ҡалаһы әзербайжан оҙон өбөрҫөлө келәм етештереү үҙәге һаналған[5]
Галерея[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
-
Ҡаҙаҡ уҡытыусылар семинарияһы уҡытыусылары һәм тамамлаусылары 1924 йылда
-
Ҡаҙаҡ ҡалаһындағы боронғо мәсет
-
Ҡаҙаҡ ҡалаһында XVIII быуатта туҡылған келәм. Төрөк һәм ислам сәнғәте музейы , Стамбул
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ http://www.trakai.lt/index.php?813797980
- ↑ Газах (әзерб.). azerbaijans.com. Дата обращения: 30 сентябрь 2018.
- ↑ Казах — статья из Большой советской энциклопедии
- ↑ Город Газах (Азербайджан) . geogoroda.ru (12 июнь 2016). Дата обращения: 30 сентябрь 2018.
- ↑ Виды азербайджанских ковров: от простого к сложному
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- [ Казах] — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә
- Казах // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)