Шеварднадзе Эдуард Амвросиевич

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эдуард Амвросиевич Шеварднадзе
груз. ედუარდ ამბროსის ძე შევარდნაძე
Эдуард Амвросиевич Шеварднадзе
Флаг
Флаг
Грузияның 2-се Президенты
26 ноябрь 1995 йыл — 22 ноябрь 2003 йыл
Алдан килеүсе: Вазифа тергеҙелә (19911992: Звиад Константинович Гамсахурдия)
Дауамсы: Нино Анзоровна Бурджанадзе (вазифа башҡарыусы)
Михаил Николозович Саакашвили
Флаг
Флаг
Грузия Башлығы
6 ноябрь 1992 йыл — 26 ноябрь 1995 йыл
Алдан килеүсе: Вазифа булдырыла; Грузияның Дәүләт Советы Рәйесе булараҡ үҙе
Дауамсы: Вазифа бөтөрөлә; Грузия Президенты булараҡ үҙе
Флаг
Флаг
Грузия Парламенты Рәйесе
4 ноябрь 1992 йыл — 25 ноябрь 1995 йыл
Алдан килеүсе: Вазифа булдырыла
Дауамсы: Зураб Виссарионович Жвания
Флаг
Флаг
Грузияның Дәүләт Советы Рәйесе
10 март — 4 ноябрь 1992 йыл
Алдан килеүсе: Вазифа булдырыла
Дауамсы: Вазифа бөтөрөлә
Флаг
Флаг
СССР Тышҡы бәйләнештәр министры
19 ноябрь — 26 декабрь 1991 йыл
Хөкүмәт башлығы: Иван Степанович Силаев
Алдан килеүсе: Вазифа булдырыла;
Борис Дмитриевич Панкин (СССР-ҙың Сит ил эштәре министры булараҡ)
Дауамсы: Вазифа бөтөрөлә
Флаг
Флаг
СССР-ҙың Сит ил эштәре министры
2 июль 1985 йыл — 20 декабрь 1990 йыл
Хөкүмәт башлығы: Николай Иванович Рыжков
Алдан килеүсе: Андрей Андреевич Громыко
Дауамсы: Александр Александрович Бессмертных
Флаг
Флаг
КПСС Үҙәк Комитетының Политбюро ағзаһы
1 июль 1985 йыл — 13 июль 1990 йыл
(1978 йылдың 27 ноябренән — кандидат)
Флаг
Флаг
Грузия ССР-ы Комммунистар партияһы Үҙәк Комитетының беренсе секретары
29 сентябрь 1972 йыл — 6 июль 1985 йыл
Алдан килеүсе: Василий Павлович Мжаванадзе
Дауамсы: Джумбер Ильич Патиашвили
Флаг
Флаг
Грузин ССР-ы Йәмәғәт тәртибен һаҡлау министры / Грузин ССР-ы Эске эштәр министры
21 май 1965 йыл — август 1972 йыл
Алдан килеүсе: Отар Александрович Кавтарадзе
Дауамсы: Константин Еремеевич Кетиладзе
 
Дине: православие, Грузин православ сиркәүе
Тыуған: 25 ғинуар 1928({{padleft:1928|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:25|2|0}})
СССР, ЗСФСР, Грузин ССР-ы, Гурия крайы, Ланчхут районы, Мамати ауылы,
Үлгән: 7 июль 2014({{padleft:2014|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:7|2|0}}) (86 йәш)
Тбилиси, Грузия
Ерләнгән: Крцаниси[d]
Исеме: груз. ედუარდ შევარდნაძე
рус. Эдуард Амвросиевич Шеварднадзе
Атаһы: Амвросий Георгиевич Шеварднадзе
Ҡатыны: Нанули Ражденовна Шеварднадзе (ҡыҙ фамилияһы Цагарейшвили) (1929—2004)
Балалары: сын: Паата
дочь: Манана
Партия: КПСС (19481991)
Белеме: А. Цулукидзе исемендәге Кутаиси педагогия институты
 
Хәрби хеҙмәт
Хеҙмәт иткән йылдары: 19641972
Принадлежность: Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР
Ғәскәр төрө: МВД
Звание:
Генерал-майор
Генерал-майор
Командир булған: Грузин ССР-ы Йәмәғәт тәртибен һаҡлау министрлығы (1965—68),
Грузин ССР-ы Эске эштәр министрлығы (1968—72)
 
Автограф:
 
Наградалары:
Социалистик Хеҙмәт Геройы
Ленин ордены Ленин ордены Ленин ордены Ленин ордены
Ленин ордены Октябрь Революцияһы ордены 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены
Отличнейший орден Святого Михаила и Святого Георгия
Орден Князя Ярослава Мудрого І степени
Орден Князя Ярослава Мудрого І степени
I класлы Төркиә ордены кавалеры
I класлы Төркиә ордены кавалеры

Хата: 2 юлдың аҙағындағы һылтанма дөрөҫ түгел.

«ГФР алдындағы ҡаҙаныштар өсөн» орденының махсус дәрәжәле Ҙур тәреһе кавалеры
«ГФР алдындағы ҡаҙаныштар өсөн» орденының махсус дәрәжәле Ҙур тәреһе кавалеры
Ҡалып:Орден Независимость (Азербайджан)

Шеварднадзе Эдуард Амвросиевич (груз. ედუარდ ამბროსის ძე შევარდნაძე, Эдуа́рд Амбро́сис дзе Шевардна́дзе; 25 ғинуар 1928 йыл7 июль 2014 йыл[1]) — СССР һәм Грузияның дәүләт эшмәкәре һәм сәйәсмәне. Грузия Ленинсы Коммунистик Йәштәр Союзы (ЛКСМ Грузии) Үҙәк Комитетының 1-се секретары (1957—1961), Грузин ССР-ы Эске эштәр министры (1965—1972), Грузия Комммунистар партияһы Үҙәк Комитетының беренсе секретары (1972—1985), СССР-ҙың Сит ил эштәре (1985—1990) һәм Тышҡы бәйләнештәр министры (19 ноябрь — 26 декабрь 1991)[2]. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1981). КПСС Үҙәк Комитетының Политбюро ағзаһы (1985—1990), М. С. Горбачёвтың яҡын соратнигы, Грузия Президенты (1995—2003).

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Эдуард Амвросиевич Шеварднадзе 1928 йылдың 25 ғинуарында Грузин ССР-ының (хәҙерге Грузияның) Гурия өлкәһе Лахчут районы Мамати ауылында педагог ғаиләһендә тыуған. Уның оло ағаһы Акакий 1941 йылда Брест крепосын обороналағанда батырҙарса һәләк була, хәҙерге ваҡытта «Герой-крепость Брест» мемоиаль комплексында ерләнгән[3]. Хеҙмәт эшмәкәрлеген 1946 йылда ВЛКСМ-дың Тбилиси ҡалаһы Орджоникидзе район комитетында инструктор булып башлай, артабан кадрҙар һәм ойоштороу-инструктор эштәре бүлеге мөдире була[4]. 19491951 йылдарҙа Эдуард Амвросиевич Грузияның ВКП (б) Үҙәк Комитеты ҡарамағындағы ике йыллыҡ партия мәктәбе тыңлаусыһы. Уны таманлағандан һуң Грузия Ленинсы Коммунистик Йәштәр Союзы (ЛКСМ Грузии) Үҙәк Комитеты инструкторы итеп үрләтелә. 1952 йылда Шеварднадзе комсомолдың Кутаиси өлкә комитеты секретары, шунан икенсе секретары, ә алдағы йылда — беренсе секретары итеп һайлана.

Тбилиси медицина техникумын, 1959 йылда «тарих» һөнәре буйынса — А. Цулукидзе исемендәге Кутаиси педагогия институтын тамамлай.

19561957 йылдарҙа — Грузия Ленинсы Коммунистик Йәштәр Союзы Үҙәк Комитетының (ЦК ЛКСМ Грузии) икенсе, 19571961 йылдарҙа — беренсе секретары. 1958 йылдың апрелендә ВЛКСМ-дың ХІІІ съезында Михаил Горбачёв менән таныша.

19611963 йылдарҙа — Грузия Коммунистар партияһы Мцхет район комитетының беренсе секретары, 19631964 йылдарҙа — партияның Тбилиси ҡалаһы Беренсе май район комитетының беренсе секретары. 19641965 йылдарҙа — Грузин ССР-ы Йәмәғәт тәртибен һаҡлау министрының беренсе урынбаҫары, 19651968 йылдарҙа — Йәмәғәт тәртибен һаҡлау министры. 19681972 йылдарҙа — Грузин ССР-ы Эске эштәр министры. Махсус дәрәжәһе — Эске хеҙмәт генерал-майоры.

1972 йылда Грузин ССР-ы Коммунистар партияһының Тбилиси ҡала комитетының беренсе секретары була.

АҠШ-тың Тегерандағы илселегенән Иран студенттары 1979 йылда алып сыҡҡан документ

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Китаптар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Als der Eiserne Vorhang zerriss — Begegnungen und Erinnerungen. Metzler, Peter W., Duisburg 2007, [Aktualisierte, neu konzipierte und ergänzte Ausgabe von Pikri Tsarsulsa da Momawalze — Memuarebi] Die deutsche Ausgabe ist Grundlage für alle Übersetzungen und Ausgaben außerhalb der georgischen Sprache. ISBN 978-3-936283-10-5
  • Когда рухнул железный занавес. Встречи и воспоминания. Эдуард Шеварднадзе, экс-президент Грузии, бывший министр Иностранных дел СССР. Предисловие Александра Бессмертных. Übersetzung aus der deutschen in die russische Sprache. Russische Lizenzausgabe von «Als der Eiserne Vorhang zerriss»; Grundlage der russischen Ausgabe ist die deutsche Ausgabe. М.: Издательство «Европа», 2009, 428 с. ISBN 978-5-9739-0188-2
  • Kui raudne eesriie rebenes. Übersetzung aus der deutschen in die estnische Sprache. Estnische Lizenzausgabe von «Als der Eiserne Vorhang zerriss»; Grundlage der estnischen Ausgabe ist die deutsche Ausgabe. Olion, Tallinn, 2009. ISBN 978-9985-66-606-7

Библиография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Алдан килеүсе:
Василий Павлович Мжаванадзе
Грузия ССР-ы Комммунистар партияһы Үҙәк Комитетының 11-се беренсе секретары

29 сентябрь 19726 июль 1985
Һуңынан килеүсе:
Джумбер Ильич Патиашвили
Алдан килеүсе:
Андрей Андреевич Громыко
СССР-ҙың 6-сы Сит ил эштәре министры

2 июль 198520 декабрь 1990
Һуңынан килеүсе:
Александр Александрович Бессмертных
Алдан килеүсе:
Борис Дмитриевич Панкин
СССР-ҙың Сит ил эштәре министры
СССР-ҙың 1-се Тышҡы бәйләнештәр министры

19 ноябрь26 декабрь 1991
Һуңынан килеүсе:
Андрей Владимирович Козырев
Рәсәй Федерацияһының Сит ил эштәре министры
Алдан килеүсе:
Вазифа булдырыла
Тенгиз Китовани һәм Джаба Иоселиани Грузия Хәрби Советының рәйестәштәре булараҡ
Грузия Дәүләт Советының 1-се Рәйесе

10 март 19924 ноябрь 1992
Һуңынан килеүсе:
Зураб Виссарионович Жвания
Алдан килеүсе:
Вазифа булдырыла
Грузия парламентының 1-се Рәйесе

4 ноябрь 199226 ноябрь 1995
Һуңынан килеүсе:
Вазифа бөтөрөлә
Алдан килеүсе:
Звиад Гамсахурдия
Грузияның 2-се Президенты

26 ноябрь 199523 ноябрь 2003
Һуңынан килеүсе:
Нино Анзоровна Бурджанадзе (вазифа башҡарыусы)
Михаил Николозович Саакашвили