Сан-Томе (ҡала)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ҡала
Сан-Томе

São Tomé

Президент һарайы
Флаг Герб
Флаг Герб
Ил

Сан-Томе һәм Принсипи

Провинция

Сан-Томе

Округ

Агуа-Гранде

Координаталар

0°20′ с. ш. 6°44′ в. д.HGЯO

Нигеҙләнгән

1485

Ҡала с

1525

Майҙаны

17 км²

Халҡы

56 166 кеше (2005)

Тығыҙлығы

180 кеше/км²

Сәғәт бүлкәте

UTC+0

Телефон коды

+239-22x-xxxx

Һанлы танытмалар
Сан-Томе (Сан-Томе һәм Принсипи)
Сан-Томе
Сан-Томе

Сан-Томе́ (порт. São Tomé) — Сан-Томе һәм Принсипи дәүләтенең баш ҡалаһы. Апостол Фома (São Tomé) хөрмәтенә аталған[1]. Сан-Томе провинцияһының һәм Агуа-Гранде округының административ үҙәге булып тора.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1485 йылда португалдар тарафынан нигеҙләнә. Ҡала янында шәкәр ҡамышы плантациялары булған, унда Конго короллегенән килтерелгән ҡолдар эшләгән. 1525 йылда Португалия короле Жуан II ҡала статусын бирә[2] XVI быуатта бында католик собор төҙөлә. 1575 йылда ҡалала Сан-Себастьян форты ҡорола (хәҙерге ваҡытта бында Сан-Томе милли музейы урынлашҡан). 1599 йылда, һәм йәнә 1641—1648 йылдарҙа Голландия ҡулы аҫтында була[3]. Оҙаҡ ваҡыт дауамында Сан-Томе һәм Принсипи португал колонияһының үҙәге булып тора. 1975 йылда Сан-Томе һәм Принсипи бойондороҡһоҙлоҡ ала, ә Сан-Томе уның баш ҡалаһы булып китә.

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡала Сан-Томе утрауының төньяҡ-көнсығышында, Кабраш утрауы янында урынлашҡан. Ҡаланан көньяҡ-көнбайышҡа табан — Триндади, төньяҡ-көнбайышҡа табан — Гвадалупе, көньяҡ-көнсығышҡа табан — Сантана ҡалалары урынлашҡан, уларҙы үҙ-ара шоссе юлдары тоташтыра. Аҙнаһына бер тапҡыр Кабо-Верде ҡалаһынан Сан-Томеға паром йөрөй. Халыҡ-ара аэропортта Ангола, Габон, Португалия илдәренә һәм күрше Принсипи утрауына даими рейстар башҡарыла.

Ҡаланың иҫтәлекле урындарына президент һарайы, собор һәм кинотеатр керә. Ҡалала төрлө мәктәптәр, лицейҙар, политехник институты, ике баҙар, өс радиостанция урынлашҡан. Сан-Томела TVSP коммерция булмаған телевизион станцияһы, халыҡ-ара аэропорт, клиникалар һәм дауаханалар эшләй, бер нисә ҡала майҙаны бар.

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йыл 1991 1997 2000 2001 2003 2005 2013
Халыҡ
иҫәбе
42 331[4] 49 541[4] 49 997 49 957[5] 53 300 56 166 69 167[4] (баһалама)

Климаты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сан-Томела оҙайлы ямғырҙар миҙгеле (октябрҙән майға тиклем) һәм ҡыҫҡа ҡоро миҙгел (июнь—сентябрь) менән саванналарҙың тропик климаты өҫтөнлөк итә. Яуым-төшөмдәр миҡдары — йылына 1000 мм-ҙан саҡ ҡына аҙыраҡ. Ҡалала сағыштырмаса даими температура күҙәтелә.

климаты
Күрһәткес Ғин. Фев. Март Апр. Май Июнь Июль Авг. Сен. Окт. Нояб. Дек. Йыл
Абсолют максимум, °C 32 33 33 33 32 31 31 31 32 32 32 32 33
Уртаса максимум, °C 30 30 31 30 29 28 28 28 29 29 29 29 29
Уртаса минимум, °C 23 23 23 23 23 22 21 21 21 22 22 22 22
Абсолют минимум, °C 20 20 20 20 19 19 19 19 19 19 19 19 19
Яуым-төшөм нормаһы, мм 81 107 150 127 135 28 0 0 23 109 117 89 966
Сығанаҡ: «Average Conditions Sao Tome, Sao Tome Principe». BBC Weather (ингл.). Архивировано 12 октябрь 2007 года.

Фотографии[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сан-Томеның 1647 йылғы картаһы
Сан-Томеның 1647 йылғы картаһы  
Сан-Томелағы баҙар
Сан-Томелағы баҙар  
Сан-Себастьян форты
Сан-Себастьян форты  
Сан-Томе кафедраль соборы
Сан-Томе кафедраль соборы  
Ҡала баҙары
Ҡала баҙары  
Ҡалаға йыһандан күренеш
Ҡалаға йыһандан күренеш  

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. День Святого Апостола Фомы. Архивировано 2 февраль 2013 года. 2013 йыл 19 июль архивланған.
  2. Becker, Kathleen. [1] = São Tomé and Príncipe: the Bradt travel guide. — USA, 2008. — ISBN 978-1-84162-216-3.
  3. Huang, Morrissete, p. 970
  4. 4,0 4,1 4,2 World Gazetter: São Tome
  5. São Tomé and Príncipe: Cities, Towns & Provinces

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]