Сербияла ислам

Мәсет Призрен, Косово һәм Метохия

Сербияла ислам
Дәүләт	Сербия
Сербияла ислам Викимилектә

Ислам дине — Сербиялағы традицион диндәрҙең береһе, уның территорияһында күп быуаттар буйы йәшәп килә. Сербия мосолмандары башлыса ислам диненең иң ҙур ағымы — сөнни инаныслылар. 2002 йылдағы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса Үҙәк Сербия һәм Воеводинала 240 000 тирәһе мосолман йәшәй, йәғни ул биләмәләрҙәге халыҡтың 3,2%-ы. Иң күп мосолман йәшәгән төбәк — Косово, әммә уларҙың һанын крайҙағы тотороҡһоҙ хәл арҡаһында теүәл иҫәпләүе ауыр. Традицион рәүештә ислам инаныслылар — бошняктар (босняктар) һәм албандар.

Тарихы

Байраҡлы мәсете (Белград)

Сербия территорияһында XIV—XV быуаттарҙа Ғосман империяһының киңәйә барыуы менән бергә ислам да киң тарала башлай. Урта быуаттарҙа Сербия Ғосман империяһына ҡушылғандан бирле ислам бында иң ҙур дин булып тора. Күп славяндар ислам динен ҡабул итә (исламлаша), шулай уҡ көнсығыштан бында төрөктәр һәм башҡа мосолман халыҡтары күсеп килә.

Төрөк сәйәхәтсеһе Әүлиә Челеби мәғлүмәттәренә ярашлы, 1660 йылда Белградта 98 мең кешенән мосолман түгелдәр—21 000, ә 77 меңе мосолман булған.

XIX быуатта Сербияны Төркиә хакимлығынан азат итеү барышында территориянан мосолмандар ҡыуыла, ә мәсеттәр емерелә.

Географияһы

Үҙәк Сербияла һәм Воеводинала 190-дан ашыу мәсет бар, шуларҙың 120-гә яҡыны — Санджакта, 60-ы — Көньяҡ Сербияла һәм берәр — Белградта (Байраҡлы мәсете), Мали-Зворникта һәм Суботицала урынлашҡан. Шулай уҡ Нови-Пазар һәм Белградта ике мәҙрәсә бар.

Сербия округтары буйынса мосолмандар (2002 халыҡ иҫәбен алыу)

Сербия округында мосолман халҡы өлөшө (2002)

Округа	Мосолмандар һаны, кеше	Ил халҡының өлөшө, %
Белград округы	20366	1,29
Северно-Бачский округы	1180	0,59
Средне-Банатский округы	957	0,46
Северно-Банатский округы	273	0,16
Южно-Банатский округы	937	0,30
Западно-Бачский округы	268	0,13
Южно-Бачский округы	4074	0,69
Сремский округы	384	0,11
Мачванский округы	2255	0,68
Колубарский округы	43	0,02
Подунайский округы	1162	0,55
Браничевский округы	1156	0,58
Шумадийский округы	592	0,20
Поморавский округы	177	0,08
Борский округы	885	0,60
Заечарский округы	220	0,16
Златиборский округы	46844	14,95
Моравичский округ	103	0,05
Рашский округы	96312	33,07
Расинский округы	146	0,06
Нишавский округы	1431	0,37
Топличский округы	191	0,19
Пиротский округы	129	0,12
Ябланичский округы	3239	1,34
Пчиньский округы	56334	24,74
СЕРБИЯ (Косовоһыҙ)	239658	3,20

Сербия общиналары буйынса мосолмандар (2002 халыҡ иҫәбен алыу)

Күп һанлы мосолман общинаһы тиҫтәһе (Косовонан тыш)

№	Община	Округ	Мосолмандар һаны, кеше
1	Новь-Пазары	Рашский округы	366 67
2	Прешево	Пчиньский округы	507 30
3	Тутин	Рашский округы	558 28
4	Буяновац	Пчиньский округы	595 25
5	Сьеница	Златиборский округы	149 21
6	Приеполе	Златиборский округы	968 16
7	Прибор	Златиборский округы	997 6
8	Палилула	Белград	722 4
9	Земун	Белград	533 4
10	Новь-Београд	Белград	177 3

Сербияның дүрт общинаһында 2002 йылда үткәрелгән халыҡ иҫәбен алыу барышында ислам динле бер кем дә теркәлмәгән:

• Любовия — Мачванский округы
• Жагубица — Браничевский округы
• Косьерич — Златиборский округы
• Гаджин-Хан — Нишавский округы

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Серб мосолмандар

Һылтанмалар

• Исламское сообщество в Сербии
• Исламское сообщество Воеводины 2016 йыл 4 март архивланған.
• Издательство ICinS
• Исламские исследования
• Мечеть в Суботице

• 
•