Атарша

Село
Атарша башҡ. Атарша
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Балаҡатай районы
Ауыл биләмәһе	Атарша
Координаталар	55°37′08″ с. ш. 59°00′30″ в. д.
Элекке исеме	совхоздың Атарша фермаһы ауылы
Халҡы	↘375 кеше (2010)
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	452572
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 210 802 001
ОКТМО коды	80 610 402 101
ГКГН номеры	0221225
Атарша

Атарша (рус. Атарша) — Башҡортостандың Балаҡатай районындағы ауыл. Атарша ауыл Советының административ үҙәге. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 375 кеше. Почта индексы — 452572, ОКАТО коды — 80210802001.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Яңы Балаҡатай): 14 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Үңкерҙе): 50 км

Атарша ауылы Әй йылғаһы бассейнына ҡараған Тарша йылғаһы буйында, район үҙәге Яңы Балаҡатай ауылынан көньяҡ-көнсығышҡа табан 14 километр һәм Үңкерҙе (Силәбе өлкәһе) тимер юл станцияһынан көньяҡ-көнбайышҡа 50 километр алыҫлыҡта урынлашҡан.

Тарихы

Атарша ауылының исеме урын-ер атамаһына бәйле. Был ауылдың иртә тарихы буйынса мәғлүмәт юҡ дәрәжәһендә.

Атарша ауылы XIX быуаттың 80-се йылдарында барлыҡҡа килгән тип һанарға була. 1895 йылда бындағы 16 йортта 94 кеше йәшәгән.

1905 йылда Атарша ауылындағы 22 йортта 119 кеше йәшәгән. 1920 йылда уҙғарылған йәниҫәп был ауылды урап үткән.

1933 йылда XX быуат башында күпме кеше булһа, шул уҡ һан үҙгәрмәйсә һаҡланған. Әсфәндиәровтың Башҡортостан ауылдарына бағышланған хеҙмәтендә «ауыл юғалған» тип яҙылған.

Атарша ауылы XX быуаттың 30‑сы йылдарында Алағуз совхозының Атарша фермаһы ауылы булараҡ ойошторола.

2007 йылдың 10 сентябренә тиклем Балаҡатай районы Алағуз совхозының Атарша фермаһы ауылы тип йөрөтөлгән.

2005 йылдан хәҙерге статусына, 2007 йылдан хәҙерге атамаһына эйә.

Халыҡ һаны

Атарша ауылында башҡорттар, урыҫтар йәшәй (2002).

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар	119
1959 йыл 15 ғинуар	368
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар	479	222	257	46,3 %	53,7 %
2002 йыл 9 октябрь	404	207	197	51,2 %	48,8 %
2010 йыл 14 октябрь	375	187	188	49,9 %	50,1 %

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Әлеге ваҡытта Атарша ауылында төп мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер-акушерлыҡ пункты, Мәҙәниәт йорто, китапхана бар.

Урамдары

• Яр урамы (рус.  Береговая (улица)
• Йылға аръяғы урамы (рус.  Заречная (улица)
• Тыныслыҡ урамы (рус.  Мира (улица)
• Йәштәр урамы (рус.  Молодёжная (улица)
• Мәктәп урамы (рус.  Школьная (улица)

Тирә-яҡ мөхит

Ер-һыу атамалары

Тауҙар:

Йылғалар:

• Әй, Тарша йылғаһы

Шишмәләр:

Ялан-бесәнлектәр:

Таусыҡтар, түбәләр:

Башҡа урын-ер атамалары:

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Ҡатай

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий — Уфа: Китап, 2009. — 744 б. — ISBN 978-5-295-04683-4.

Һылтанмалар

• Атарша // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 568. — ISBN 978-5-295-04683-4. 568 б.
• Совет муниципальных образований Республики Башкортостан.
• Атарша на портале «Генеалогия и Архивы»
• Село Атарша — на портале novo-belokatay.ru 2017 йыл 25 март архивланған.