Буҙ турғай

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Степной жаворонок битенән йүнәлтелде)
Буҙ турғай
Рәсем
Масса 63 грамм[1] һәм 55 грамм[1]
Халыҡ-ара ғилми атамаһы Melanocorypha calandra L., 1766[2][3][4][…]
Таксономия рангыһы Төр[2][3][5][…]
Яҡындағы юғарыраҡ кимәлдәге таксон Буҙтурғай[2]
Таксондың халыҡ атамаһы ehedydd calandra[6], Calandra Lark[3][7][4][…], Kalanderlerche[3][4][8][…], Calandria Común[3][4], calàndria comuna[3][4][9][…], kalandra zpěvná[3][4][9][…], stepilõoke[3][4][9][…], Kalanderlerke[3][4][9][…], Степной жаворонок[3][4][9][…], クロエリコウテンシ[3][4][9][…], Kalanderlærke[3][4][9][…], arokiuru[3][4][10][…], kalandrapacsirta[3][4][9][…], kalandra szara[3][4][9][…], škovran stepný[3][4][9][…], kalanderlärka[3][4][9][…], Kalanderleeuwerik[3][4][9][…], Alouette calandre[3][4][9][…], Calandra[3][4][9][…], calhandra-real[3][4][9][…], laški škrjanec[3][4][9][…], paprastasis stepinis vieversys[3][4][9][…], Sunnulævirki[4][11][9], stepes cīrulis[3][4][9][…], kalanderleeuwerik[8], alouette calandre[8], calandra lark[8], Calandria común[9][11], жайворонок степовий[9][11], Ádjoleivvoš[9][11], Fuiseog aithriseach, Alc'hweder beg tev, Ushag chalandra, velika ševa[11], 草原百灵[12], العُلْعُلَة, العَلْعَال һәм القبرة الشرقية الكبيرة
Халыҡ-ара тәбиғәтте һаҡлау берлегенең һаҡ статусы находятся под наименьшей угрозой[d][13]
Төр ареалы картаһы
Размер выводка 4,2[14]
Яиц инкубационный период 12 тәүлек[1]
 Буҙ турғай Викимилектә

Буҙ турғай, йәки ябай дала турғайы, йәки джурбай, йәки каландра[15] (лат. Melanocorypha calandra) — һабан турғайлылар ғаиләһенән турғай ҡошо төрө (Alaudidae)[16].

Тышҡы күренеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Был эре буҙ турғайы  17,5—20 см оҙонлоҡта, төҫһөҙ.  Өҫкө өлөшө ҡуңыр төҫтә һәм  күкрәгендә ике ҙур тап менән аҫ яғы аҡ. Ҡанатының артҡы ситендә аҡ һыҙат (осҡанда һиҙелә) бар, ситке ҡойроҡ ҡауырһындары шулай уҡ аҡ. 

Таралыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Буҙ турғайҙар Әзербайжан, Албания, Алжир, Әрмәнстан, Афғанстан, Болгария, Босния һәм Герцеговина, Греция, Грузия, Мысыр, Израиль, Иордания, Ираҡ, Иран, Испания, Италия, Ҡазахстан, Кипр, Ҡырғыҙстан, Ливан, Ливия, Македония Республикаһы, Марокко, Молдова, Фәләстин Дәүләте, Португалия, Рәсәй Федерацияһы, Румыния, Сәғүд Ғәрәбстаны, Сербия, Сүриә, Словения, Тажикстан, Тунис, Төркмәнстан, Төркиә, Үзбәкстан, Украина, Франция, Хорватия, Черногория кеүек илдәрҙә йәшәй[17].

Йәшәү рәүеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Оялау өсөн был  ҡоштар дала кеүек асыҡ киңлектәргә  өҫтөнлөк бирә. Буҙ турғайҙың ояһы ерҙә урынлаша, ояла, ғәҙәттә,  4—5 йомортҡа. Төп аҙыҡтары -  иген. Ҡарығыу осоронда уларҙың  «менюһы» бөжәктәр менән тулыландырыла. Буҙ турғайҙың йыры һабан турғайының йырына оҡшаған, әммә тауышы көслөрәк. 

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World (ингл.)Barcelona: Lynx Edicions.
  2. 2,0 2,1 2,2 Integrated Taxonomic Information System (ингл.) — 1999.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 IOC World Bird List Version 6.3 — 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.3
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 World Bird List (ингл.): IOC World Bird List — 6.4 — IOU, 2016. — doi:10.14344/IOC.ML.6.4
  5. IOC World Bird List. Version 7.2 — 2017. — doi:10.14344/IOC.ML.7.2
  6. Gwefan Llên Natur
  7. Красная книга — 1964.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Бельгийский список видов
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 9,19 9,20 9,21 IOC World Bird List. Version 10.1 — 2020. — doi:10.14344/IOC.ML.10.1
  10. https://laji.fi/taxon/MX.32020 — 2012.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 IOC World Bird List. Version 10.2 — 2020. — doi:10.14344/IOC.ML.10.2
  12. (unspecified title)doi:10.17520/BIODS.2021201
  13. The IUCN Red List of Threatened Species 2021.3 — 2021.
  14. Jetz W., Sekercioglu C. H., Böhning-Gaese K. The worldwide variation in avian clutch size across species and space (ингл.) // PLoS Biol. / J. A. EisenPLoS, 2008. — Vol. 6, Iss. 12. — P. 2650—7. — ISSN 1544-9173; 1545-7885doi:10.1371/JOURNAL.PBIO.0060303PMID:19071959
  15. Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., «РУССО», 1994. — С. 268. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0.
  16. Nicators, reedling, larks : [англ.] / F. Gill & D. Donsker (Eds). // IOC World Bird List (v 8.1). — 2018. — DOI:10.14344/IOC.ML.8.1(Тикшерелеү көнө: 12 март 2018).
  17. Melanocorypha calandra: информация на сайте Красной книги МСОП  (инг.)25 мая 2010 г

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]