Эрвин Шрёдингер

Эрвин Шрёдингер
Erwin Schrödinger
Тыуған көнө:	12 август 1887({{padleft:1887|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})
Тыуған урыны:	Вена, Австро-Венгрия
Вафат булыу көнө:	4 ғинуар 1961({{padleft:1961|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:4|2|0}}) (73 йәш)
Вафат булған урыны:	Вена, Австрия
Гражданлығы:	Австро-Венгрия Австрия Өсөнсө Рейх Ирландия
Ғилми өлкәһе:	теоретик физика
Эшләгән урыны:	Вена университеты, Йена университеты, Штутгарт университеты, Бреслау университеты, Цюрих университеты Берлин университеты, Оксфорд университеты, Грац университеты, Гент университеты, Дублин юғары эҙләнеүҙәр институты
Уҡыу йорто:	Вена университеты
Ғилми етәксеһе:	Газенорль, Фридрих[d] һәм Франц Экснер[d]
Билдәләлек алған:	квант механикаһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе
Награда һәм премиялары	Физика буйынса Нобель премияһы (1933)
Ҡултамғаһы:

Эрвин Рудольф Йозеф Александр Шрёдингер (нем. Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger; 12 август 1887 йыл — 4 ғинуар 1961 йыл) — Австрия физик-теоретигы, квант механикаһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Физика буйынса 1933 йылғы Нобель премияһы лауреаты. Донъяның төрлө фәндәр академияларының, шул иҫәптән СССР Фәндәр академияһы (1934) ағзаһы.

Шрёдингер квант теорияһы өлкәһендә бер нисә фундаменталь һөҙөмтәгә ирешә. Улар тулҡын механикаһы (волновая механика) ниеҙен тәшкил итә : ул тулҡын тигеҙләмәләрен яҙа (стационарное и зависящее от времени уравнения Шрёдингера), ул фәндә ҡараған формализм менән матрица механикаһының бер үк нимә икәнен, тулҡын механикаһында тулҡын үҙгәреүе (боҙолоуы) теорияһын (теория возмущений, wave desturbance, wave perturbation ) эшләй,бер нисә мәсьәләне сисә. Шрёдингер тулҡынлы функцияның физик мәғәнәһен үҙенсәлекле аңлата ; һуңыраҡ бер нисә тапҡыр квант механикаһының Копенгагенда бирелгән дөйөм ҡабул ителгән интерпретацияһын тәнҡитләй ( « Шрёдингер» бесәйе парадоксы һ.б.). Бынан тыш ул физиканың төрлө өлкәләрендә бик күп хеҙмәттәр яҙған ғалим да.«Нимә ул тормош?» тигән китабында Шрёдингер генетика мәсьәләләренә тормош феноменына физика күҙлегенән сығып ҡағыла. Ул фәндең философия аспектына, боронғо антик һәм көнсығыш фәлсәфәүи концепцияларына, этика һәм дин мәсьәләлренә күп иғтибар бүлә.