Эстәлеккә күсергә

Вознесенка (Дыуан районы)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Вознесенка
башҡ. Вознесенка
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Дыуан районы

Ауыл биләмәһе

Вознесенка ауыл Советы

Координаталар

55°47′58″ с. ш. 57°56′18″ в. д.HGЯO

Халҡы

1217[1] кеше (2010)

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Почта индексы

452541

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 223 806 001

ОКТМО коды

80 623 406 101

ГКГН номеры

0521608

Вознесенка (Рәсәй)
Вознесенка
Вознесенка
Вознесенка (Дыуан районы) (Башҡортостан Республикаһы)
Вознесенка

Вознесенка (рус. Вознесенка) — Башҡортостандың Дыуан районындағы ауыл. Вознесенка ауыл Советының административ үҙәге. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 1217 кеше[2]. Почта индексы — 452541, ОКАТО коды — 80223806001.

  • Район үҙәгенә тиклем (Мәсәғүт): 47 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Һилейә): 122 км

Вознесенка ауылы Мәләкәҫ йылғаһы буйында, район үҙәге Мәсәғүт ауылынан төньяҡ-көнбайышҡа табан 47 километрҙа һәм Һилейә (Силәбе өлкәһе) тимер юл станцияһынан төньяҡ-көнбайышҡа 122 километрға табан урынлашҡан[3].

Вознесенка ауылына Троицк өйәҙе территорияһында урыҫ крәҫтиәндәре нигеҙ һалған. 1865 йылда тәүге төпләнеүсе исеме менән Мусихинский бүлендеге (йорт һәм халыҡ һанын күрһәтмәйсә) тип аталған. Шулай уҡ Хиуа (Хивинский) бүлендеге (выселок) тип тә теркәлгән.

Таҙтүбә менән бер бөтөн булған Цыгановский ҡасабаһы менән Мусихинский бүлендеге 1870 йылда барлыҡҡа килгән. Һуңғараҡ Вознесенка ауылына әйләнгән Мусихинский бүлендегендә 109 йорт, ә Цыгановский ҡасабаһында 17 йорт булған. Таҙтүбәнән бүленеп сыҡҡан ауылдар бик күп булған: Харинский (Мусихин бүлендегенең бер өлөшө — 1877). Аптышевский бүлендеге 11 йорттан торған. 14 йорттан торған Луканинский бүлендеге ерҙе Оло Ҡошсо улусынан ҡуртымға алған. 26 йорттан торған Зайцевский бүлендеге 1898 йылда Таҙтүбәнең бер өлөшө булған, 235 дисәтинә ерҙе биләгән[4].

Биләмә берәмектәренә инеүе

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Теркәү йылы Улус, ауыл советы Өйәҙ, кантон, район Губерна, Республика Дәүләт
1816 -се йорт 8-се Башҡорт кантоны Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1834 -се йорт 8-се Башҡорт кантоны Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1847 -се йорт 8-се Башҡорт кантоны, Өфө өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1859 -се йорт 8-се Башҡорт кантоны, Өфө өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1895 Һарт улусы Өфө өйәҙе Өфө губернаһы Рәсәй империяһы
1920 Дыуан-Ҡошсо улусы Мәсәғүт кантоны Автономлы Башҡорт ССР-ы РСФСР
1926 Дыуан улусы Мәсәғүт кантоны Автономлы Башҡорт ССР-ы СССР СССР
1935 Вознесенка ауыл Советы Дыуан районы Башҡорт АССР-ы СССР СССР
1941 Вознесенка ауыл Советы Дыуан районы Башҡорт АССР-ы СССР СССР
1990 Вознесенка ауыл Советы Дыуан районы Башҡортостан Республикаһы Рәсәй флагы Рәсәй Федерацияһы

Вознесенка ауылының XIX быуатта артабанғы үҫеше

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Халыҡ игенселек, малсылыҡ менән шөғөлләнгән. XIX быуат аҙағында 3 һыу тирмәне булған[5].

Ауылдың XX быуаттағы һәм хәҙерге үҫеше

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1906 йылда Таҙтүбә менән бергә иҫәпкә алынған. 1823 һәм 1896 йылдарҙа төҙөлгән 2 сиркәү, 3 сиркәү-мәхәллә мәктәбе, 2‑класлы министрлыҡ мәктәбе, земство мәктәбе, земство дауаханаһы, поташный заводы, канат һәм һабын етештереү заведениелары, 9 һыу тирмәне, мануфактура, бакалея һәм галантерея кибеттәре, запас иген һаҡлау мөгәзәйҙәре булған. Йәрминкәләр үткәрелгән. Кәсепселек менән шөғөлләнгәндәр. XX быуаттың 20-се йылдарынан хәҙерге атамаһы нығынған[6].

Әлеге ваҡытта Вознесенка ауылында урта мәктәп, балалар баҡсаһы, врач амбулаторияһы, Мәҙәниәт һарайы («Неунывашки» урыҫ халыҡ фольклор ансамбле), китапхана бар[7].

Вознесенка ауылында урыҫтар йәшәй (2002).

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август 2135
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 1263
1959 йыл 15 ғинуар 1431
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 1100
2002 йыл 9 октябрь 1220
2010 йыл 14 октябрь 1217 581 636 47,7 52,3

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
  • Малиновка урамы (рус.  Малиновка (улица)
  • Үҙәк урам урамы (рус.  Центральная (улица)
  • Йәштәр урам (рус.  Молодёжная (улица)
  • Цыгановка урамы (рус.  Цыгановка (улица)
  • Мусихин урамы (рус.  Мусихина (улица)[8]
Ер-һыу атамалары

Тауҙар:

Йылғалар:

  • Әй, Мәләкәҫ

Шишмәләр:

Ялан-бесәнлектәр:

Таусыҡтар, түбәләр:

Тәбиғәт һәйкәлдәре: Вознесенка ауылы эргәһендәге Таҙтүбә һәм Черношарский һаҙлығы — тәбиғәт һәйкәле.

  1. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
  2. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
  3. Вознесенка (Дыуан районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  4. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  5. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  6. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  7. Вознесенка (Дыуан районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  8. Карта д. Вознесенка. Улица