Юламан (исем)
Юламан — башҡорт һәм башҡа төрки телле халыҡтарҙа ҡулланылған ир-ат исеме.
Этимологияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Юламан — «юл» (башҡорт) һәм «аман» (ғәрәп) һүҙенән яһалған ир-ат исеме. Мәғәнәһе — «юл» һәм «ала», балаға бәхетле ғүмер юлы теләп ҡушылған исем[1].
Бала юлда тыуһа йәки бала тыуғанда атаһы юлда булып ҡалһа, “юл” һүҙе менән исем ҡушылған: Юлдаш, Юламан, Юлдыбикә, Сәфәр, Рәжәп, Рамазан, Зөлхизә, Аҙнабай, Йомағол исемдәре баланың донъяға килеү мәлен күрһәтеүсән[2] |
Билдәле шәхестәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Юламан Ҡушаев (яҡынса 1729 — 1774 йылдар) — 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында генерал дәрәжәһендә ҡатнашыусы. Себер даруғаһы башҡорто, Ырымбур губернаһы Иҫәт провинцияһы Ҡара-Табын улусы старшинаһы,
Юламан Дәүләтов — (1776—?) — хәрби эшмәкәр. 1812 йылғы Ватан һуғышында һәм Рус армияһының сит илгә 1813—1814 йылдарҙағы походтарында ҡатнашыусы. Ырымбур губернаһы Илекәй-Мең улусы (хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Әлшәй районы Тәүәтәй ауылында йәшәгән. Зауряд-сотник булып хеҙмәт итә
Фамилияларҙа
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Юламанов Әхиәр Мозафар улы — (15 декабрь 1929 йыл — 1978 йыл) — мәғариф хеҙмәткәре, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған уҡытыусыһы. Башҡорт АССР-ының Йылайыр кантоны (хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Баймаҡ районы) Түбә ҡасабаһы тау эшсеһе ғаиләһендә тыуған.
Топонимдарҙа
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Юламан (Башҡортостан) — Башҡортостандың Ауырғазы районындағы ауыл.
Юламан (Ҡурған өлкәһе) — Рәсәй Федерацияһы Ҡурған өлкәһе Әлмән районы ауылы. Юламан ауыл советы составына инә.
Юламан ауыл Советы (Ауырғазы районы) — Ауырғазы районы составында булған, 2008 йылда бөтөрөлгән административ-территориаль берәмек һәм ауыл биләмәһе.
Күсмә мәғәнәлек
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Мостай Кәримдең «Аяҡтарым юлда, күңелем йырҙа» шиғырында «юламан» уртаҡлыҡ исем (поэтик сара).
Аяҡтарым юлда, күңелем йырҙа,
Ерҙә мин бер шундай юламан... |
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. 2021 йыл 5 октябрь архивланған. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- ↑ «Башҡортостан ҡыҙы» Ҡунафина Гөлшат «Исемең матур, кемдәр ҡушҡан» 2021 йыл 9 сентябрь архивланған.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Кусимова Т. «Исемдәр донъяһында» 2021 йыл 8 сентябрь архивланған.
- З.Ғ.Ураҡсин, Э.Ф.Ишбирҙин. «Туған тел серҙәре». — Өфө: «Китап», 1983 й. — С. 60-сы.
- «Башҡортостан ҡыҙы» Ҡунафина Гөлшат «Исемең матур, кемдәр ҡушҡан» 2021 йыл 9 сентябрь архивланған.
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
- Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
- Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.
- Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ
Аҙаштар тураһында мәҡәләләр исемлеге. Әгәр ҙә һеҙ бында Википедияның башҡа мәҡәләһенән яңылыш килеп сыҡһағыҙ, ул һылтанманы дөрөҫләргә кәрәк. Шулай уҡ булған мәҡәләләрҙең тулы исемлеген ҡарағыҙ. |