Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы лауреаттары
Башҡа тел бүлегендә тулыраҡ мәҡәлә бар:
Список лауреатов Нобелевской премии по литературе
(рус.) |
Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы (швед. Nobelpriset i litteratur) — донъяла әҙәбиәт өлкәһендә уңыштар өсөн бирелгән был премияның иң престиж бүлеге. Премия Альфред Нобель тарафынан 27.11.1895 йылда нигеҙләнде (дөйөм биш номаниция булдырылды) [1][2].
Премия 1901 йылдан бирелә. Дөйөм 106 премия бирелде. 7 йылда бүләкләнеү булманы: 1914, 1918, 1935, 1940—1943 йылдар [3]. - Француз шағиры Сюлли-Прюдом беренсе лауреат булды. 2013 йылда премия Канада яҙыусыһы Элис Манроға бирелде. [3]. 1904, 1917, 1966 һәм 1974 йылдарҙа премия ике кешенән береһенә бирелә [3].
1901- 2013 йылдарҙа премия бирелгән лауреаттарға уртаса 65 йәш. Иң йәш лауреат - Редьярд Киплинг, 42 йәшендә, 1907 йылда премияға лайыҡ булды. Иң оло лауреат Дорис Лессинг —88 йәшендә премия алды[3].
Кандидаттар һайлау
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Устав буйынса кандидаттарҙы ошо ойошмалар тәҡдим итә : [4]:
- Швед академияһы һәм башҡа фән академияһының ағзалары;
- Юғары уҡыу йорттарҙын әҙәбиәт һәм лингвистика профессорҙары;
- Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы лауреаттары;
- Яҙыусылар союздары рәйестәре [4].
Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы лауреаттары теҙмәһе
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1900
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Йыл | Портрет | Ил[5], лауреат | Бүләк дәлилләү | Башҡа номинанттар | Иҫкәрмәләр |
---|---|---|---|---|---|
1901 | Сюлли-Прюдом (1839—1907) Франция |
|
Список (21) |
[6][7] | |
1902 | Теодор Моммзен (1817—1903) Германия |
|
Список (35) |
[8][9] | |
1903 | Бьёрнстьерне Бьёрнсон (1832—1910) Норвегия |
|
Список (22) |
[10][11] | |
1904 | Фредерик Мистраль (1830—1914) Франция |
|
Список (19) |
[12][13] | |
Хосе Эчегарай-и-Эйсагирре (1832—1916) Испания |
|
[14][15] | |||
1905 | Генрик Сенкевич (1846—1916) Польша |
|
Список (14) |
[16][17] | |
1906 | Джозуэ Кардуччи (1835—1907) Италия |
|
Список (23) |
[18][19] | |
1907 | Редьярд Киплинг (1865—1936) Бөйөк Британия |
|
Список (20) |
[20][21] | |
1908 | Рудольф Эйкен (1846—1926) Германия |
|
Список (14) |
[22][23] | |
1909 | Сельма Лагерлёф (1858—1940) Швеция |
|
Список (20) |
[24][25] |
1910-е
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Год | Портрет | Страна[5], лауреат | Обоснование награды | Другие номинанты | Прим. |
---|---|---|---|---|---|
1910 | Пауль Хейзе (1830—1914) Германия |
|
Список (20) |
[26][27] | |
1911 | Морис Метерлинк (1862—1949) Бельгия |
|
Список (25) |
[28][29] | |
1912 | Герхарт Гауптман (1862—1946) Германия |
|
Список (29) |
[30][31] | |
1913 | Рабиндранат Тагор (1861—1941) Индия |
|
Список (28) |
[32][33] | |
1914 | Премия тапшырылманы. | Список (23) |
[34] | ||
1915 | Ромен Роллан (1866—1944) Франция |
|
Список (20) |
[35][36] | |
1916 | Карл Хейденстам (1859—1940) Швеция |
|
Список (27) |
[37][38] | |
1917 | Карл Гьеллеруп (1857—1919) Дания |
|
Список (19) |
[39][40] | |
Хенрик Понтоппидан (1857—1943) Дания |
|
[41][42] | |||
1918 | Премия тапшырылманы. | Список (17) |
[43] | ||
1919 | Карл Шпиттелер (1845—1924) Швейцария |
|
Список (11) |
[44][45] |
1920-е
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Год | Портрет | Страна[5], лауреат | Обоснование награды | Другие номинанты | Прим. |
---|---|---|---|---|---|
1920 | Кнут Гамсун (1859—1952) Норвегия |
|
Список (0) |
[46][47] | |
1921 | Анатоль Франс (1844—1924) Франция |
|
Список (17) |
[48][49] | |
1922 | Хасинто Бенавенте-и-Мартинес (1866—1954) Испания |
|
Список (21) |
[50][51] | |
1923 | Уильям Йейтс (1865—1939) Ирландия |
|
Список (18) |
[52][53] | |
1924 | Владислав Реймонт (1867—1925) Польша |
|
Список (17) |
[54][55] | |
1925 | Бернард Шоу (1856—1950) Бөйөк Британия |
|
Список (19) |
[56][57] | |
1926 | Грация Деледда (1871—1936) Италия |
|
Список (28) |
[58][59] | |
1927 | Анри Бергсон (1859—1941) Франция |
|
Список (23) |
[60][61] | |
1928 | Сигрид Унсет (1882—1949) Норвегия |
|
Список (32) |
[62][63] | |
1929 | Томас Манн (1875—1955) Германия |
|
Список (22) |
[64][65] |
1930-е
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Год | Портрет | Страна[5], лауреат | Обоснование награды | Другие номинанты | Прим. |
---|---|---|---|---|---|
1930 | Синклер Льюис (1885—1951) АҠШ |
|
Список (29) |
[66][67] | |
1931 | Эрик Карлфельдт (1864—1931) Швеция |
|
Список (28) |
[68][69] | |
1932 | Джон Голсуорси (1867—1933) Бөйөк Британия |
|
Список (27) |
[70][71] | |
1933 | Иван Бунин (1870—1953) |
|
Список (27) |
[72][73] | |
1934 | Луиджи Пиранделло (1867—1936) Италия |
|
Список (30) |
[74][75] | |
1935 | Премия тапшырылманы. | Список (35) |
[76] | ||
1936 | Юджин О’Нил (1888—1953) АҠШ |
|
Список (25) |
[77][78] | |
1937 | Роже Мартен дю Гар (1881—1958) Франция |
|
Список (35) |
[79][80] | |
1938 | Перл Бак (1892—1973) АҠШ |
|
Список (28) |
[81][82] | |
1939 | Франс Силланпяя (1888—1964) Финляндия |
|
Список (32) |
[83][84] |
1940-е
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Год | Портрет | Страна[5], лауреат | Обоснование награды | Другие номинанты | Прим. |
---|---|---|---|---|---|
1940 | Премия тапшырылманы. | Список (20) |
[85] | ||
1941 | Премия тапшырылманы. | Список (15) |
[86] | ||
1942 | Премия тапшырылманы. | Список (15) |
[87] | ||
1943 | Премия тапшырылманы. | Список (20) |
[88] | ||
1944 | Вильхельм Йенсен (1873—1950) Дания |
|
Список (20) |
[89][90] | |
1945 | Габриэла Мистраль (1889—1957) Чили |
|
Список (17) |
[91][92] | |
1946 | Герман Гессе (1877—1962) Швейцария |
|
Список (21) |
[93][94] | |
1947 | Андре Жид (1869—1951) Франция |
|
Список (33) |
[95][96] | |
1948 | Томас Элиот (1888—1965) Бөйөк Британия |
|
Список (29) |