Сәмәкәй (Туҡай районы)

Сәмәкәй
	Ауыл
	Сәмәкәй; татар. Сәмәкәй
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Татарстан
Муниципаль район	Туҡай
Ауыл биләмәһе	Сәмәкәй
Координаталар	55°39′ с. ш. 52°48′ в. д.HGЯO
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1735 йыл
Халҡы	326 человек (2008)
Милли состав	татарҙар
Сәғәт бүлкәте	UTC+4
Почта индексы	423881
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	922 578 650 01
Код ОКТМО	92 657 465 101
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Сәмәкәй

Сәмәкәй — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһының Туҡай районындағы ауыл. Сәмәкәй ауыл биләмәһе составына керә.

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауыл Урғуҙа йылғаһы буйында, Яр Саллы ҡалаһынан көнсығышҡа табан 33 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[1].

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сәмәкәй — ҫарайлы-мең ырыуы башҡорттарының ауылы^[2]. 1735 йылдан билдәле^[1]. 11-се башҡорт кантоны, Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙе Байлар улусы Салағош түбәһенә (Ҫарайлы-Мең улусына) ҡарай. 1865 йылда Минзәлә өйәҙе Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Нөркәй улусы составына керә.

1896 йылда 3 бакалея кибете, 2 хужалыҡ магазины, ХХ быуат башында мәсет, мәктәп теркәлгән^[1].

1920 йылда ауыл Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1921 йылдан — Саллы кантоны, 1930 йылдан — Саллы районы, 1935 йылдан — Ворошилов районы, 1957 йылдан — Яңы Юл районы, 1959 йылдан — Минзәлә районы, 1976 йылдан — Туҡай районы составына керә^[1].

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1816 йылда ауылда ир енесле 111 йән башҡорт һәм 6 йән типтәр; 1834 йылда — 363 башҡорт һәм 10 типтәр; 1848 йылда — 418 башҡорт; 1870 йылда — 799 башҡорт йәшәй^[2]^[3].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: *^[1]*)
1859	1870	1897	1920	1926	1938	1949	1958	1970	1979	1989	2002	2008
306	799	1133	1462	1182	833	557	504	558	396	300	320	326

Инфраструктура[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауылда урта мәктәп, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет бар. Игенселек үҫешкән^[1].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Татарская энциклопедия.
↑ ^2,0 ^2,1 История башкирских родов. Минг. Том 17. Ч. 1 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. З. Султанмуратов, И. Р. Саитбатталов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, А. М. Зайнуллин, В. Г. Волков, А. А. Каримов. — Уфа: ИИЯЛ УНЦ РАН; Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Башкирское издательство «Китап» имени Зайнаб Биишевой, 2016. — С. 102—103. — 488 с. — ISBN 978-5-85051-605-5.
↑ Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 214—218. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[ТЭ-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Татарская энциклопедия.

[ИБН-2] 2,0 ^2,1 История башкирских родов. Минг. Том 17. Ч. 1 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. З. Султанмуратов, И. Р. Саитбатталов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, А. М. Зайнуллин, В. Г. Волков, А. А. Каримов. — Уфа: ИИЯЛ УНЦ РАН; Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Башкирское издательство «Китап» имени Зайнаб Биишевой, 2016. — С. 102—103. — 488 с. — ISBN 978-5-85051-605-5.

[АМБ-3] Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 214—218. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[1]

[2]

[3]