Барҙы районы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Барҙа районы битенән йүнәлтелде)
Барҙы районы
Бардымский район
Герб (аңлатма)
Герб
Флаг (аңлатма)
Флаг
Ил

Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы

Урынлашҡан урыны

Пермь крайы

Берләштерә

12 ауыл биләмәһе

Административ үҙәк

Барҙы ауылы

Барлыҡҡа килеүе

4 ноябрь 1926[1]

Хакимиәт башлығы

Ибраев Сергей Миннихан улы

Рәсми телдәр

урыҫ теле

Халҡы (2010)

27 794[2] кеше

Милли состав

башҡорттар — 59,5 %,
татарҙар — 32,3 %,
урыҫтар — 7,2 %

Майҙаны

2382 км²

Барҙы районы на карте

Барҙы районы, карта

Ваҡыт бүлкәте

MSK+2 (UTC+6)

Почта индексы

618150

Автомобиль номерҙары коды

59, 81, 159

Барҙы районы (рус. Бардымский район) — Пермь крайы районы. Районда Тол, Барҙы йылғалары аға. Пермь крайының башҡорттар күпләп йәшәгән районы.

Административ үҙәге — Барҙы ауылы.

Тарих[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Район биләмәһендә борондан ғәйнә ҡәбиләһе башҡорттары йәшәгән.

1926 йылдаң 4 ноябҙа Урал өлкәһе территорияһында ойошторола, 1938 йылда алып Пермь өлкәһе, 2005 йылдан — Пермь крайы составында.

География[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Майҙаны — 2382,3 км².

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Халыҡ иҫәбе
2000[3]2002[4]2005[3]2006[5]2007[5]2008[3]2009[3]
28 60227 90427 58427 50027 50027 52927 663
2010[6]2011[3]2012[7]2013[8]2014[9]2015[10]2016[11]
25 53825 58825 43125 24925 17224 70025 291

Халҡы — 27,8 мең кеше (2010), шул иҫәптән башҡорттар (59,5 %), уларҙың төп өлөшө Пермь башҡорттарына ҡарай. Башҡорттар тупланып йәшәгән иң ҙур ауылдар (2002): Аҡбаш, Аҡлыш, Елпачиха, Күҙемйәр, 1-се Ҡыҙылъяр, Солтанай, Танып, Тонтортамаҡ, Төнгүк һәм башҡалар.

Халыҡ иҫәбе буйынса милли составы:

Йыл башҡорттар татарҙар урыҫтар Барлығы
кеше
1989 85,1 % 4,9 % 8,3 % 29 320
2002 59,5 % 32,3 % 7,2 % 27 904

Иҫәп алыуҙар буйынса башҡорт һәм татар халыҡтары һанының нисбәте:[12]

Йыл башҡорттар
кеше.
башҡорттар
%
татарҙар
кеше.
татарҙар
%
Барлығы
кеше.
1926 29 145 87,7 % 3 415 10,2 % 33 223
1959 28 248 88,6 % 3 625 11,3 % 31 873
1979 27 799 94,7 % 1 556 5,3 % 29 355
1989 24 951 94,5 % 1 459 5,5 % 26 410
2002 16 606 64,8 % 9 025 35,2 % 25 631

Барҙы ауылы «Ғәйнә иле» милли-мәҙәни үҙәге (2006 йылда алып), халыҡ театры, «Дуҫлыҡ» өлгөлө бейеү ансамбле эшләй.

Райондың административ ҡоролошо[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Барҙы районының 12 ауыл биләмәһендә 63 торлаҡ пункты иҫәпләнә[1]:

Тораҡ пункттарАдминистратив үҙәкТораҡ
пункттар
һаны
ХалҡыМайҙаны,
км2
1Барҙы ауыл биләмәһе Барҙы ауылы 4 10 053[11]
2Березники ауыл биләмәһе Березники ауылы 5 1386[11]
3Бисер ауыл биләмәһе Бисер ауылы 4 1619[11]
4Бөрөжлө ауыл биләмәһе Бөрөжлө ауылы 3 739[11]
5Елпачиха ауыл биләмәһе Елпачиха ауылы 4 1901[11]
6Ҡыҙылъяр ауыл биләмәһе 1-се Ҡыҙылъяр ауылы 3 2274[11]
7Яңы Башап ауыл биләмәһе Яңы Башап ауылы 5 412[11]
8Печмень ауыл биләмәһе Печмень ауылы 7 1535[11]
9Сәрәш ауыл биләмәһе Сәрәш ауылы 7 2462[11]
10Төнгәк ауыл биләмәһе Төнгүк ауылы 6 1276[11]
11Фиҙеркә ауыл биләмәһе Фиҙеркә ауылы 4 1156[11]
12Шәрмәйет ауыл биләмәһе Шәрмәйет ауылы 9 478[11]
Тораҡ пункттар

Тораҡ пункттың исеме төшөрмәһендә муниципаль ҡарамағанлығы күрһәтелгән

Барҙы[13]
  1. Н/Д[14]
Сәрәш[15] 1446[6]
Бисер[16] 1373[6]
1-се Ҡыҙылъяр[17] 1354[6]
Елпачиха[18] 1341[6]
2-се Ҡыҙылъяр[17] 678[6]
Төнгәк[19]
  1. Н/Д[20]
Танып[15] 560[6]
Аҡбаш[21] 540[6]
Күчтәнтей[22] 496[6]
Березники[23]
  1. Н/Д[24]
Ишем[23]
  1. Н/Д[25]
Печмень[22] 440[6]
Байауыл, Күҙмә[23]
  1. Н/Д[26]
Аҡлыш[19] 432[6]
Солтанай[15] 411[6]
Сөжән[27] 375[6]
Бөрөжлө[27] 374[6]
Фиҙеркә[21] 371[6]
Мостовая[13] 337[6]
Яңы Башап[28] 330[6]
Уймыж[21] 299[6]
Ҡарман[22] 290[6]
Тонтортүз[18] 277[6]
1-се Барҙыбаш[16] 261[6]
Шәрмәйет[29]
  1. Н/Д[30]
Ыҫҡыр[18]
  1. Н/Д[31]
Ҡоҙаш[23] 185[6]
Шабарка[29] 175[6]
Шликбаш[19] 144[6]
Зиязилға[22]
  1. Н/Д[32]
Түбән Искилде[22]
  1. Н/Д[33]
Иҫке Саҙы[13]
  1. Н/Д[34]
Яңы Казанка[19] 128[6]
Канюки (Әрәмауыл)[18] 116[6]
Асюл[22] 110[6]
Батырбай[27] 105[6]
Башаптүз[15] 99[6]
Салҡау[13]
  1. Н/Д[35]
Өсҡул[16]
  1. Н/Д[36]
Юғары Башап[28] 74[6]
Йөкшөр[21] 62[6]
Шликтүз[28] 47[6]
Никольск[28] 46[6]
Иҫке Башап[19] 46[6]
Антуфьево[29] 45[6]
2-се Барҙыбаш[16] 45[6]
Чувашай[23] 38[6]
Яңы Саҙы[19]
  1. Н/Д[37]
Щипа[29] 26[6]
Әмир[22] 23[6]
Наратҡы[15] 22[6]
Толҡанны[28] 22[6]
Низовское[29] 21[6]
Зайцево[29] 18[6]
Ҡарауыл[29]
  1. Н/Д[38]
Игәт[15] 7[6]
Шермеинск[29] 6[6]
Искирский[29] 3[6]
Усаҡлы[15] 3[6]
Үтәй[17] 0[6]

Билдәле шәхестәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 Бардымский муниципальный район в энциклопедии «Пермский край»
  2. Численность населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2010 года
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Статистический ежегодник Пермского края.2013
  4. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  5. 5,0 5,1 Оценка численности постоянного населения Пермского края в разрезе муниципальных образований на 1 января 2006 (погрешность 150 человек) и 2007 (погрешность 50 человек) годов. Дата обращения: 25 ғинуар 2015. Архивировано 25 ғинуар 2015 года.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 6,26 6,27 6,28 6,29 6,30 6,31 6,32 6,33 6,34 6,35 6,36 6,37 6,38 6,39 6,40 6,41 6,42 6,43 6,44 6,45 6,46 6,47 ВПН-2010. Численность и размещение населения Пермского края. Дата обращения: 10 сентябрь 2014. Архивировано 10 сентябрь 2014 года.
  7. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
  8. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  9. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  11. 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 Численность постоянного населения Пермского края по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год. Дата обращения: 30 март 2016. Архивировано 30 март 2016 года.
  12. А. В. Черных. «Народы Пермского края. Культура и этнография» — Пермь: Издательство «Пушка», 2007
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Барҙы ауыл биләмәһенә керә
  14. Барҙы (Пермский край) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 Сәрәш ауыл биләмәһенә керә
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 Бисер ауыл биләмәһенә керә
  17. 17,0 17,1 17,2 Ҡыҙылъяр ауыл биләмәһенә керә
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 Елпачиха ауыл биләмәһенә керә
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 Төнгәк ауыл биләмәһенә керә
  20. Төнгәк (село) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 Фиҙеркә ауыл биләмәһенә керә
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 22,6 Печмень ауыл биләмәһенә керә
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 Березники ауыл биләмәһенә керә
  24. Бирҙнәк, Ҡайынауыл > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  25. Ишем > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  26. Күҙмә > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  27. 27,0 27,1 27,2 Бөрөжлө ауыл биләмәһенә керә
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 Яңы Башап ауыл биләмәһенә керә
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 29,6 29,7 29,8 Шермейка ауыл биләмәһенә керә
  30. Шермәйет (ауыл) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  31. Ыҫҡыр (деревня) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  32. Зиязилға > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  33. Түбән Искилде > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  34. Иҫке Саҙы > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  35. Салҡау > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  36. Өсҡул > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  37. Яңы Саҙы > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  38. Ҡарауыл (Пермский край) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
  39. Батыркай Иткинин
  40. 40,0 40,1 Мы — гайнинские башкиры 2016 йыл 4 март архивланған.
  41. Башҡорт энциклопедияһы(недоступная ссылка)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]