Ҡоншаҡ

Ҡоншаҡ
	Ауыл
	Ҡоншаҡ
	Герб
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Силәбе өлкәһе
Муниципаль район	Ҡоншаҡ
Ауыл биләмәһе	Ҡоншаҡ
Координаталар	55°42′00″ с. ш. 61°33′00″ в. д.HGЯO
Нигеҙләнгән	XVIII быуат
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1763 йыл
Халҡы	↗6296 кеше (2010)
Милли состав	татарҙар, башҡорттар, урыҫтар
Конфессиональ составы	мосолмандар
Телефон коды	+7 35148
Почта индексы	456730
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	75 236 830 001
Код ОКТМО	75 636 430 101
Номер в ГКГН	0012504
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Ҡоншаҡ Аудио, фото и видео Викимилектә

Ҡоншаҡ — Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһе Ҡоншаҡ районы үҙәге. Ҡоншаҡ ауыл биләмәһенең үҙәге.

География

Ауыл Силәбе өлкәһенең төньяғында, Силәбе ҡалаһынан 85 км төньяҡтараҡ, Ҡоншаҡ күленең көньяҡ-көнбайышындағы бәләкәй күлдәр яр буйҙарында урынлашҡан. Ҡоншаҡ тимер юл станцияһы ауылдан төньяҡ‑көнбайыштараҡ 4 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[2].

Тарих

Иҫәт провинцияһы башҡорттары тарафынан нигеҙ һалына. Тәүге тапҡыр 1763 йылда телгә алына. Һуңыраҡ Пермь губернаһы Шадринск өйәҙе Ҡоншаҡ улусының үҙәге була^[2].

1869 йылда 4 мәсет теркәлгән. XX быуат башында ауылда өс синыфлы мәктәп һәм мәҙрәсә эшләгән.

Революциянан һуң Башҡортостан автономияһының (1919 йылдан һуң Башҡорт АССР-ының) Арғаяш кантоны составында була.

1930 йылдан Башҡорт АССР-ы Ҡоншаҡ районы үҙәге. 1934 йылда Силәбе өлкәһе Арғаяш милли округы составына бирелә, шул уҡ йылдың көҙөнән — Силәбе өлкәһе Ҡоншаҡ районы үҙәге.

Халҡы

1869	1920	1959	1989
2473	6531	4199	5546

Халыҡ иҫәбе
2002^[3]	2010^[1]
5993	↗6296

2002 йылғы бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса ауылда башлыса татарҙар (77,5 %), башҡорттар (12,7 %), урыҫтар (8 %) йәшәй^[4].

Инраструктура

Халҡы башлыса ауыл хужалығында эшләй. Ҡоншаҡта балыҡ эшкәртеү заводы, лесхоз, нефть базаһы, асфальт-бетон заводы һәм башҡа предприятиелар бар.

Урта һәм башланғыс мәктәптәр, үҙәк район дауаханаһы, мәҙәниәт йорто, балалар сәнғәт мәктәбе, көрәш бүлеге булған балалар һәм үҙмерҙәр спорт мәктәбе, Ҡадир Даян исемендәге үҙәк район китапханаһы, балалар китапханаһы, тарих‑тыуған яҡты өйрәнеү музейы, 2 мәсет бар. Ҡоншаҡта шулай уҡ Башҡорт‑татар мәҙәниәт үҙәге һәм «Силәбе өлкәһе Ҡоншаҡ районы башҡорттары ҡоролтайы» йәмәғәт ойошмаһы эшләй^[2].

Билдәле шәхестәре

Жан Лоҡман (1912—1959) — башҡорт әҙәбиәте белгесе, яҙыусы.
Ҡадир Даян (1910—1975) — башҡорт шағиры һәм драматургы, Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре.
Мөтиғулла Ғатауллин (1875—1936) — башҡорт дин әһеле. Башҡорт АССР-ы мосолмандары Үҙәк Диниә назараты мөфтөйө (1924—1936).
Мәғәсүмов Мансур Мәғәсүм улы (1891—1936) — медик, совет органдары хеҙмәткәре, йәмәғәтсе.
Сәйәрғәлиев Барый Сәйәрғәли улы (12.12.1907—1964), ғалим-тел белгесе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1945 йылдан Башҡорт театр-художество училищеһының уҡыу‑уҡытыу бүлеге мөдире, 1951—1964 йылдарҙа Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты ғилми хеҙмәткәре. Филология фәндәре кандидаты (1956). 2-се дәрәжә Ватан һуғышы, Ҡыҙыл Йондоҙ (1944) һәм «Почёт Билдәһе» орденындары кавалеры.

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11 (билдәһеҙ). Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Ҡоншаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (билдәһеҙ). Архивировано 3 февраль 2012 года.
↑ База данных переписи 2002 года(недоступная ссылка)

Һылтанмалар

Ҡоншаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 9 декабрь 2022)
Ҡоншаҡ районының рәсми сайты
Ҡоншаҡ легендаһы

	Был Силәбе өлкәһе географияһы буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[2010AY-1] 1,0 ^1,1 Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11 (билдәһеҙ). Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.

[БЭ2013-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Ҡоншаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[2002B-3] Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (билдәһеҙ). Архивировано 3 февраль 2012 года.

[4] База данных переписи 2002 года(недоступная ссылка)

[1]

[2]

[3]

[4]