Сарысаз-Тәкермән

Сарысаз-Тәкермән
	Сарысаз-Тәкермән
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Старо-Имянское сельское поселение[d]
Почта индексы	423373

Сарысаз Тәкермән^[2] (Тәкермән, Һарыһаҙ Тәкермән^[3]; татар. Сарысаз Тәкермән, рус. Сарысаз-Такерман) — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Сарман районы ауылы.

География

Ауыл Сарысаз йылғаһы буйында, Сарман ауылынан төньяҡ-көнсығышҡа табан 20 км алыҫлыҡта урынлашҡан^[4].

Тарих

Ауылға ҫарайлы-мең ырыуы башҡорттары нигеҙ һала. Ауыл Ҫарайлы-Мең улусына ҡарай, һуңыраҡ был улус Ырымбур губернаһы (1865 йылдан Өфө губернаһы) Минзәлә өйәҙенә инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Нөркәй административ-территориаль улусы составына керә^[5].

1766 йылда (башҡа мәғлүмәттәр буйынса 1744 йылда) Сарысаз-Тәкермән ауылы башҡорттары Нуғай даруғаһы Күл-Иле-Мең улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә керҙәшлек килешеүе буйынса Айыт ауылына (хәҙер Башҡортостан Республикаһы Бишбүләк районы) нигеҙ һала^[6].

1848 йылда ауылда тимерлек; XX быуат башында — 2 мәсет, мәктәп, 3 хужалыҡ магазины, бакалея һәм мануфактура кибеттәре теркәлгән^[5].

1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1921 йылдан Саллы кантоны составында була. 1930 йылдан Сарман районы, 1935 йылдан — Ворошилов районы, 1957 йылдан — Яңы Юл районы, 1959 йылдан — Сарман районы составына керә^[4].

Халҡы

1795 йылда ауылда 72 башҡорт, 156 яһаҡлы татар һәм 18 типтәр; 1834 йылда — 208 башҡорт һәм 20 типтәр; 1859 йылда — 193 ир затлы башҡорт һәм 15 ир затлы типтәр; 1870 йылда — 472 башҡорт һәм 355 татар; 1912 йылда — 556 аҫаба башҡорт һәм 415 дәүләт крәҫтиәне (татарҙар) иҫәпләнгән^[5].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: ^[4]^[5])
1795	1834	1870	1897	1920	1926	1938	1949	1958	1970	1979	1989	2002	2008
246	228	837	1010	923	787	627	435	349	384	297	203	250	235

Иҫкәрмәләр

↑ ОКТМО (урыҫ)
↑ Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 399. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
↑ Населённые пункты камско-икских башкир, входившие в Казанскую и Уфимскую губернии / Сарысаз-Тәкермән // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Татарская энциклопедия.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 211-214. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.
↑ Әсфәндиәров Ә. З. Сарысаз-Тәкермән // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[_48d7ecc504f34ee5-1] ОКТМО (урыҫ)

[2] Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 399. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.

[БЭ-3] Населённые пункты камско-икских башкир, входившие в Казанскую и Уфимскую губернии / Сарысаз-Тәкермән // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[ТЭ-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Татарская энциклопедия.

[АМБ-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 211-214. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.

[Әсфәндиәров_Ә._З.-6] Әсфәндиәров Ә. З. Сарысаз-Тәкермән // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]