Ҡасим (исем)

Ҡасим
قاسم‎
Транслитерация	Ghasem, Касым, Касим, Кассим һәм Касум
Әҫәрҙең теле	фарсы теле һәм Ғәрәп теле
Яҙыу	ғәрәп яҙыуы

Ҡасим — башҡорт ир-ат исеме. Башҡа төрки халыҡтарҙа ла был исем бар.

Этимологияһы

Ҡасим исеме ғәрәп теленән: 1) өләшеүсе; 2) ҡыҙыл төҫтә; матур, һылыу тигәнде аңлата.

Күренекле шәхестәр

• Дәүләткилдеев Ҡасим Сәлиғәскәр улы (11 апрель 1887 йыл — 19 ғинуар 1947 йыл) — башҡорт совет рәссамы, 1937 йылдан СССР Художниктар союзы ағзаһы, башҡорт рәссам сәнғәтенә нигеҙ алыусы.
• Әхмәров Ҡасим Закир улы (7 ноябрь 1900 йыл — 11 февраль 1969 йыл) — башҡорт тел белгесе, филология фәндәре докторы (1963), профессор (1965).
• Йәнекәев Ҡасим — хәрби эшмәкәр. Батша армияһы штабс-капитаны, Башҡорт армияһы подполковнигы (1918—1919), 4-се Башҡорт пехота полкының командиры.
• Фәттәхов Ҡасим Камал улы (21 ғинуар 1921 йыл — 5 май 1981 йыл) — ауыл хужалығы эшмәкәре. Бөйөк Ватан һуғышында һәм 1945 йылғы совет-япон һуғышында ҡатнашыусы. 1967—1981 йылдарҙа Краснокама районы «Красный Октябрь» колхозы рәйесе. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған ауыл хухалығы хеҙмәткәре. Ленин (1976), ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1971, 1981), «Почёт Билдәһе» (1973) һәм 3-сө дәрәжә Дан (1945) ордендары кавалеры.
• Йосопов Ҡасим Нәзиф улы (26 ноябрь 1935 йыл) — иҡтисадсы, иҡтисад фәндәре докторы (1985), профессор (1991), Рәсәйҙең атҡаҙанған фән эшмәкәре (2006), БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1985), Татарстандың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2007), Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2008). Ғ.Рамаҙанов (2005), М. И. Тоҡомбәтов (2006) исемендәге премиялар лауреаты.
• Аҙнабаев Ҡасим Ҡотлобирҙе улы (24 октябрь 1905 йыл, Ырымбур губернаһы, Ырымбур өйәҙе Әхмәр ауылы (Ырымбур өлкәһе Яңы Сергеевка районы) — 21 ғинуар 1996 йыл, Өфө) — комсомол һәм партия органдары ветераны, журналист. 1957—1971 йылдарҙа Башҡортостан китап нәшриәте редакцияһы мөдире. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1965). Сәйәси золом ҡорбаны.
• Ҡасим Али (1475—1526) — фарсы рәссамы.

Ауылдар

• Ҡасим (рус. Касимовка) — Башҡортостандың Бишбүләк районындағы ауыл.
• Ҡасим (элекке исеме — Ҡасим, Никольский) — Өфө районы Князев ауыл Советы составына ингән ҡасаба, 1988 йылда Өфө ҡалаһы составына индерелә.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Ҡасим ханлығы (Ҡасим батшалығы, Мещера, Мишәр йорто) — XV быуат уртаһы — XVII быуаттарҙағы Мишәр уйһыулығында (хәҙерге Рязань өлкәһе территорияһы) урынлашҡан феодаль дәүләт (биләмә).

Сығанаҡтар

• Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
• Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
• Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
• Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.

Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ