Жәбәриҙәр
| Иман шарттары |
| Исламдың биш нигеҙе |
| Шәхестәр |
Жәбәриҙәр, йәки жәбриҙәр (ғәр. جبرية; рус. Джабариты) — донъяға ҡарашҡа бәйле тәүге ислам инаныстарының береһенең вәкилдәре.
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡадәриҙәрҙән айырмалы рәүештә, улар Аллаһты донъяла барған ғәмәлдәрҙең, шул иҫәптән кешеләрҙә лә, берҙән-бер ысын ғәмәл булдырыусыһы (фаил хаҡиҡи) тип таный. Жәбәри мәҙһәб Бәсрала Өмәүиҙәр династияһы идара иткән осорҙа барлыҡҡа килә.
Был мәҙһәбтең беренсе вәкиле әл-Жәғәд ибн Дирхәм була (724 йылда үлем язаһы бирелгән)[1].
Тәғлимәте[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Жәбәриҙәр абсолют Илаһи тәҡдир барлығы яҡлы була[2]. Улар кеше үҙ ғәмәлдәрендә ирекле түгел, ә Аллаһ ҡушҡанға мәжбүри рәүештә башҡара тип иҫәпләй [3]. «Тулы» жәбәриҙәргә жәхмиҙәр индерелә, «уртасалар» тип әл-Хөсәйен ән-Нәжжәр (нәжжәриҙәр) һәм Дирар ибн Ғәмер (дирариҙар) тарафдарҙары һанала[4].
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Ислам: ЭС, 1991, с. 64
- ↑ Али-заде, 2007
- ↑ Ислам: ЭС, 1991
- ↑ Гогиберидзе, 2009, с. 49—50
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Али-заде, А. А. Джабриты // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8 (рус.).
- Гогиберидзе Г. М. Исламский толковый словарь. — Ростов н/Д: Феникс, 2009. — 266 с. — (Словари). — 3000 экз. — ISBN 978-5-222-15934-7.
- Ибрагим Т. К. и Сагадеев А. В. ал-Джабрийа // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 57-58. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
|
Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
