Мәндән

Ауыл
Мәндән рус. Мендяново
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Әлшәй районы
Ауыл биләмәһе	Мәндән ауыл Советы (Әлшәй районы)
Координаталар	53°54′54″ с. ш. 54°46′16″ в. д.
Нигеҙләнгән	1778
Беренсе мәртәбә телгә алынған	1795
Халҡы	↘412 кеше (2010)
Милли состав	татарҙар — 81%
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	452103
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 202 840 001
ОКТМО коды	80 602 440 101
ГКГН номеры	0523435
Мәндән

Мәндән (рус. Мендяново) — Башҡортостандың Әлшәй районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 412 кеше. Почта индексы — 452103, ОКАТО коды — 80202840001.

Халыҡ һаны

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу сараһында өҫтөнлөк иткән милләт — татарҙар (81 %)..

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1795 йыл	180
1816 йыл	210
1834 йыл	350
1859 йыл	564
1865 йыл	691
1870 йыл	711
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1906 йыл	1073
1917 йыл	1270
1920 йыл 26 август	1227
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар	932
1959 йыл 15 ғинуар	822
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар	552
2002 йыл 9 октябрь	502
2010 йыл 14 октябрь	412	199	213	48,3	51,7

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Урамдары

Исемдәре:

• Ялан урамы (рус. Полевая (улица))
• Шишмә урамы (рус. Родниковая (улица))
• Үҙәк урам (рус. Центральная (улица))
• Мәктәп урамы (рус. Школьная (улица))

Тарихы

Мәндән ауыл Советы үҙәге. Район үҙәгенән көньяҡ‑көнбайышта 30 саҡрым һәм Шафран тимер юл станцияһынан көньяҡта 15 саҡрым алыҫлыҡта Манатман йылғаһы буйында урынлашҡан. Ауылға Нуғай даруғаһы Илекәй‑Мең улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә 1778 йылда керҙәшлек килешеүе буйынса мишәрҙәр нигеҙ һала. Тәүге төпләнеүсе Мәндән Мортазин исеме менән аталған. 1795 йылда 180 кеше иҫәпкә алынған, 1865 йылда 104 йортта — 691 кеше. Ауыл халҡы игенселек, малсылыҡ, умартасылыҡ менән шөғөлләнгән. Мәсет булған. 1906 йылда 3 мөгәзәй теркәлгән. Халҡы:1795 йылда — 180 кеше; 1816 йылда — 210 кеше; 1834 йылда — 350 кеше; 1859 йылда — 564 кеше; 1870 йылда — 711 кеше; 1906 йылда — 1073 кеше; 1920 йылда — 1227 кеше; 1939 йылда — 932 кеше; 1959 йылда — 822 кеше; 1989 йылда — 552 кеше; 2002 йылда — 502 кеше; 2010 йылда — 412 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Төп мәктәп, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет бар.

Видеофильмдар

• Мәндән ауылы юбилейы. 28 август 2018 йылYouTube сайтында Видео
• Мәндән ауылында мәсет асыу. 16 октябрь 2019 йылYouTube сайтында Видео
• Мәндән ауылында Әсәләр көнө
• Әлшәй районы Мәндән ауылы 2018 йылдың йәйендә

Һылтанмалар

• Мәндән // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 16 май 2022)