Сураҡай (Әлшәй районы)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Сураҡай
рус. Чуракаево
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципиаль

Әлшәй районы

Ауыл биләмәһе

Шафран ауыл Советы (Әлшәй районы)

Координаталар

54°00′16″ с. ш. 54°46′02″ в. д.HGЯO

Нигеҙләнгән

XVIII быуат уртаһы

Беренсе мәртәбә телгә алынған

1745

Халҡы

477[1] кеше (2010)

Милли состав

башҡорттар

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Почта индексы

452107

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 202 870 005

ОКТМО коды

80 602 470 106

ГКГН номеры

0518115

Сураҡай (Рәсәй)
Сураҡай
Сураҡай
Сураҡай (Әлшәй районы) (Башҡортостан Республикаһы)
Сураҡай

Сураҡай (рус. Чуракаево) — Башҡортостандың Әлшәй районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 477 кеше[2]. Почта индексы — 452107, ОКАТО коды — 80202870005.


Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1795 йыл 85
1865 йыл 298
1906 йыл 533
1917 йыл 761
1920 йыл 26 август
623
1939 йыл 17 ғинуар 442
1959 йыл 15 ғинуар 368
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 507
2002 йыл 9 октябрь 561
2010 йыл 14 октябрь 477 226 251 47,4 52,6

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Район үҙәгенә тиклем (Раевка): 20 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Шафран): 4 км

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Йәштәр (урамы) — рус. Молодежная (улица)
  • Күл (урамы) — рус. Озерная (улица)
  • Йылға (урамы) — рус. Речная (улица)
  • Салауат Юлаев (урамы) — рус. Салавата Юлаева (улица)[3]

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауылға XVIII быуат уртаһында Нуғай даруғаһы Яйыҡ‑Ҫыбы‑Мең улусы Ташлы ауылы башҡорттары үҙ ерҙәрендә нигеҙ һала. 1745 йылда уның халҡы Сураҡай Төркәйев башҡа аҫабалар менән Аҫау йылғаһы буйындағы улустың аҫаба ерҙәренең бер өлөшөн Моҡшин улусы башҡорттарына бирә. 1770 йылда йөҙ башы Иҙрис Муашев Сураҡай кешеһе була. 1795 йылда уның 16 йорто була, унда 85 аҫаба башҡорт йәшәй. 1816 йылда — 132, 1834 йылда — 186, 1859 йылда — 250, 1870 йылда — 298 башҡорт, 1917 йылда — 707 башҡорт, 27 урыҫ, 13 типтәр, 8 сыуаш, 6 немец, 1920 йылда 623 башҡорт була.

1843 йылда 186 башҡортҡа 8 бот ужым һәм 528 бот яҙғы иген сәселгән. 1917 йылда 129 хужалыҡтың 514 дисәтинә һөрөнтө ере булған, шуларҙың 70-енең — 4-кә, 32-һенең — 10-ға, 10-ының — 15-кә, 3-өнөң 15-тән ашыу дисәтинәһе булған. 14 ике кешенең ғөмүмән сәсеүлеге булмаған. 27 урыҫтың ни бары 10 тиҫтә һөрөнтө ере, типтәрҙәре һәм сыуаштарының ни бары 1,5 тиҫтәләгәне булған. Немецтар игенселек менән шөғөлләнмәй.

1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың береһе 1839 йылға тере була. Ул — Парижды штурмлаған 13-сө башҡорт полкы яугиры, зауряд-есаул Ҡоҙамыш Яҡшығолов. Уның ике көмөш миҙал менән бүләкләнә[4].

Сураҡай тоҡомдары[5]

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Видеофильмдар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • 9 май Сураҡай ауылында 2020 йылдың 19 мартыYouTube сайтында Видео
  • 16 сентябрҙә Сураҡай ауылында күпер асыла. 2020 йылYouTube сайтында Видео

Радиола[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Сураҡай һәм Ханжар ауылдарының юбилейҙары[6]

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]