Олёкма ҡурсаулығы
Олёкма дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығы | |
---|---|
Категория МСОП — Ia (Ҡәтғи тәбиғи резерват) | |
Төп мәғлүмәт | |
Майҙаны | 847 102 га |
Нигеҙләнгән ваҡыты | 3 ғинуар 1984 йыл |
Урынлашыуы | |
58°39′22″ с. ш. 122°15′28″ в. д.HGЯO | |
РФ субъекты | Саха Республикаһы |
olekmazap.ru | |
Олёкма ҡурсаулығы Викимилектә |
Олёкма ҡурсаулығы (рус. Госуда́рственный приро́дный запове́дник «Олёкминский») — Лена йылғаһының урта ағымынан көньяҡтараҡ, ҙурлығы буйынса икенсе ҙурлыҡтағы Олекма йылғаһының уң ярында, Саха Республикаһының Олекмин районындағы Алдан яҫы таулығы һәм Лена яны яҫытаулығында урынлашҡан ҡурсаулыҡ[1].
1984 йылда ойошторолған. Дөйөм майҙаны — 847108 гектар, һаҡланыусы зона майҙаны — 78600 гектар[2]. Тайганың ҡурсаулыҡ сигенән 80 саҡрым алыҫлыҡта булыуы, шулай уҡ тораҡ пункттарҙан алыҫ булыуы арҡаһында ҡурсаулыҡ кеше эшмәкәрлегенән зыян күрмәгән.
Климаты
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡурсаулыҡта климат ҡырҡа континенталь. Даими ҡар япмаһы уртаса 18 октябрҙә ята һәм яҡынса 210 көн дауам итә, уртаса бейеклеге 30 — 40 см, көньяҡта — 70 — 80 см. Йәйен эҫе[3]. Ҡурсаулыҡтың төньяҡ өлөшөндәге Лена яны яйлаһында, Туолба һәм Амга үҙәндәрендә һауаның максималь температураһы +37 40 °C, көньяҡ өлөшөндә +33-35 °C етә.
Ҡурсаулыҡ мәңгелек туңлыҡ зонаһында урынлашҡан. Туңған ҡатламдың ҡалынлығы — 100—200 см, температураһы −3 °-4 °C. Йылы осорҙа төньяҡ битләүҙәрҙә — 0,4 метр, көньяҡ битләүҙәрҙә 1,5 — 2,0 м тиклем ирей.
Флора һәм фаунаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡурсаулыҡтың бөтә территорияһы тиерлек (87,9 %) башлыса ылыҫлы урман менән ҡапланған. Көпшәле үҫемлектәрҙең 650-нән ашыу төрө бар.
Бында һөтимәрҙәрҙең 40-тан ашыу төрө, яҡынса 180 төр ҡош йәшәй, шуларҙың 100-ҙән ашыу төрө ҡурсаулыҡта оя ҡора, һөйрәлеүселәрҙең 2 төрө, ер-һыу хайуандары 3 төр һәм 18 төр балыҡ бар[4].
Ҡурсаулыҡ территорияһында археологик ҡомартҡылар — ҡая сәнғәте урынлашҡан[1].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 ООПТ РОССИИ - Олекминский заповедник . oopt.info. Дата обращения: 22 апрель 2022. Архивировано 12 ноябрь 2020 года.
- ↑ История . olekmazap.ru. Дата обращения: 22 апрель 2022. Архивировано 10 декабрь 2021 года.
- ↑ ОЛЁКМИНСКИЙ ЗАПОВЕДНИК • Большая российская энциклопедия - электронная версия . bigenc.ru. Дата обращения: 22 апрель 2022. Архивировано 12 февраль 2022 года.
- ↑ Описание . olekmazap.ru. Дата обращения: 22 апрель 2022. Архивировано 10 декабрь 2021 года.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Олёкминский заповедник . ООПТ России. Дата обращения: 11 февраль 2021. Архивировано 15 октябрь 2007 года.