Эстәлеккә күсергә

Алыҫ Көнсығыш диңгеҙ ҡурсаулығы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Алыҫ Көнсығыш диңгеҙ ҡурсаулығы
Категория МСОПIa (Ҡәтғи тәбиғи резерват)
Төп мәғлүмәт
Майҙаны64 316,3 га, шул иҫәптән 63 000 — диңгеҙ акваторияһы 
Нигеҙләнгән ваҡыты24 март 1978 йыл 
Килеүселәр һаны2016 йылда 21732 кеше, 2017 йылда 5579 кеше 
Идара итеүсе ойошма«Леопард ере» федераль дәүләт бюджет учреждениеһы 
Урынлашыуы
42°35′00″ с. ш. 131°12′48″ в. д.HGЯO
РФ субъектыДиңгеҙ буйы крайы
Яҡындағы ҡалаВладивосток 

morskoyzapovednik.ru
Рәсәй
Точка
Алыҫ Көнсығыш диңгеҙ ҡурсаулығы
 Алыҫ Көнсығыш диңгеҙ ҡурсаулығы Викимилектә

Алыҫ Көнсығыш диңгеҙ ҡурсаулығы (рус. Дальневосточный морской заповедник) — Япон диңгеҙенең Бөйөк Петр ҡултығында 1978 йылдың 24 мартында ойошторолған һаҡланыусы тәбиғәт биләмәһе, диңгеҙ тәбиғәт мираҫы объекты.

Ҡурсаулыҡтың дөйөм майҙаны — 64316,3 гектар, дүрт һаҡлау режимы бар, шул иҫәптән 63 000 гектар диңгеҙ акваторияһы, диңгеҙ сиктәре тирәләй 3 миль, ҡоро ер сиктәре тирәләй киңлеге 500 метр булған һаҡлау зонаһы раҫланған.

Ул Рәсәйҙә майҙанының 98 процентын һыу тәшкил иткән берҙән-бер ҡурсаулыҡ. Унда 5000-дән ашыу төр үҫемлек һәм хайуан иҫәпләнә.

2003 йылдың сентябрендә Алыҫ Көнсығыш диңгеҙ ҡурсаулығы ЮНЕСКО-ның «Кеше һәм биосфера» программаһына инә һәм биосфера ҡурсаулығы статусы ала.

Ҡурсаулыҡтың төп эшмәкәрлеге:

  • хайуандарҙың һәм үҫемлектәрҙең генофондын, шулай уҡ мәҙәни-тарихи мираҫ объекттарын һаҡлау;
  • һыу майҙанын һәм территорияһын һаҡлау;
  • диңгеҙ һәм утрау биогеоценоздарын һаҡлау һәм тергеҙеүҙең фәнни нигеҙҙәре һәм диңгеҙҙе һаҡлау буйынса фәнни тәҡдимдәр әҙерләү;
  • хайуандар һәм үҫемлектәрҙең диңгеҙ һәм утрау биоценоздарын өйрәнеү һәм күҙәтеү;
  • экологик-ағартыу эшмәкәрлеге һәм танып-белеү туризмы.

2021 йылда ҡурсаулыҡ Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәтенең 18.10.2019 2467-р указына ярашлы Рәсәй Тәбиғәт ресурстары министрлығы ҡарамағына тапшырыла.

Һаҡлау, фәнни эшмәкәрлек

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡурсаулыҡ ҡултығы

Ҡурсаулыҡтың төп проблемаһы бөтә Рәсәй ғилми һәм тәбиғәтте һаҡлау ойошмалары һәм учреждениелары өсөн уртаҡ — бюджет финанслауы етешмәй. Шуға ла флоты һәм транспорт саралары түбән ҡеүәтле һәм аҙ һанлы, ҡорамалдар етешмәй һәм башҡалар. Әммә ҡурсаулыҡ хеҙмәткәрҙәренең энтузиазмы һәм фиҙакәрлеге арҡаһында ҡурсаулыҡты һаҡлау һәм тикшереү туҡталмай[1][2]. Һаҡлауҙа сик һаҡсылары һәм полиция ярҙам күрһәтә, әммә һуңғы йылдарҙа браконьерлыҡтың артыуы техник ҡорамалдарҙы камиллаштырыуҙы талап итә.

Фәнни эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәре:

  • биотөрлөлөктө өйрәнеү;
  • антропоген һәм тәбиғи факторҙарҙың йоғонтоһон күҙәтеү һәм баһалау;
  • һирәк осрай торған һәм юғалыу хәүефе янаған төрҙәрҙең биологияһын өйрәнеү.
  1. Охранная деятельность. DVmarin.ru. Дата обращения: 18 июль 2022. Архивировано из оригинала 8 декабрь 2017 года.
  2. Научная деятельность. «Дальневосточный морской заповедник». Дата обращения: 18 июль 2022. Архивировано 12 март 2022 года.
  • Дальневосточный морской биосферный заповедник. Исследования Отв. ред. А. Н. Тюрин. Владивосток: Дальнаука Т. 1. 848 с. 2004
  • Дальневосточный морской биосферный заповедник. Биота Отв. ред. А. Н. Тюрин. Владивосток: Дальнаука Т. 2. 848 с. 2004
  • Тюрин А. Н. Дальневосточный государственный морской заповедник. www.fegi.ru. Дата обращения: 18 июль 2022.