Мораҙым (Бөрйән районы)

Мораҙым
	Ауыл
	Мораҙым
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Бөрйән районы
Координаталар	53°20′29″ с. ш. 57°31′22″ в. д.HGЯO
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 219 810 004
ОКТМО коды	80 619 410 116
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Мораҙым

Мораҙым (рус. Мурадымово) — Башҡортостандың Бөрйән районындағы ауыл. Байназар ауыл советына ҡарай. Тәүге төпләнеүсе Мораҙым Әлмөхәмәтов исеме менән аталған.

Икенсе атамаһы — А р а т а у. Был ауыл тауҙар араһында урынлашҡанға шулай атағандар.

Тағын бер атамаһы — Биштирәк. Ҡасандыр матур булып, ауылға йәм биреп биш тирәк үҫеп ултырған. Шулай уҡ Мораҙыш, Имес исемдәре менән билдәле булған.

Ағиҙел йылғаһы буйында урынлашҡан. Ауылда тик башҡорттар йәшәй.

Халҡы: 1900 йылда — 174 кеше, 1920 йылда — 207, 1939 йылда — 133, 1959 йылда— 199, 1989 йылда — 326, 2002 йылда 381 кеше йәшәгән. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 374 кеше^[1].

Почта индексы — 453591, ОКАТО коды — 80219810004.

Төп мәктәп (Байназар урта мәктәбе филиалы), фельдшер-акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана бар.

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	374	186	188	49,7	50,3

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Ауылға нигеҙ һалыусылар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мораҙым ауылына нигеҙҙе ун туғыҙынсы быуаттың беренсе яртыһында үҙ ерҙәрендә Верхнеурал өйәҙе Ҡарағай-Ҡыпсаҡ улусының Байназар ауылы башҡорттары һалған. Малсылыҡҡ, игенселек менән шөғөлләнгәндәр. 1900 йылда мәсет теркәлгән.

1850 йылда унда — 19 йортта 120 кеше , 1866 йылда 21 йортта — 102 кеше, 1920 йылда 45 йортта 207 кеше йәшәгән. Ауылға нигеҙ һалыусы - Мораҙым Әлмөхәмәтов. Уның улдары Үлмәҫбай, Сөләймән, Насретдин. ^[2]

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урам исеме^[3]:

Ағиҙел (урамы) (рус. Агидель (улица))
Ташморон (урамы) (рус. Ташмурун (улица))
Мәктәп урамы (рус. Школьная (улица))

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Район үҙәгенә тиклем (Иҫке Собханғол): 36 км
Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Байназар): 7 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Белорет): 124 км

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа: Китап, 2009. — 744 с. — ISBN 978-5-295-04683-4. (рус.)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

	Портал «Башҡортостан ауылдары»
	Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала
	Проект «Башҡортостан ауылдары»

[1] Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)

[2] Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. - Уфа, Китап, 2009. - 744 с. Страница 47. 2022 йыл 19 апрель архивланған.

[3] Мурадымово (деревня):Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 20 по Республике Башкортостан

[1]

[2]

[3]