Ҡужанаҡ

Ҡужанаҡ
	Ауыл
	Ҡужанаҡ; рус. Кужанак
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башкортостан
Муниципаль район	Ейәнсура
Ауыл советы	Яңыбай
Координаталар	51°35′54″ с. ш. 57°10′40″ в. д.HGЯO
Халҡы	↘420 кеше (2010)
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	453386
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 226 843 004
ОКТМО коды	80 626 443 121
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Ҡужанаҡ

Ҡужанаҡ (рус. Кужанак) — Башҡортостандың Ейәнсура районындағы ауыл. Яңыбай ауыл Советы биләмәһенә ҡарай. Почта индексы — 453386, ОКАТО коды — 80226843004.

Географик урыны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Һаҡмар йылғаһы ҡушылдығы Ҡороюл йылғаһы буйында урынлашҡан.

Район үҙәгенә тиклем (Иҫәнғол): 117 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ҡыуандыҡ): 22 км^[2]^[3]

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Үҫәргән башҡорто Нәҙерғәле Аҡъюловтың яҙыуына ҡарағанда, Үҫәргәндең ике улы Болоҡ менән Таймаҫ урыҫ батшаһы Иван III (1425—1505) хакимлыҡ иткән осорҙа йәшәгән. Таймаҫтың ете улы булған: Шишәй, Бишәй, Аҫҡаҡ, Ҡунаҡ, Абаҙа, Сураш һәм Ҡыҙрас. Ҡыҙрас улдары Аҫҡар, Таҙлар, Аҡҡондоҙ, Үрген, Ҡужанаҡ, Кинйәбулат ауылдарына төйәкләнгән^[4].

Нуғай даруғаһы Үҫәргән улусы башҡорттары үҙҙәренең аҫаба ерҙәрендә төҙөгән ауыл. XVIII быуаттың беренсе яртыһында нигеҙ һалынған. Тәүге нигеҙ ҡороусы Ҡужанаҡ Йомаҡ(н)аев булған. 1795 йылда беренсе тапҡыр рәсми исемлектәрҙә теркәлгән. Күҙәнәк, Айыуҡаҙыр атамалары менән дә теркәлгән.

1795 йылда 9 йортта 71 кеше йәшәгән, 1866 йылда 81 йортта — 331 кеше. Малсылыҡ, игенселек менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет булған. 1900 йылда шулай уҡ мәҙрәсә, һыу тирмәне, ярма ярғыс теркәлгән^[5].

1930 йылдарҙан Башҡорт Ҡужанағы исеме менән теркәлгән. 1970 йылдарҙа Урыҫ Ҡужанағы, Яңы Асҡар ауылдары менән берләштерелгән. Шул ваҡыттан бирле Ҡужанаҡ исемендә^[6].

Әлеге ваҡытта Ҡужанаҡ ауылында урта мәктәп, балалар баҡсһы, фельдшер-акушерлыҡ пункты, Мәҙәниәт йорто, китапхана бар^[7].

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Йыл	Халыҡ һаны
1939	237	^[8]
1959	189	^[9]

Йыл	Халыҡ һаны
1970	258	^[9]
1979	520	^[10]

Йыл	Халыҡ һаны
1989	501	^[10]
2002	499	^[11]

Йыл	Халыҡ һаны
2010	420	^[11]

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәтенә ярашлы, күпселек милләт — башҡорттар (78 %)^[12].

Урамдары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡорт урамы (рус. Башкирская улица)
Йылға аръяғы урамы (рус. Заречная улица)
Мәктәп урамы (рус. Школьная улица)
Үҙәк урам (рус. Центральная улица)^[13]

Тирә-яҡ мөхит[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ер-һыу атамалары

Йылғалар:

Ҡарабағана йылғаһы
Аҡшар йылғаһы
Бишәй йылғаһы
Ҡороюл йылғаһы

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
↑ Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
↑ Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ Ейәнсура-Үҫәргәндәр ере
↑ Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий
↑ Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.1 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 1.
↑ ^9,0 ^9,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.2 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 2.
↑ ^10,0 ^10,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.3 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 3.
↑ ^11,0 ^11,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.4 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 4.
↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)
↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан

	Портал «Башҡортостан ауылдары»
	Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала
	Проект «Башҡортостан ауылдары»

[2010F-1] Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.

[ATU-2] Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.

[3] Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[4] Ейәнсура-Үҫәргәндәр ере

[5] Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[6] Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий

[7] Ҡужанаҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[_25e376306db8e4fa-8] Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.1 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 1.

[_821b11b355e197c8-9] 9,0 ^9,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.2 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 2.

[_9c50970d51d83ea1-10] 10,0 ^10,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.3 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 3.

[_438c656e89069309-11] 11,0 ^11,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.4 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 4.

[справочник-12] Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)

[13] Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]