Иҙәш
Перейти к навигации
Перейти к поиску
| Ауыл | |
| Идяш башҡ. Иҙәш | |
| Ил | |
|---|---|
| Федерация субъекты | |
| Муниципаль район | |
| Сельское поселение | |
| Координаталар | |
| Халҡы | |
| Сәғәт бүлкәте | |
| Телефон коды |
+7 34785 |
| Почта индексы |
453394 |
| Һанлы танытмалар | |
| Автомобиль коды |
02, 102 |
| ОКАТО коды | |
| ОКТМО коды | |
|
| |
.svg)
Иҙәш (рус. Идяш) — Башҡортостандың Ейәнсура районындағы ауыл.
Почта индексы — 453394, ОКАТО коды — 80226840003.
Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Ауылға Нуғай даруғаһы Үҫәргән улусы башҡорттары үҙ ерҙәрендә нигеҙ һала, 1765 йылдан билдәле. Бикбирҙе, Иҙәш-Бикбирҙе исемдәре менән теркәлгән. 1795 йылдан Бикбирҙе (Сәмәт) булараҡ иҫәпкә алынған, 25 йортта 138 кеше йәшәгән, 1866 йылда 92 йортта — 656 кеше. Малсылыҡҡ, игенселек менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет булған. 1900 йылда шулай уҡ мәҙрәсә, һыу тирмәне, ярма ярғыс теркәлгән. 30‑сы йылдарҙан алып хәҙерге исемен йөрөтә[2].
Хәҙерге осор[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Иҙәш ауылы Үтәғол ауыл Советына ҡарай. Дөйөм урта мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер-акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет, магазиндар бар.
Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Халҡы: 1900 йылда — 581 кеше, 1920 йылда 605 кеше тәшкил иткән. Башҡорттар йәшәй (2002)[2]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Милли составы
2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәтенә ярашлы, күпселек милләт - башҡорттар (100 %)[7].
Географик урыны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Иҙәш ауылы Иҙәш йылғаһы (Ҡаҫмарт йылғаһы ҡушылдығы) буйында урынлашҡан.
- Район үҙәгенә тиклем (Иҫәнғол): 71 км
- Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Үтәғол): 6 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ҡыуандыҡ): 48 км[8]
Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Абдуллин Фәтих Саҙрый улы (24 август 1924 йыл—10 август 2007 йыл) — журналист. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1980). Журналистар Союзы ағзаһы (1959). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
- Ғиззəтуллина Гɵлсирə Мирза ҡыҙы (4 июль 1957 йыл) — башҡорт яҙыусыһы, журналист, тəржемəсе. Башҡортостан Республикаһы Яҙыусылар союзы (1996) һәм СССР-ҙың Журналистар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Рәми Ғарипов исемендәге премия лауреаты, Мәхмүт Ҡашғари исемендәге халыҡ-ара конкурстың республика этабының еңеүсеһе һәм бәйгенең халыҡ-ара туры дипломанты
- Ишкинин Ғилман Ғирфан улы (26 ғинуар 1965 йыл — 5 февраль 2011 йыл) — башҡорт шағиры.
- Ҡадиров Урал Ғаян улы (10 март 1929 йыл—19 июнь 2017 йыл) — ғалим-ветеринар, патологоанатом, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Ветеринария фәндәре докторы (1970), профессор (1972). Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1988)[9].
Урамдары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Күксә урамы (рус. улица Кукся)
- Йәштәр урамы (рус. улица Молодежная)
- Сүкеш урамы (рус. улица Сукеш)
- Т.Күскилдин урамы (рус. улица Т. Кускильдина)
- Мәктәп урамы (рус. Школьная улица)[10]
Ер-һыу атамалары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ҡаҫмарт йылғаһы
- Иҙәш йылғаһы
- Үрге Үткәрмә тауы
- Түбәнге Үткәрмә тауы
- Болантау
- Болан шишмәһе
- Яҡшылар йылғаһы
- Өлкәр тауы
- Һүжә йылғаһы
- Яптыйылға йылғаһы
- Ҡарат йылғаһы
Башҡорт халыҡ ижады информаторҙары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ҡәҙербаева Гөлйыһан Сәйфулла ҡыҙы үҙ ижады менән таныштыра[11]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Тәүге сығанаҡтан архивланған 20 август 2014. 20 август 2014 тикшерелгән.
- ↑ 2,0 2,1 Иҙәш, Ейәнсура районындағы ауыл
- ↑ Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.1 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 1.
- ↑ 4,0 4,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.2 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. // Өфө — Китап, 2018. — Т. 2.
- ↑ 5,0 5,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.3 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 3.
- ↑ 6,0 6,1 Населенные пункты Башкортостана в 4 т. Т.4 / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. (урыҫ) // Уфа — Китап, 2018. — Т. 4.
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта (рус.)
- ↑ Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
- ↑ [1](недоступная ссылка) (Тикшерелеү көнө: 8 март 2018)
- ↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан
- ↑ Современное состояние фольклора в Зианчуринском районе Республики Башкортостан
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Иҙәш // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 18 ғинуар 2019)
- Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
- Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
|
Портал «Башҡортостан ауылдары» |
|---|---|
|
Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала |
|
Проект «Башҡортостан ауылдары» |
.png)
