Әбүләйес (Ейәнсура районы)

Ауыл
Әбүләйес рус. Абуляисово
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башкортостан
Муниципаль район	Ейәнсура
Сельское поселение	Әбүләйес ауыл Советы
Координаталар	51°45′13″ с. ш. 56°53′40″ в. д.
Халҡы	↘265 кеше (2010)
Милли состав	башҡорттар
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Телефон коды	+7 34785
Почта индексы	453391
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	-
Код ОКАТО	80 226 805 002
Код ОКТМО	80 626 405 106
Әбүләйес

Әбүләйес (рус. Абуляисово) — Башҡортостандың Ейәнсура районындағы ауыл. Әбүләйес ауыл Советының административ үҙәге Малиновка ауылында. Почта индексы — 453391, ОКАТО коды — 80226805002.

Тарихы

Ауылға Ырымбур өйәҙе Үҫәргән улусы Бикташ һәм Буранғол ауылдары (хәҙерге Ырымбур өлкәһе Ҡыуандыҡ районы) башҡорттары үҙҙәренең аҫаба ерҙәрендә нигеҙ һала, 1859 йылдан алып билдәле. Урядник Әбүләйес Бикбов (башҡа мәғлүмәттәр буйынса, Әбүләйес Әбсәләмов) исеме менән аталған. Шулай уҡ Ергәнеш, Дәргәйеш булараҡ теркәлгән. 1866 йылда 31 йортта 245 кеше йәшәгән. 1900 йылда мәсет теркәлгән.

Бөгөнгө көндә ауылда фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет бар.

Халыҡ һаны

Халҡы: 1900 йылда — 417 кеше, 1920 йылда — 525, 1939 йылда — 426, 1959 йылда — 338 кеше, 1989 йылда — 307 кеше, 2002 йылда — 378 кеше, 2009 йылда — 427 кеше, 2010 йылда 265 кеше иҫәпләнгән. Башҡорттар йәшәй (2002).

Милли составы

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғүмәттәренә ярашлы, башҡорттар күпселекте тәшкил итә (98 %).

Географик урыны

Әбүләйес йылғаһы (Ҡаҫмарт йылғаһы бассейны) буйында урынлашҡан.

• Район үҙәгенә тиклем (Иҫәнғол): 64 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Малиновка): 4 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ҡыуандыҡ): 61 км

Билдәле шәхестәре

• Аҡманов Рифҡәт Хөснөтдин улы (1935 т.) — геология-минералогия фәндәре кандидаты.
• Бикбаев Рауил Әфләтун улы (1930 т.) — тарих фәндәре кандидаты.
• Бикбов Фәйзулла Искәндәр улы (1908—1969) — башҡорт журналистикаһы уҙаманы, шағир.
• Бикбов Юлбарыҫ Сурағол улы (1847–1922) — башҡорт старшинаһы, йәмәғәт эшмәкәре.
• Бикбов Юныс Юлбарыҫ улы (1883—1943) — Башҡорт милли-азатлыҡ хәрәкәте етәкселәренең береһе. Башҡорт Хөкүмәте Рәйесе (1917—1919).
• Яубаҫаров Хөсәйен Хәсән улы (1925—1997) — мәғариф эшмәкәре, БАССР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы.

Урамдары

• Бишөйлө урамы (рус. улица Бишуйле)
• Бужан урамы (рус. улица Бужан)
• Зәки Вәлиди урамы (рус. улица Заки Валиди)
• Ишәләй урамы (рус. улица Ишалай)
• Ленин урамы (рус. улица Ленина)
• Йәштәр урамы (рус. Молодежная улица)
• Пенсионерҙар урамы (рус. улица Пенсионеров)
• Ташҡаҙған урам (рус. улица Ташказган)
• Ш.Бабич урамы (рус. улица Ш.Бабича)
• Юныс Бикбов урамы (рус. улица Юнуса Бикбова)

Видеяҙмаларҙа

Деревня Абуляисово Зианчуринского района

Ер-һыу атамалары

Йылғалар

• Яубаҫар йылғаһы
• Ерғайыш йылғаһы
• Күгыҙма йылғаһы
• Ишапай йылғаһы
• Ҡойолойорт йылғаһы
• Бату йылғаһы
• Мөстән йылғаһы
• Туҡмаҡ йылғаһы
• Ерекле йылғаһы

Тауҙар

• Бату тауы
• Ҡараһыйыр тауы
• Йәмиәт тауы
• Талүҙәк

Әҙәбиәт

• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4.
• Исянгулов Ш. Н. Абуляисово: материалы по истории деревни. — Туймазы: ТИЦ – филиал ГУП РБ ИД «Республика Башкортостан», 2015. — 164 с.
• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)

Һылтанмалар

• Әбүләйес (Ейәнсура районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.