Антигуа һәм Барбуда

Антигуа һәм Барбуда
Antigua and Barbuda

Флаг
Девиз: «Each Endeavouring, All Achieving (Һәр кемдең тырышлығы менән дөйөм эш башҡарыла)»
Гимн: «Fair Antigua, We Salute Thee»
Үҙаллылыҡ датаһы	1 ноябрь 1981 ( Бөйөк Британиянан)
Рәсми телдәр	инглизсә
Баш ҡала	Сент-Джонс
Эре ҡалалар	Сент-Джонс
Идара итеү төрө	конституцион монархия
Королева Генерал-губернатор Премьер-министр	Елизавета II Луиза Лейк-Тэк Болдуин Спенсер
Территория • Бөтәһе • % һыу өҫтө	195 442 км² күп түгел
Халыҡ • Һаны (2009) • Халыҡ тығыҙлығы	86 654 World Gazetteer чел. (191) 194 чел./км²
Валюта	көнсығыш-кариб доллары (XCD,код 951)
Интернет-домен	.ag[d]
Код ISO	AG
МОК коды	ANT
Телефон коды	+1-268
Сәғәт бүлкәте	-4

Анти́гуа и Барбу́да (ингл. Antigua and Barbuda [ænˌtiː.ɡə ænd bɑːˈbjuː.də]) — Кесе Антиль утрауҙары төркөмөндә шул уҡ атамалы утрауҙарҙа һәм Редонда утрауындағы дәүләт (Кариб диңгеҙе).

Халҡы — ҡара тәнле. Диндарҙарҙың күпселеге — протестанттар.

Милләттәр берләшмәһе ағзаһы, Америка дәүләттәре ойошмалары ағзаһы.

Дәүләт башлығы — Антигуа һәм Барбуда генерал-губернаторы тип күрһәтелгән Бөйөк Британия монархы.

Этимологияһы

Исеме Antigua — «боронғо» һәм barbuda «һаҡаллы» тигән испан һүҙҙәренән алынған. Аравактар тәүҙә «Вададли» тип атаған Антигуа утрауын бөгөн урындағы кешеләр «Вададлы» тип атай; карибтар, күрәһең, уны Вайомони тип атағандыр. 1493 йылда утрауға килгән Христофор Колумб уны Севилья кафедраль соборындағы икона хөрмәтенә Санта-Мария-ла-Антигуа (Santa Maria la Antigua) тип атағандыр, моғайын.

Тарихы

Антигуа һәм Барбуда утрауҙарындағы кешеләр йәшәгән урындар б. э. т. 3 мең йыллыҡта барлыҡҡа килгән. Беҙҙең эра башында бында ауыл хужалығы менән шөғөлләнгән аравактар ҡәбиләләре барлыҡҡа килә. XIII быуатта уларҙы һуғышсан кариб ҡәбиләләре ҡыҫырыҡлап сығарған.

Утрауҙарҙы Христофор Колумб 1493 йылда икенсе экспедицияһы ваҡытында асҡан. Ләкин климат ҡатмарлыҡтары һәм кариб ҡәбиләләренең сапҡындары арҡаһында утрауҙарҙа даими торамалар баплыҡҡа килмәгән.

1632 йылдан — Бөйөк Британия биләмәһе. 1666—1667 йылдарҙа Антигуаны Франция баҫып ала. 1674 йылда Антигуала тәүге шәкәр ҡамышы плантацияһы булдырыла. Инглиздәр шулай уҡ Антигуаға һәм башҡа плантация хужалыҡтарына (мамыҡ үләне, тәмәке, кокос) нигеҙ һалған, бының өсөн Африканан ҡол негрҙар килтерә башлағандар. 1834 йылда ҡоллоҡ бөтөрөлә.

1671 йылда Антигуа һәм Барбуда, Сент-Китс, Невис, Ангилья һәм Монтсеррат утрауҙары менән бергә, Подветренные (Ел иҫкән яҡ) утрауҙар колонияһы составына инә. 1689 йылда утрауҙарҙа ер биләүселәрҙән һәм плантаторҙарҙан торған тәүге идара итеү органдары барлыҡҡа килә. 1816 йылда Подветренные (Ел иҫкән яҡ) утрауҙары ике өлөшкә бүленә, әммә 1833 йылда колония яңынан тергеҙелә, ә Антигуа утрауы уның үҙәгенә әйләнә.

1958—1962 йылдарҙа Антигуа — Вест-Һиндостан федерацияһы составында, ә 1960 йылда Ел иҫкән яҡ утрауҙар колонияһы рәсми рәүештә бөтөрөлә.

1967 йылдың февралендә Бөйөк Британия Антигуаға Бөйөк Британияның оборона һәм тышҡы мөнәсәбәттәр өсөн яуаплылығын һаҡлап ҡалып, тулы эске үҙидаралыҡ менән «Бөйөк Британия менән ассоциацияланған дәүләт» статусын бирә.

1981 йылдың 1 ноябренән — Антигуа һәм Барбуда бойондороҡһоҙ дәүләте.

Рәсәй Федерацияһы менән (5. 01. 1990 йылда СССР тарафынан булдырылған) дипломатик мөнәсәбәттәр урынлаштырған.

Сәйәси системаһы

Сент-Джонс ҡалаһының үҙәге

Антигуа һәм Барбуданың сәйәси системаһы унитар парламент монархияһы булараҡ билдәләнә. Антигуала һәм Барбудта власть тармаҡтарын бүлеү һәм үҙ-ара тәьҫир итешеүҙең үҙенсәлекле ысулы тип аталған вестминстер моделе эшләй. Вәкәләтле функциялары эйә булған генерал-губернаторҙы тәғәйенләүсе Бөйөк Британияның монархы дәүләт башлығы булып тора. 2007 йылда генерал-губернатор итеп тәғәйенләнгән Луиза Лейк-Тэк Антигуа һәм Барбуда тарихында беренсе ҡатын-ҡыҙ губернатор була.

Министрҙар кабинеты парламент һайлауҙарында еңеп сыҡҡан партия ағзаларынан төҙөлә, премьер-министр тәҡдиме буйынса министрҙарҙың кандидатураларын формаль рәүештә генә генерал-губернатор раҫлай (2014 йылдың 13 июненән — Гастон Браун). Премьер-министр — хөкүмәт башлығы, ул башҡарма власҡа эйә. Хөкүмәт, ышанмау вотумын белдерә алған (конституцияның 73-сө статьяһы буйынса) парламент алдында яуаплылыҡ тота. Премьер-министр парламент тарҡалғанда йәки уның депутат мандаты юғалған йәки ваҡытлыса үҙ көсөн юғалтҡан башҡа осраҡтарҙа вәкәләттәрен туҡтата. Министр премьер-министрҙың үтенесе нигеҙендә, шулай уҡ премьер-министр отставкаға киткән йәки парламент таратылған осраҡта ғәмәлдә булған генерал-губернаторҙың тейешле указы буйынса вазифаһын юғалта.

Закондар сығарыу власы Антигуа һәм Барбуда парламентының ике палатаһына ла ҡарай. Ике палаталы парламент Сенаттан (17 сенатор) һәм Вәкилдәр палатаһынан (17 депутат) тора.

Ун сенаторҙы — премьер-министр тәҡдиме буйынса, дүрт сенаторҙы — оппозиция лидеры тәҡдиме буйынса генерал-губернатор тәғәйенләй. Бер сенаторҙы, генерал-губернатор фекеренсә, социаль йәки башҡа төркөм вәкилдәре мәнфәғәттәрен хәстәрләүсе генерал-губернатор тәғәйенләй. Сенаттың генерал-губернатор тәғәйенләгән бер ағзаһы Барбуда Закондар сығарыу советы мәнфәғәттәрен яҡлай, тағы ла берәүһе премьер-министр тәҡдиме буйынса Барбуданан тәғәйенләнә. Сенатор булып 21 йәштән олораҡ, ил гражданы булып торған һәм уның территорияһында тәғәйенләнгән датаға тиклем кәмендә 12 ай даими йәшәгән кеше һайлана ала (29-сы статья).

Вәкилдәр палатаһы депутаты итеп 21 йәше тулған, илебеҙ гражданы булған һәм уның территорияһында һайлау көнөнә тиклем кәмендә 12 ай даими йәшәгән (38-се статья) кеше һайлана ала. Вәкилдәр палатаһы депутаттары бер мандатлы округтарҙа (2010 йылға ҡарата — 17) туранан-тура йәшерен тауыш биреү юлы менән мажоритар система буйынса һайлана (40-сы статья). Парламентта бер урын Барбуда утрауы вәкиленә беркетелгән. 18 йәше тулған Антигуа һәм Барбуда граждандары, шулай уҡ 18 йәше тулған граждандар әүҙем һайлау хоҡуғына эйә.

Һуңғы һайлау 2009 йылдың 12 мартында үткәрелә. Һайлау һөҙөмтәләре буйынса Берләшкән прогрессив партия — 9 депутат урыны, Лейбористик партия — 7 урын, Барбуда Халыҡ хәрәкәте — 1-се урын алды.

Суд власы Көнсығыш-Кариб Юғары судынан (штаб-фатиры Сент-Люсияла урынлашҡан, бер судья Антигуа һәм Барбуданың резиденты булып тора һәм Дөйөм юрисдикция судында рәйеслек итә) ғибәрәт. Көнсығыш-Кариб суд системаһын төҙөүсе һәр дәүләттең үҙенең Юғары суды бар, ул канцелярия менән бергә Юғары судтың урындағы судьяһы ултырышы урыны булып тора. Антигуа менән Барбуда шулай уҡ Кариб ғәҙеллек суды ағзаһы ла.

Антигуа утрауының бәләкәй күләмле булыуы арҡаһында урындағы үҙидара юҡ. Бөтә идара итеү функцияларын милли хөкүмәт бойомға ашыра. Утрауҙа урындағы үҙидараның төп органы булып торған урындағы советтың эше Барбуда өсөн махсус рәүештә регламентлана. Барбуданың урындағы үҙидара тураһында 1976 йылда ҡабул ителгән акты эшләй. Урындағы совет 11 ағзанан тора.

Административ бүленеше

Ил картаһы.

Конституцияның 1-се статьяһына ярашлы, Антигуа һәм Барбуда унитар дәүләт булып тора.

Антигуа һәм Барбуда биләмәләре 6 округка бүленгән — Сент-Питер һәм Сент-Филип, Сент-Джордж, Сент-Джон, Сент-Мэри, Сент-Пол — һәм Барбуда менән Редонда (ысынында иһә бойондороҡло биләмәләр булып тормай, сөнки улар илдең айырылғыһыҙ өлөшө булып тора).

Округ Сент-Джордж (Saint George) Сент-Джон (Saint John) Сент-Мэри (Saint Mary) Сент-Пол (Saint Paul) Сент-Питер (Saint Peter) Сент-Филип (Saint Philip)

Баш ҡала Пигготс (Piggots) Сент-Джонс (Saint John’s) Боланс (Bolans) Фалмут (Falmouth) Парем (Parham) Карлайл (Carlisle)

Географик мәғлүмәттәр

Дәүләт сағыштырмаса эре ике утрауҙан һәм уларҙың яр буйындағы бер нисә бәләкәй утрауҙан тора. Антигуа — иң ҙуры (280 км²) һәм халыҡ йәшәгән торама. Антигуанан төньяҡтараҡ 48 саҡрым алыҫлыҡта урынлашҡан Барбуда утрауы ҙурлығы буйынса икенсе утрау (161 км²) булып тора. Кеше йәшәмәгән Редонда бәләкәй утрауы (1,6 км²), Антигуанан яҡынса 40 км көнбайыштараҡ, шулай уҡ Антигуа һәм Барбуда дәүләтенең бер өлөшө булып тора. Көнсығышта — Атлантик океан, көнбайышта Кариб диңгеҙе һыуҙары менән йыуыла.

Ландшафтта башлыса уйпатлыҡтар өҫтөнлөк итә. Антигуаның иң бейек нөктәһе — Богги тауы (402 м). Барбудалағы иң юғары нөктә — 32 метр.

Дәүләттең баш ҡалаһы — Сент-Джонс ҡалаһы Антигуа утрауында урынлашҡан. Кодрингтон Барбуда утрауындағы берҙән-бер торама булып тора.

Утрауҙарҙа йыл дауамында даими температуралы йылы тропик климат өҫтөнлөк итә. Иң яҡшы һауа шарттары — ноябрь аҙағынан май башына тиклем.

Фаунаһы

Утрауҙарҙың хайуандар донъяһы, башлыса, бай орнитофаунанан, тирә-яҡ һыуҙарҙа урынлашҡан мәрйен рифтары берләшмәләренән тора.

Иҡтисады

Антигуа һәм Барбуда — халыҡ-ара хеҙмәтләндереүгә махсуслашҡан үҫешеүсе дәүләт. Иҡтисад нигеҙе — (тулайым эске продукты 60 % тәшкил иткән) туризм.

2012 йылға ҡарата ауыл ерҙәрендә түбәндәге ауыл хужалығы культуралары: банан, ҡуҙаҡлылар, кәбеҫтә һәм башҡа кәбеҫтәлеләр, кишер һәм турнепс, маниока, чили боросо һәм башҡа боростар, мамыҡ (мамыҡ орлоғо һәм мамыҡ майы), ҡыяр (корнишондарҙы индереп), баклажан, һуған, ҡабаҡ, ташҡабаҡ, ҡарбуз-ҡабаҡтар, помидорҙар һәм кукуруза үҫтерелә; мал үрсетелә.

Сәнәғәт — кейем-һалым һәм алкоголле эсемлектәр етештереү.

Африка, Кариб бассейны һәм Тымыҡ океан төбәге илдәре халыҡ-ара ойошмаһына (АКТ) инә.

2010 йыл уртаһында баҫылған Бөтә донъя банкының йыллыҡ классификацияһында Антигуа һәм Барбуда — «юғары уртаса килемле» иҡтисадҡа эйә ил. 1982 йылда офшор бизнесы үҫешә башлай, 1993 йылдан офшор банкылары ла ойошторола башлай, һуңғы йылдарҙа Интернет селтәрен файҙаланып офшор уйын бизнесы үҫеш ала. Милли үҫеш фондына инвестициялар, дәүләт облигациялары йәки күсемһеҙ милек һатып алып, Антигуа һәм Барбуда гражданлығын алырға мөмкин.

Халҡы

2020 йылға Антигуа һәм Барбуда халҡының йәш-енескә бәйле пирамидаһы

• Халҡы — 86,8 мең (2010 йылдың июленә баһа).
• Йыллыҡ артым — 1,3 %.
• Тыуым — 1000 кешегә 16,4 (бала табыу (фертильность) — 1 ҡатынға 2,06 бала тыуыуы),
• вафат булыусылар — 1000 кешегә 5,8,
• 15 йәшкә тиклемгеләр өлөшө — 28 %, 65 йәштән өлкәндәр — 7 %,
• иммиграция — 1000 кешегә 2,4.
• Ир-егеттәрҙең уртаса ғүмер оҙонлоғо — 73, ҡатын-ҡыҙҙарҙың 77 йәш.
• Этно-раса составы: нерҙар — 91 %, мулаттар — 4,4 %, аҡтар — 1,7 %, башҡалар — 2,9 % (2001 йылғы халыҡ иҫәбен алыу буйынса).
• Грамоталылыҡ — 86 %.
• Ҡала халҡы — 30 %, ауылда — 70 %. 15 йәшкә тиклемгеләр төркөмө халыҡтың 26%-н, 15 йәштән 65 йәшкә тиклемгеләр — 67%-н, 65 йәштән өлкәндәр — 7%-н тәшкил итә.

Дине

Антигуа һәм Барбуда Конституцияһы ҡайһылыр диндең рәсми статусын нығытмай. Дини хеҙмәткәрҙәргә парламент ағзаһы булыу тыйыла. Мәктәп сиркәүҙән айырылған, дини фактор сәйәсәттә әһәмиәтле роль уйнамай. 2001 йылғы халыҡ иҫәбен алыу һөҙөмтәләре буйынса, англиканлыҡ диненә эйәреүселәр (халҡының дөйөм һанынан яҡынса 25 %) киң таралған төркөм булып һанала. Антигуа һәм Барбуда халҡының дини составы христианлыҡ йүнәлештәре төрлөлөгө: етенсе көн адвентистары (12 %), пятидесятниктар (11 %), Моравия сиркәүе мәхәлләһе кешеләре (11 %), Кливлендтағы Алла сиркәүе (4,5 %), католиктар (10 %), методистар (8 %), баптистар (5 %) башҡа христианлыҡ ағымдары (0,5 %) менән айырылып тора. Халыҡтың 2%-ы башҡа дин тота. Атеистар, шулай уҡ ниндәй дин тотоуы билдәләнмәгән кешеләр дөйөм халыҡ иҫәбенең 6 % самаһын тәшкил итә.

Телдәре

Инглиз теле — рәсми тел, әммә урындағы халыҡтың күбеһе антигуан креоль телендә һөйләшә. Барбуда акценты антигуан акцентынан бер аҙ айырыла.

Бойондороҡһоҙлоҡ алғанға тиклемге йылдарҙа стандарт инглиз теле антигуан креоль теленә ҡарата киңерәк таралған була. Һуңынан антигуандар антигуан креоль телен үҙ мәҙәниәтенең мөһим аспекты итеп ҡарай башлай. Ҡағиҙә булараҡ, юғары һәм урта класс кешеләре антигуан креоль теленән ситләшә. Мәғариф системаһы антигуан креоль системаһын ҡулланыуҙы кире ҡаға һәм уҡытыу стандарт инглиз телендә алып барыла.

Антигуан креоль телендә ҡулланылған һүҙҙәрҙең күбеһе инглиз һәм Африка телдәренән үҙләштерелгән. Утрауҙа ҡулланылған мәҡәлдәрҙе йыш ҡына Африка мәҡәлдәренә индерергә була.

Мәҙәниәте

Антигуа һәм Барбуда мәҙәниәте күбеһенсә инглиз характерында. Милли спорт төрө — крикет. Башҡа популяр спорт төрҙәренә футбол, елкән спорты һәм сёрфинг инә.

Америка поп-мәҙәниәте һәм модаһы ла көслө йоғонто яһай. Илдәге киң мәғлүмәт сараларының күбеһе ҙур Америка селтәрҙәренә инә. Антигуанлылар Америка модаһы тенденцияларын иғтибар менән күҙәтә. Төп дизайнерҙарҙың изделиелары Сент-Джонс һәм башҡа ҡала бутиктарында һатыла, ә антигуанлыларҙың күбеһе Сент-Мартенға йәки Сан-Хуанға барып әйбер һатып алыу маҡсатында махсус сәфәргә өҫтөнлөк бирә.

Ғаилә һәм дин Антигуа халҡының тормошонда мөһим роль уйнай. Халыҡтың күпселеге дини хеҙмәттәргә йәкшәмбе көнө йөрөй.

Британияның Вест-Һиндостанында милли карнавал ҡоллоҡто кире ҡағыу иҫтәлегенә һәр август һайын үткәрелә, шулай ҙа ҡайһы бер утрауҙарҙа карнавалдың Бөйөк ураҙа (пост) башланыуын байрам итеүгә бағышланыуы ихтимал. Уның байрамса тантаналы йөрөштәре, конкурстары, шоуы һәм башҡа саралары төп туристик аттракциондарҙың береһе булып тора.

Музыканың популяр стилдәре — калипсо һәм сока.

Кукуруза һәм татлы картуф антигуан кухняһында мөһим роль уйнай. Популяр антигуан аҙығы — дукунаг аш-һыуы ҡырылған татлы картуф, он һәм тәмләткестәр ҡушылмаһынан әҙерләнә. Фунджи ашамлығы — кукуруз ононан һәм һыу пастаһынан ғибәрәт.

Киң мәғлүмәт саралары

Антигуала көн һайын сыҡҡан Daily Observer һәм Antigua Sun ике гәзит сыға. Күпселек Америка телевизион селтәрҙәренән тыш, ABS TV 10 урындағы каналы ла (урындағы тапшырыуҙарҙы ғына тапшырыусы берҙән-бер канал) күрһәтә. Шулай уҡ бер нисә урындағы һәм төбәк радиостанцияһы бар. Шәхси радиостанциялар иҫәбенә түбәндәгеләр: «Обзервер Радио» (Observer Radio), «Крусэйдер Радио» (Crusader Radio, Берләшкән прогрессив партияға (ОПП) ҡарай), «ЗедДиКей Либерти Радио» (ZDK Liberty Radio), «Сан ЭфЭм» (Sun FM), «Карибиан Радио Лайтхаус» (Caribbean Radio Lighthouse) инә.

Спорты

Берләшмәнең башҡа күп илдәрендәге кеүек үк, крикет иң популяр спорт төрө булып тора. 2007 йылда крикет буйынса донъя чемпионаты Вест-Һиндостанда үткәрелде. Антигуала 2007 йылдың 11 февралендә төҙөлгән һәм 20 мең кеше һыйҙырырлыҡ сэр Вивиан Ричардс исемендәге стадионда 8 матч уҙҙы.

Милли йыйылма команданың тәжрибәһе булмаһа ла, футбол бик популяр спорт төрө булып һанала. Профессиональ Антигуа Барракуда ФК командаһы булдырылған, ул 2011 йылда USL беренсе дивизионында (түбәнге Америка профессиональ футбол лигаһы) сығыш яһарға тейеш.

Антигуала бер нисә ярайһы уҡ квалификациялы еңел атлет әҙерләнгән. Соня Уильямс һәм Хизер Самуэль Олимпия уйындарында ил исеменән ҡатнаша. Башҡа күтәрелеүсе йондоҙҙар араһында — Брендан Кристиан һәм Даниэль Бэйли (100 һәм 200 м йүгереү), Джеймс Грэймэн (бейеклеккә һикереү).

Антигуа яҡшы тенниссылары Брайан Филипп һәм Роберто Эспозито менән маҡтана ала. Улар 18 йәшкә тиклемге утрау рейтингында беренсе булды, һәм икеһе лә Халыҡ-ара теннис федерацияһының (ITF) махсус йәш категорияһындағы турнирҙарында ҡатнаша.

Мәғарифы

Мәктәптәре

БМО үҫеше программаһының (ПРООН) «Кеше үҫеше тураһында 2009» докладҡа ярашлы, Антигуа һәм Барбудала оло йәштәгеләрҙең (15 йәш һәм унан өлкәне) грамоталылыҡ кимәле 2007 йылда 99 % тәшкил итте. 2007 йылда башланғыс урта һәм юғары уҡыу йорттарында белем алыусыларҙың дөйөм күрһәткесе — 85,6 %, белем биреү кимәле индексы — 0,945. 5 йәштән 16 йәшкәсә балалар өсөн мәктәптәрҙә мотлаҡ белем дәүләт тарафынан бушлай бирелә. Мәғариф тураһындағы законға ярашлы, дәүләт һәм шәхси мәктәптәр түбәндәге категорияларға бүленә:

• 5 йәшкәсә балалар өсөн балалар баҡсалары;
• 5-12 йәшлек балалар өсөн башланғыс мәктәптәр;
• 12-20 йәшлек балалар өсөн урта мәктәптәр;
• махсус һөнәри һәм техник белем биреүсе техник мәктәптәр;
• уҡытыусыларҙы һөнәри әҙерләүсе педагогия колледждары;
• һаулыҡ мөмкинлектәре сикләнгән балалар өсөн махсус мәктәптәр;
• башҡа мәктәптәр, шул иҫәптән юғары һәм махсус һөнәри белем биреү учреждениелары.

Мәғариф министрлығы мәғлүмәттәре буйынса, илдә 34 дәүләт һәм 28 шәхси башланғыс, 9 дәүләт һәм 6 шәхси урта мәктәп, шулай уҡ 13 башҡа белем биреү учреждениеһы, шул иҫәптән институттар һәм колледждар иҫәпләнә.

Юғары белем

Антигуа һәм Барбудала бер нисә юғары уҡыу йорто, атап әйткәндә, Антигуа дәүләт колледжы, Антигуа һәм Барбуда мәғлүмәт технологиялары институты, шулай уҡ халыҡ-ара мәктәптәрҙең филиалдары бар, улар араһында Вест-Һиндостан университеты һәм Утрау академияһы айырылып тора.

Медицина белеме

1998 йылда Антигуа һәм Барбуда медицина хеҙмәттәре күрһәтеү буйынса Карибтарҙа алдынғы урынға сығыу буйынса милли программа ҡабул итә. Был программаның бер өлөшө булып Карибта заманса алдынғы госпиталь — Сент-Джон медицина үҙәген төҙөү тора. Хәҙерге ваҡытта Антигуа утрауында ике медицина мәктәбе, 2004 йылда нигеҙ һалынған Американың Антигуа университеты һәм 1982 йылда асылған Һаулыҡ һаҡлау университеты эшләй.

Халыҡ-ара мөнәсәбәттәр

Антигуа һәм Барбуда 72 ил, шул иҫәптән Рәсәй Федерацияһы менән дипломатик мөнәсәбәттәр (1990 йылдың 5 июнендә СССР менән) булдырған. Рәсәйҙең Ямайкалағы илсеһе бер үк ваҡытта Антигуа һәм Барбуда илсеһе лә. Америка Ҡушма Штаттарында, Бөйөк Британияла, Кубала илселек асылған, шулай уҡ Канадала генераль консуллыҡтар һәм 4 илдә почётлы консулдар бар. Антигуаның үҙендә Куба, Ҡытай һәм Венесуэла илселектәре, шулай уҡ бер нисә илдең почётлы консулдары бар.. Венесуэла менән тығыҙ дипломатик мөнәсәбәттәр урынлаштырылған.

Рәсәй Федерацияһы граждандары 6 айға тиклем илгә визаһыҙ инеү хоҡуғына эйә.

Антигуа һәм Барбуда Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы, Латин Америкаһы һәм Кариб бассейны илдәре альянсы (АЛБА), Милләттәр берләшмәһе, Кариб берләшмәһе, Көнсығыш-Кариб дәүләттәре ойошмаһы, Америка дәүләттәре ойошмаһы, Бөтә донъя сауҙа ойошмаһы һәм Көнсығыш-Кариб төбәк хәүефһеҙлек системаһы ағзаһы булып тора. Шулай уҡ Халыҡ-ара енәйәт суды ағзаһы ла.

Төрлө мәсьәләләр

• Антигуа һәм Барбудала телекоммуникациялар
• Антигуа һәм Барбудала транспорты
• Антигуа һәм Барбуданың Ҡораллы көстәре

Әҙәбиәт

• Горов В. В. Антигуа и Барбуда — история и современность // Латинская Америка. 2012. № 1. С. 72—81.

Һылтанмалар

• Официальный сайт правительства Антигуа и Барбуды.
• Информация об Антигуа и Барбуде // «Кругосвет»
• Конституция Антигуа и Барбуды (1981) (инг.)
•  Викисклад: Атлас: Антигуа һәм Барбуда 
• Антигуа и Барбуда в Library of Congress (инг.)
• Антигуа һәм Барбуда Open Directory Project (dmoz) һылтанмалар каталогында.
• Антигуа и Барбуда на BBC News (инг.)