Эстәлеккә күсергә

Үрге Өпәйле

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Верхний Уфалей битенән йүнәлтелде)
Ҡала
Үрге Өпәйле
Флаг[d] Герб
Флаг Герб
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Силәбе өлкәһе

Ҡала округы

Үрге Өпәйле

Координаталар

56°03′00″ с. ш. 60°14′00″ в. д.HGЯO

Башлыҡ

Вера Ускова

Нигеҙләнгән

1761 йылда

Ҡала с

1941 йылдан

Майҙаны

65 км²

Халҡы

↘28 267[1] кеше (2016)

Тығыҙлығы

434,88 кеше/км²

Агломерация

37 800

Милли состав

урыҫтар, татарҙар, башҡорттар

Телефон коды

+7 35164

Почта индексы

456800

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

-

Код ОКАТО

75 406

Код ОКТМО

75 706 000 001

Рәсми сайт

ufaleyadmin.ru

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Үрге Өпәйле (Рәсәй)
Үрге Өпәйле
Үрге Өпәйле
Үрге Өпәйле (Силәбе өлкәһе)
Үрге Өпәйле
 Аудио, фото и видео Викимилектә

Үрге Өпәйле (Үрге Өпәйле, Үрге Өфәле; рус. Верхний Уфалей) — Рәсәй Федерацияһының Силәбе өлкәһендәге ҡала. Үрге Өпәйле ҡала округының административ үҙәге. Халыҡ һаны — 28 267[1] кеше (2016).

Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәтенең 2014 йылдың 29 июлендәге «Моноҡалалар исемлеген раҫлау тураһында» 1398-р һанлы ҡарарына ярашлы, Үрге Өпәйле ҡала округы «Рәсәй Федерацияһының ҡатмарлы социаль-иҡтисади хәлдәге монопрофилле муниципаль берәмектәре (моноҡалалар)» категорияһына индерелде[2].

Географияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Өпәйле йылғаһында Үрге Өпәйле быуаһы

Ҡала Ҡариҙел (Өфө) йылғаһының ҡушылдығы Өпәйле (рус. Уфалей) буйында, Силәбенән 178 км алыҫлыҡта, Силәбе өлкәһенең төньяғында (Свердловск өлкәһе менән сигендә), Урта Уралдың көньяҡ битләүендә (Өпәйле һыртында) урынлашҡан. Ҡала территорияһы рельефының күп өлөшөн Урал тауҙары биләй. Ҡаланан йыраҡ булмаған урында Аракүл һәм Иткүл күлдәре урынлашҡан.

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1761 йылда заводтар хужаһы Иван Мосолов тарафынан Өпәйле йылғаһы буйындағы Ҡатай һәм Шуран улустары башҡорттарының ерҙәрендә суйын иретеүсе һәм тимер етештереүсе завод янындағы ҡасаба булараҡ нигеҙләнгән.

Элекке завод хәстәханаһы бинаһында урынлашҡан Үҙәк ҡала дауаханаһы
Үрге Өпәле йәмиғ мәсете

1774 йылда завод эшселәре Емельян Пугачёв етәкселегендәге ихтилалда ҡатнаша, алыштар барышында Өпәйле заводтары баҫып алына һәм яндырыла.

Өпәйле заводы тергеҙелә һәм 1776 йылда тәүге продукцияһын етештереп сығара.

1791 йылдан Пермь губернаһы Екатеринбург өйәҙе составында була. 1923 йылдың ноябренән Үрге Өпәле ҡасабаһы Урал өлкәһе Свердловск округы Өпәйле районының үҙәге була.

1928 йылдың 27 авгусында эшселәр ҡасабаһы, ә 1941 йылдың 26 апрелендә ҡала статусын ала.

1933 йылдың авгусында СССР-ҙағы тәүге никель сәнәғәте заводы — «Уфалейникель» үҙенең беренсе продукцияһын етештерә.

1944 йылдың 9 февралендә Үрге Өпәйле өлкә ҡарамағындағы ҡала статусын ала.

Халҡы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Халыҡ иҫәбе
1931[3]1939[3]1959[4]1967[3]1970[5]1979[6]1989[7]1992[3]1996[3]
13 700↗25 600↗36 934↗40 000↘37 888↗38 595↗40 061↘39 800↘37 500
1998[3]2002[8]2003[3]2005[3]2006[3]2007[3]2008[1]2009[9]2010[10]
↘37 000↘34 360↗34 400↘33 700↘33 500↘33 200↘31 751↗32 721↘30 481
2011[11]2012[12]2013[13]2014[14]2015[15]2016[1]
↘30 434↘29 976↘29 518↘29 096↘28 580↘28 267

2016 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халҡы буйынса ҡала Рәсәй Федерацияһының 1112[16] ҡалаһы араһында [17] 375-се урында була.

Милли составы
Милләт 2002 йыл[18] 2010 йыл[19]
урыҫтар 85,7 % 85,6 %
татарҙар 6,0 % 6,0 %
башҡорттар 5,1 % 5,2 %

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Численность постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Челябинской области на 1 января 2005-2016 гг. (численность населения 2004-2010 гг. пересчитана от итогов ВПН-2010). Дата обращения: 8 апрель 2016. Архивировано 8 апрель 2016 года.
  2. ↑ Распоряжение Правительства РФ от 29 июля 2014 года № 1398-р «Об утверждении перечня моногородов»
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Народная энциклопедия «Мой город». Верхний Уфалей
  4. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  7. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения. Архивировано 22 август 2011 года.
  8. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  9. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
  10. ↑ Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
  11. ↑ Численность постоянного населения Челябинской области в разрезе муниципальных образований на 1 января 2012 года. Дата обращения: 12 апрель 2014. Архивировано 12 апрель 2014 года.
  12. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  14. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  16. ↑ с учётом городов Крыма
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года. Таблица «31. Численность населения городов и пгт по федеральным округам и субъектам Российской Федерации на 1 января 2016 года». RAR-архив (1,0 Mб)
  18. ↑ 2002 йыл йән иҫәбен алыу мәғлүмәттәре 2015 йыл 15 сентябрь архивланған.
  19. ↑ 2010 йыл йән иҫәбен алыу мәғлүмәттәре

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡалып:Населённые пункты Верхнеуфалейского городского округа

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Үрге_Өпәйле&oldid=1199527» битенән алынған