Яңы Урал (Көйөргәҙе районы)

Яңы Урал
	Ауыл
	Яңы Урал; Яңы Урал
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Көйөргәҙе районы
Координаталар	52°41′02″ с. ш. 55°49′31″ в. д.HGЯO
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 239 840 004
ОКТМО коды	80 639 440 111
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Яңы Урал

Яңы Урал (рус. Новая Уралка) — Башҡортостандың Көйөргәҙе районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 219 кеше^[1]. Почта индексы — 453360, ОКАТО коды — 80239840004.

Халыҡ һаны

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса сыуаштар 82 % тәшкил итә^[2].

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1795 йыл	350
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август	458
1926 йыл 17 декабрь
1938 йыл 17 ғинуар	483
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь	220
2010 йыл 14 октябрь	232

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

Район үҙәгенә тиклем (Ермолаевка): 3 км
Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Иҫке Отрада): 12 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ермолаево): 3 км

Урамдары

Өмөт урамы (рус. Надежды (улица))
Урал урамы (рус. Уральская (улица))^[3]

Тарихы

Сыуаш ауылы Урал XVIII быуат аҙағында барлыҡҡа килә. Ул ауыл булараҡ 1769 йылдан билдәле. Уның икенсе исеме — Симошкино. Беренсе исеме — оронимдан, икенсеһе — антропонимдан. Халҡы — бер аҙ алдараҡ — 60-сы йылдар башында барлыҡҡа килгән Бөгөлсән халҡы менән туғандаш бәйләнештәре булған яңы суҡындырылған сыуаштар. Бөгөлсән Уралы йәки Симошкино тип аталған. Был Уралка (Урал) тип аталған ауылға Бөгөлсән халҡы нигеҙ һалғанын күрһәтә. Ауыл 1769 йылдың 19 октябрендә һәм 1782 йылдың 20 июлендәге Бушман-Ҡыпсаҡ улусы башҡорттары менән килешеү нигеҙендә, сыуаштарға мәңгелек милеккә рөхсәт бирелгәс, барлыҡҡа килгән.

1795 йылда ауылда 350 кеше йәшәгән. Барыһы ла дәүләт крәҫтиәндәре ҡатламына ҡараған. Тәүге совет иҫәбен алыу ауылда шундай уҡ исем аҫтындағы ауылды күрһәтә — Урал ауылында 1458 кеше йәшәгән 269 йорт булған, Яңы Урал ауылында — 19 йорт.

1838 йылда 483 кеше йәшәгән 78 йортҡа йылҡы — 379, һыйырҙар — 371, һарыҡтар 597 баш тура килгән. Ауылда 1885 дисәтинә һөрөнтө ер, 1 һыу тирмәне булған.

Крәҫтиәндәр һуғышы йылдарында бында мөһим ваҡиғалар була. Атап әйткәндә, 20 июндә генерал-каратель П. М. Голицын Урал ауылы янындағы, бер айҙан Стәрлетамаҡ пристане янында пугачевсылар менән һуғышҡан^[4].

Иҫкәрмәләр

↑ Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.
↑ Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; 2002F төшөрмәләре өсөн текст юҡ
↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан
↑ Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа, Китап, 2009. — 744 с. Страница 80. 2022 йыл 5 апрель архивланған.

Сығанаҡтар

[белешмә_китабы-1] Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.

[2002F-2] Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; 2002F төшөрмәләре өсөн текст юҡ

[3] Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 25 по Республике Башкортостан

[4] Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа, Китап, 2009. — 744 с. Страница 80. 2022 йыл 5 апрель архивланған.

[1]

[2]

[3]

[4]