Ғәҡәд

Ғәҡәд (ғәр. عقد‎ — договор‎; рус. ‘Акд), башҡа исемдәре ижаб, ҡабул, кубул  — ислам хоҡуҡиәте — фиҡһында: килешеү, һүҙ беркетеү. Әгәр килешеү яҡтары юридик хоҡуҡлы булһа, килешеү предметы аныҡ, бурыстар килешелгән булһа, был осраҡта килешеү ғәмәлдә тип иҫәпләнә.

Билдәләмәһе

Ҡөрьәндә ғәҡәд тип ант итеп ҡабул ителгән килешеү атала.

Фиҡһ буйынса ғәҡәд — үҙ-ара йөкләмәләр тураһында ике йәки күп яҡлы килешеү, унда килешеү предметы булып ғәмәлдәге әйберҙәр һәм мөнәсәбәттәр генә була ала.

Ҡулланылышы

Исламда килешеү мөнәсәбәттәренең берҙәм теорияһы булдырылмауға ҡарамаҫтан, уларҙы күпселек хоҡуҡ белгестәре — фаҡиһтар дүрт ҙур төркөмгә берләштерә:

1. власть, опека, яҡлау һәм башҡалар тураһында килешеү һ.б.
2. һатыу, мираҫ, бүләк итеү һ. б. юлы менән биләү хоҡуғын тулыһынса икенсе яҡҡа тапшырыу тураһында килешеү.
3. ҡуртымға алыу, йөкләмә, вәкиллек (вәлиә), һаҡлау (аманат), залог һәм башҡа юлы менән берәй нәмәгә хоҡуҡты ваҡытлыса тапшырыу тураһында килешеү һ.б.
4. хеҙмәттәшлек, эшлекле иптәшлек, эшлекле йөкләмә һ. б. тураһында килешеү

Әҙәбиәт

• Боголюбов А. С. ‘Акд // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 17. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
• ʿAḳd / Chehata Chafik // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)