Волгоград

Волгоград
Байраҡ
Нигеҙләү датаһы	1589
Рәсми атамаһы	Волгоград
Ҡушамат	Волжская твердыня
Кем хөрмәтенә аталған	Волга
Этнохороним	волгоградец, волгоградка, волгоградцы, валгаградзец, валгаградка, валгаградцы, volgogradenc һәм volgogradenca
Нигеҙләүсе	Засекин, Григорий Осипович[d], Роман Васильевич Алферьев[d] һәм Иван Афанасьевич Нащокин[d]
Дәүләт	Рәсәй
Административ үҙәге	Волгоград өлкәһе һәм город Волгоград[d]
Административ-территориаль берәмек	город Волгоград[d]
Сәғәт бүлкәте	UTC+4:00[d] һәм UTC+3:00[d]
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Волга
Хөкүмәт башлығы	Андрей Владимирович Косолапов[d]
Халыҡ һаны	1 004 763 кеше (1 ғинуар 2021)
Административ рәүештә бүленә	Тракторозаводский район (Волгоград)[d], Краснооктябрьский район (Волгоград)[d], Центральный район[d], Дзержинский район[d], Ворошиловский район (Волгоград)[d], Советский район[d], Кировский район[d] һәм Красноармейский район[d]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	80 метр
Туғандаш ҡала	Ковентри[d], Острава, Кеми, Льеж, Дижон, Турин, Порт-Саид, Ченнаи, Хиросима[d], Райниккендорф[d], Хемниц, Русе[d], Гирин[d], Крушевац, Тирасполь, Плоньск[d], Сандански, Орландо[d], Олевано-Романо[d], Кливленд, Торонто, Чэнду, Ереван, Измир, Ортона[d], Кёльн[d], Констанца, Цюйцзин[d] һәм Киев
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Герой-ҡалалар меч Сталинграда[d]
Входит в состав списка памятников культурного наследия	список объектов культурного наследия: Волгоград[d]
Мираҫ статусы	Рәсәйҙең мәҙәни мираҫ объекты[d]
Майҙан	859 км²
Почта индексы	400001–400138
Рәсми сайт	volgadmin.ru
Святой покровитель	Александр Невский
Тема иҡтисады	экономика Волгограда[d]
Иң тәүге яҙма ваҡыты	1579
Урындағы телефон коды	8442
Категория для почётных граждан субъекта	Категория:Почётные граждане Волгограда[d]
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы	Категория:Похороненные в Волгограде[d]
Элементтың күренеше өсөн категория	Category:Views of Volgograd[d]
Волгоград Викимилектә

Волгоград (рус. Волгоград — Рәсәй Федерацияһының Европа өлөшөнөң көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан ҡала. Волгоград өлкәһенең административ үҙәге. Ҡалала 1 миллион 13 меңдән артығыраҡ кеше йәшәй (2018). Был күрһәткес буйынса илдә 15-се урынды биләй. (Мәскәү, Санкт-Петербург, Новосибирск, Екатеринбург, Түбәнге Новгород, Ҡазан, Силәбе, Омск, Һамар, Дондағы Ростов, Өфө, Красноярск, Пермь, Воронеж ҡалаларынан һуң).

1925 йылға тиклем атамаһы Цари́цын, 1925 йылдан 1961 йылғаса — Сталингра́д була. Герой-ҡала. Граждандар һуғышы йылдарында Царицынды обороналауҙың һәм Бөйөк Ватан һуғышындағы Сталинград алышының мөһим пункты.

Географияһы

Волга йылғаһы ярында урынлашҡан.

Мәғариф

1. Волгоград дәүләт университеты
2. Волгоград дәүләт аграр университеты
3. Волгоград дәүләт медицина университеты
4. Волгоград дәүләт техник университеты
5. Волгоград дәүләт социаль-педагогия университеты

Климаты

Ҡала климаты
Күрһәткес	Ғин	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Йыл
Абсолют максимум, °C	12,3	15,9	20,5	29,2	37,2	39,4	40,2	42,6	37,8	31	18,5	12,3	42,6
Уртаса максимум, °C	−3,5	−3,3	3,3	14,5	21,4	26,4	29,3	28,1	21,3	12,7	3,4	−2	12,7
Уртаса температура, °C	−6,3	−6,6	−0,5	9,2	15,9	21	23,6	22,3	15,6	8	0,3	−4,7	8,2
Уртаса минимум, °C	−9,2	−9,9	−4	4,1	10,1	15,1	17,5	16,2	10,3	3,9	−2,5	−7,6	3,7
Абсолют минимум, °C	−33	−32,5	−25,8	−12,8	−1,1	2	7,2	4,5	−1,5	−12,2	−25,8	−27,8	−33
Яуым-төшөм нормаһы, мм	38	30	28	28	39	41	35	30	29	29	34	45	406
Сығанаҡ: Погода и Климат Нормы за период 1981 — 2010 гг.

Транспорты

Волгоград — илдең эре транспорт-логистик үҙәге.

Билдәле шәхестәре

• Новокщенов Василий Сергеевич (1899—21.12.1975), инженер. 1943—1951 һәм 1955—1964 йылдарҙа Өфө нефть эшкәртеү заводының баш инженер урынбаҫары. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Сталин премияһы лауреаты (1949). Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1944).
• Барыкин Николай Петрович (11.08.1938), инженер-металлург-ғалим, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1973—1988 йылдарҙа Өфө авиация институтының кафедра мөдире. Техник фәндәр докторы (1992), профессор (1996). Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1988).
• Шитова Светлана Николаевна (1936), хеҙмәт ветераны, ғалим-этнограф. 1958—2006 йылдарҙа хәҙерге Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө федераль тикшеренеүҙәр үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1970 йылдан — өлкән ғилми хеҙмәткәр. Тарих фәндәре кандидаты (1968). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2003).

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар

• Официальный сайт Администрации г. Волгограда
• Волгоградский областной краеведческий музей
• Ҡала Волгоград
• Справочник Волгограда
• Точное время в Волгограде