Язов Дмитрий Тимофеевич
Язов Дмитрий Тимофеевич (8 ноябрь 1924 йыл[2][3][4] — 25 февраль 2020 йыл, Мәскәү) — совет хәрби етәксеһе. СССР-ҙың оборона министры (1987—1991). Советтар Союзы Маршалы (1990 йылдың 28 апреле). КПСС Үҙәк Комитеты Политбюроһы ағзалығына кандидат (1987—1990). КПСС Үҙәк Комитеты ағзаһы (1987—1991 йылдарҙа). СССР-ҙың Президент советы ағзаһы (1990). СССР-ҙың Именлек советы ағзаһы (1991). ГКЧП ағзаһы (1991). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
Язов дәрәжә бирелеүе буйынса ла, беҙҙең заманға килеп етеү ваҡыты буйынса ла иң һуңғы Советтар Союзы Маршалы.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Дмитрий Тимофеевич Язов 1924 йылдың 8 ноябрендә Омск губернаһы Калачинск өйәҙе Крестинкс улусының Язово[5] ауылында тыуа[6]. Атаһы — Язов Тимофей Яковлевич (1902—1933(4?[3]), әсәһе — Мария Федосеевна Язова (1904), крәҫтиәндәр. Ғаиләлә дүрт бала була.
Бөйөк Ватан һуғышы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡыҙыл Армияға үҙ теләге менән 1941 йылдың ноябрендә, урта мәктәпте тамамлап та өлгөрмәҫтән 17 йәшлек егет булып хеҙмәткә бара. Бының өсөн үҙенә бер йәш өҫтәп, 1923 йылда тыуғанмын, тип яҙҙыра һәм РСФСР Юғары Советы исемендәге Мәскәү Ҡыҙыл Байраҡлы пехота училищеһына (1941 йылдың 2 декабренән 1942 йылдың 28 ғинуарына тиклем Новосибирскиҙа эвакуацияла була) уҡырға алына һәм уны 1942 йылдлың июнендә тамамлай[7][8]. Мәктәпте тамамлау тураһындағы аттестатын 1953 йылда, майор дәрәжәһендә ала.
Бөйөк Ватан һуғышы фронттарында 1942 йылдың авгусынан. Волхов һәм Ленинград фронттарында уҡсылар взводы командиры[9] һәм 177-се уҡсылар дивизияһы 483-сө уҡсылар ротаһының уҡчылар ротаһы командиры, Ленинград фронтында кесе лейтенанттарҙың фронт курстары взводы командиры вазифаһында һуғыша[10]. Ленинградты обороналауҙа, Балтика буйында совет ғәскәрҙәренең һөжүм операцияларында, немец ғәскәрҙәренең Курлянд төркөмөн блокадалауҙа ҡатнаша. 1944 йылда ВКП(б)-ға инә.
Ике тапҡыр яралана. Тәүгеһендә аяғы яралана һәм ике айҙан һуң ҡабат сафҡа баҫа. Икенсе тапҡыр 1943 йылда Ленинград блокадаһын өҙгәндә башы һәм йөҙө яралана. Һауығып сыҡҡас фронт курстары взводы командиры итеп тәғәйенләнә. Бөйөк Ватан һуғышы йылдарындағы батырлыҡтары өсөн 1945 йылда Ҡыҙыл Йондоҙ ордены менән наградлана. Һуғыш ваҡытында Волхов фронтының командирҙар составын камиллаштырыуҙың фронт курстарын тамамлай.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Last marshal of Soviet Union Dmitry Yazov passes away
- ↑ По утверждению самого Язова, он родился не в 1923, а в 1924 году, а «лишний» год приписал себе, чтобы попасть на фронт (см.: Гордон Д. Экс-министр обороны СССР Маршал Советского Союза Дмитрий Язов: «Руста специально послали на Красную площадь, чтобы дискредитировать наше военное руководство. Может быть, даже по договорённости с Горбачёвым» // Бульвар Гордона : газета. — 2008, 12 августа. — № 32 (172).)
- ↑ 3,0 3,1 Дмитрий Язов рассказал «РГ» о жизни маршала на пенсии — Александр Ярошенко — Российская газета
- ↑ ныне с. Язово Оконешниковского района Омской области
- ↑ Язов Дмитрий Тимофеевич // Известия ЦК КПСС, 7 (306) июнь 1990
- ↑ Ныне Оконешниковский район, Омская область, Россия
- ↑ Выпуск 1942'го года . Фото кремлёвцев по выпускам. МосВОКУ им. Верховного Совета РСФСР. Дата обращения: 19 август 2013.
- ↑ Краткая история училища . МосВОКУ им. Верховного Совета РСФСР. Дата обращения: 19 август 2013.
- ↑ Мухин В. Дмитрий Язов: «С фальсификаторами истории надо бороться…» // Независимое военное обозрение. — 2010, 30 апреля.
- ↑ Язов Дмитрий Тимофеевич — Биография
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Литература
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ивашов Л. Г. Маршал Язов. Роковой август 91-го. Правда о «путче». — Библиотечка журнала «Мужество», 1992.
- Последний маршал СССР Язов оценил реформы Горбачева, Сердюкова и Шойгу.// МК, 8-14 ноября 2013 год.
- Выхристюк З., Куджева Е. Уроки жизни Маршала Язова // Мужской характер. — 2004. — № 5.
- Маршал с прямой спиной.// Российская газета, 5.11.2004 год.
- Последний маршал империи.// Культура, 13.08.2014 год.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Язов Дмитрий Тимофеевич Викимилектә | |
Язов Дмитрий Тимофеевич Викияңылыҡтарҙа |
- Дмитрий Тимофеевич Язов на сайте Минобороны России
- Баранец В., Герасименко С. Маршал Советского Союза Дмитрий Язов: Возможно, ГКЧП был клубом самоубийц… // Комсомольская правда. — 16 августа 2001.
- Выхристюк З., Куджева Е. Уроки жизни Маршала Язова // Мужской характер. — 2004. — № 5.
- Белов В., Казанская О. Звезду маршалу Язову! Профиль (29 июнь 1998). Дата обращения: 19 август 2013. Архивировано 25 август 2013 года. 2013 йыл 24 август архивланған.
- Член ГКЧП Дмитрий Язов: «Американцы засунули 5 трлн для того, чтобы ликвидировать Советский Союз» . Dp.ru (19 август 2011). Дата обращения: 19 август 2013. Архивировано 25 август 2013 года.
- Алфавит буйынса шәхестәр
- В Оконешниковском районе тыуғандар
- 8 ноябрҙә тыуғандар
- 1924 йылда тыуғандар
- СССР-ҙа тыуғандар
- 25 февралдә вафат булғандар
- 2020 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Рәсәйҙә ерләнгәндәр
- Генераль штабтың Хәрби академияһын тамамлаусылар
- Фрунзе исемендәге Хәрби академияны тамамлаусылар
- Ленин ордены кавалерҙары
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Почёт ордены кавалерҙары
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары
- III дәрәжә «СССР Ҡораллы Көстәрендә Ватанға хеҙмәт иткәне өсөн» ордены кавалерҙары
- «За отличие в охране государственной границы СССР» миҙалы менән наградланғандар
- «Ленинград оборонаһы өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «За укрепление боевого содружества» миҙалы менән наградланыусылар
- «Сиҙәм ерҙәрҙе үҙләштергән өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 60 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 50 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 65 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Мәскәүҙең 850 йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Жуков миҙалы менән наградланыусылар
- «Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- Александр Невский ордены кавалерҙары (Рәсәй Федерацияһы)
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 40 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- III дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены кавалерҙары
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 70 йыл» юбилей миҙалалы менән бүләкләнеүселәр
- II дәрәжә «За безупречную службу» миҙалы менән наградланыусылар
- Википедия:Cite web (заменить webcitation-архив: deadlink no)
- КПСС-тың XXVII съезы делегаттары
- КПСС-тың XXVI съезы делегаттары
- 10-сы саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 11-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- Совет Союзы маршалдары
- «Монголия Халыҡ Армияһының 50 йыллығы» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Монголия Халыҡ Революцияһының 50 йыллығы» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- Чехословакияның Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Сүриәнең Ҡаҙаныштар ордены кавалерҙары
- I дәрәжә «За безупречную службу» миҙалы менән наградланыусылар