Голиков Филипп Иванович
Голиков Филипп Иванович (3 (16) июль 1900 йыл — 29 июль 1980 йыл, Мәскәү) — совет хәрби эшмәкәре, Советтар Союзы маршалы (1961 йылдың 8 майынан[6]). КПСС Үҙәк Комитеты ағзаһы (1961—1966).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Йәшлеге
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Филипп Голиков 1900 йылдың 3 (16) июлендә Пермь губернаһының Ҡамышлы өйәҙе Зырян улусы Борисово ауылында тыуа (хәҙер Борисово аулы Ҡурған өлкәһе Ҡатай районының Верхнеключевское ауыл советы составына инә). Рус, крәҫтиән сығышлы: атаһы — Иван Николаевич[7], ауыл фельдшеры, әсәһе — Васса Васильевна, крәҫтиән. Иван Николаевич Тобольск гарнизон лазаретында һалдат була, рота фельдшерына уҡып сыға, лазаретта фельдшер булып хеҙмәт итә. 1908 йылда хәрби хеҙмәтен тамамлап, Покровское ауылындағы фельдшер пунктында бер йыл эшләй, һуңынан Борисовоға ҡайта. Беренсе донъя һуғышында ҡатнаша. Ғаиләһендә дүрт бала (өлкәне — Филипп, Валентина, Александра, Марий) була.
1911 йылда Филипп Голиков Борисово мәктәбендә өс класс, 1918 йылда Пермь губернаһының Ҡамышлы ауылы өйәҙ гимназияһында 7-се класс тамамлай[8]. Земство стипендияһына уҡый һәм уҡыу өсөн түләүҙән азат ителә.
Граждандар һуғышы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1918 йылдың 13 апреленәнРКП(б) ағзаһы[9]. Партияға атаһы менән бергә инә. РКП(б) өйәҙ комитеты ҡушыуы буйынса «Известия» (мөхәррире — Степан Васильевич Егоршин) Ҡамышлы өйәҙе гәзитенең контора мөдире була.
1918 йылдың 30 майында үҙ теләге менәнҠыҙыл армия сафына инә[10]. Граждандар һуғышында ҡатнаша.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Record #18301321 // VIAF (билдәһеҙ) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #129386073 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
- ↑ Filipp Ivanovich Golikov // TracesOfWar
- ↑ Filipp I. Golikow // Munzinger Personen (нем.)
- ↑ ГОЛИКОВ // Большая российская энциклопедия (урыҫ) — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ О присвоении воинских званий. Указ Президиума Верховного Совета СССР, Ведомости Верховного Совета СССР. 1961. №19 (1054). Ст. 208. 7 май 2019 тикшерелгән.
- ↑ Маршал Голиков, 2017
- ↑ Лица Зауралья. ГОЛИКОВ Филипп Иванович . Дата обращения: 26 август 2019. Архивировано 13 март 2019 года. 2019 йыл 13 март архивланған.
- ↑ Владимир Плющев. «Кто Вы, Маршал Голиков, чье имя носит проспект в Кургане?», газета «Молодой ленинец», №№ 25, 26, 27, 1989 год. Дата обращения: 13 август 2017.
- ↑ Вавилон — «Гражданская война в Северной Америке» / [под общ. ред. Н. В. Огаркова]. — М. : Военное изд-во М-ва обороны СССР, 1979. — С. 585. — (Совет хәрби энциклопедияһы : [в 8 т.]; vol. 1976—1980, вып. 2).
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Вавилон — «Гражданская война в Северной Америке» / [под общ. ред. Н. В. Огаркова]. — М. : Военное изд-во М-ва обороны СССР, 1979. — 654 с. — (Совет хәрби энциклопедияһы : [в 8 т.]; vol. 1976—1980, вып. 2).
- Ҡалып:Книга:ВОВ. Энциклопедия
- Маршалы Советского Союза: личные дела рассказывают. М., 1996
- Соловьев Д. Ю. Все генералы Сталина. — М., 2019. — ISBN 978-5-532-10644-4. — С.26—28.
- Колпакиди А., Север А. ГРУ. Уникальная энциклопедия. — М.: Яуза: Эксмо, 2009. — С. 689—690. — (Энциклопедия спецназа). — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-30920-7.
- Колпакиди А.И. ГРУ в Великой Отечественной войне. — М.: Яуза: Эксмо, 2010. — 608 с. — (ГРУ). — 3000 экз. — ISBN 978-5-699-41251-8.
- Киселёв А. С. «Не спровоцировать войну»: к вопросу о внезапности нападения Германии на СССР 22 июня 1941 г. (русский) // Военный академический журнал : журнал. — 2016. — Т. 11. — № 3. — С. 85—103.
- Лазарев С. Е. Голиков, Филипп Иванович // Российская историческая энциклопедия в 18 томах / Глав. ред. А. О. Чубарьян. Т. 5. М.: ОЛМА Медиа Групп, 2017. С. 146—147.
- Шелястина В. О., Никишин А. В., Задорожный В. Н. Маршал Голиков: мир и война (по страницам семейного альбома) — Мәскәү: Музей техники Вадима Задорожного, 2017. — 116 с. — ISBN 5-87012-058-6
- Соловьёв Д. Ю. Все генералы Сталина. — М., 2019. — ISBN 978-5-532-10644-4. — С. 26—28.
- Воспоминания: избранные фрагменты/Никита Хрущёв; сост. А. Шевеленко. — М.: Вагриус, 2007. — 512 с.. — ISBN 978-5-9697-0517-3.
- Lewin, Ronald (2001), «Ultra goes to War» (Penguin Classic Military History ed.), London: Penguin Group, ISBN 978-0-14-139042-0
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ҡалып:Hrono
- Увидеть красный свет 2018 йыл 30 ғинуар архивланған.
- 15 июлдә тыуғандар
- 1900 йылда тыуғандар
- Пермь губернаһында тыуғандар
- 29 июлдә вафат булғандар
- 1980 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Мәскәүҙә ерләнгәндәр
- Фрунзе исемендәге Хәрби академияны тамамлаусылар
- Ленин ордены кавалерҙары
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- I дәрәжә Суворов ордены кавалерҙары
- I дәрәжә Кутузов ордены кавалерҙары
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары
- III дәрәжә «СССР Ҡораллы Көстәрендә Ватанға хеҙмәт иткәне өсөн» ордены кавалерҙары
- «Мәскәүҙе обороналаған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Сталинградты обороналаған өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Японияны еңгән өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 30 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «Эшсе-Крәҫтиән Ҡыҙыл Армияға XX йыл» миҙалы менән наградланыусылар
- Чехословакия Хәрби тәреһе ордены кавалерҙары 1939
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары (Монголия)
- КХДР Милли флаг ордены кавалерҙары
- КПСС-тың XXIII съезы делегаттары
- 2-се саҡырылыш РСФСР Юғары Советы депутаттары
- КПСС-тың XXII съезы делегаттары
- КПСС-тың XXI съезы делегаттары
- КПСС-тың XX съезы делегаттары
- ВКП(б)-ның XVIII съезы делегаттары
- Большевиктар
- 6-сы саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 5-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 4-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 1-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- 16 июлдә тыуғандар
- Совет Союзы маршалдары
- Алфавит буйынса шәхестәр