Ғөзәйер (персонаж)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ғөзәйер
ғәр. عزير
Рәсем
Зат ир-ат
Вафат булған урыны Иерусалим
Һөнәр төрө Коэны
 Ғөзәйер Викимилектә

Ғөзәйер (ғәр. عزير‎, рус. Уза́йр, Узе́йр) — Ҡөрьән персонажы, уны йәһүдтәр Аллаһтың улы тип иғлан итәләр. Библияла пәйғәмбәр Ездра менән тиңләштерелә. Ул Сөләймән һәм Зәкәриә пәйғәмбәрҙәр аралығындағы осорҙа ебәрелгән. Уның тарихы Ҡөрьәндә телгә алына, Аллаһ уны йөҙ йылға үлтереп торған, ә һуңынан терелткән. Был әл-Бәҡара сүрәһендә бәйән иткән. Ул Исраил улдары өсөн Бер Аллалыҡ динен яңырта һәм уларҙы онотолоп өлгөргән Тәуратҡа өйрәтә[1][2].

Ҡөрьәндә[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әл-Узейралағы Ғөзәйер кәшәнәһе тип һаналған урын. Басра, Ираҡ

Ғөзәйер Ҡөрьәндә бер тапҡыр телгә алына[3]:

« Йәһүҙиҙәр: «Ғөзәйер — Аллаһтың улы», — тине. Насраниҙар ҙа: «Әл-Мәсих — Алланың улы»,— тине. Уларҙың ауыҙы менән әйтелгән был һүҙҙәр бынан элек иман килтермәгән кешеләрҙең әйткән һүҙенә оҡшай. Уларҙы Алла һәләк итһен! Ни тиклем алданғандар улар!
»

Бәнү Исраилдә Ғөзәйерҙе « Аллаһтың улы» тип һанайҙар[4]. Ғөзәйер был фаразды кире ҡаға һәм халыҡты бындай иманһыҙлыҡ өсөн Аллаһы тәғәләнән ҡәтғи яза булаһы тураһында иҫкәртә[5]. Ғөзәйерҙе Аллаһ улы тип атағас, йәһүдиҙәр хаҡ дингә ҡаршы енәйәт ҡыла (Тәүхид)[6]. Бынан һуң Ғөзәйер оҙаҡ ваҡыт халҡын хаҡ дингә өндәй. Уның вафатынан һуң исраилдәр тағы ла ҙур гонаһтарға бата һәм Аллаһтың асыуын тыуҙыра[5].

Мосолман дин белгестәре араһында Ғөзәйер пәйғәмбәрме (нәби), әллә хаҡ тәҡүә (сәлих)[5] булғанмы икәнлеге тураһында фекер айырымлыҡтары бар.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Ashraf, Shahid. Prophets ’Uzair, Zakariya and Yahya (PBUT) // Encyclopaedia of Holy Prophet and Companions (инг.). — Daryaganj (инг.)баш., New Delhi: Anmol Publications Pvt. Ltd., 2005. — P. 199—200. — ISBN 81-261-1940-3. Архивная копия от 21 июль 2014 на Wayback Machine
  2. Ibn Kathir; Ali As-Sayed Al- Halawani (trans.).: `Uzair(Ezra). Stories Of The Quran. Islambasics.com. Дата обращения: 21 ноябрь 2007. Архивировано из оригинала 6 декабрь 2007 года.
  3. Ҡөрьән Кәрим — Д. Кинельский тәржемәһенән башҡортсаға Ф. Н. Байышев, Д. Д.Мәһәҙиев тарафынан әйләндерелгән
  4. Әт-Тәүбә 9:30
  5. 5,0 5,1 5,2 Али-заде, 2007
  6. Ислам: ЭС, 1991

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Пиотровский М. Б. Узайр // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 239. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
  • Али-заде, А. А. Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]