Әллат
| Әллат | |
 | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Алла ... ҡарай | Арабская мифология[d] |
 Әллат Викимилектә | |
Әллат, әл-Лат (ғәр. اللات алиһә, йәһ. אלה, אלת-הים алиһә) — боронғо ғәрәптәрҙә [1] и шумерҙарҙа[2] күк һәм ямғыр алиһәһе .[1]
Халдейҙарҙа Аллат (Эллат) — ер аҫты батшалығы батшабикәһе[3]. Шумерҙарҙа Эрешкигаль менән тиңләштерелә.
Әллат ғәрәптәрҙә исламға тиклемге осорҙа[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Боронғо грек тарихсыһы Геродот раҫлауынса, Әллат һәм Дионис ғәрәптәрҙә мосолман дәүеренәсә берҙән-бер хөрмәтле илаһтар булған[4].
Ҡөрьәндә Әллат Мәнәт һәм әл-Ғүззә менән бергә телгә алына (Ҡөрьән, 53:19). Таифтағы Әл-Лат һынташы Мөхәммәт Пәйғәмбәр бойороғо буйынса юҡ ителгән. Ләкин ул был биләмәлә һунар итеүҙе һәм ағас ҡырҡыуҙы тыйған.
Исламда[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Көнбайыш шәрҡиәтселәре фаразлауынса[5], ислам иңә генә башлағанда Мөхәммәт Пәйғәмбәр ҡорайыштар менән солох төҙөр өсөн Әл-Латты үҙенең пантеонына Аллаһтың ҡатыны (йәки ҡыҙы) итеп индерергә мәжбүр булған, ләкин һуңғараҡ, ислам нығыныу менән, уның һынташы емертелгән, ә сатыры яндырылған[6]. Хәҙерге мосолман ортодоксаль дин белгестәре Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең Әл-Латты ислам пантеонына индереү мөмкинлеген кире ҡаға.
Галерея[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
-
Әллат. Таифтағы барельефы, Сәғүд Ғәрәбстаны, б.э. 100 йылдар тирәһе . -
Әллат ғибәҙәтханаһы емереклектәре, Пальмира (Сүриә) -
Немесида, Әллат һәм инаныусы. Барельеф, Пальмира (Сүриә), II-III бб. б. э. -
Арыҫлан Әллат алиһәне һәм уның ирен һынландыра. -
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ 1,0 1,1 Пиотровский, Прозоров, 1988
- ↑ Turner, Coulter, 2001
- ↑ «A History Of Art In Chaldæa & Assyria» Georges Perrot, Professor in The Faculty of Letters, Paris; Member of The Institute, and Charles Chipiez. New York, 1884.
- ↑ Геродот, История, том 1 (инг.) на сайте Проект Гутенберг
- ↑ al-Lāt / Fahd, T. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)
- ↑ Пиотровский, Прозоров, 1988, В пантеонах арабов Сирийской пустыни Аллат — женская параллель Аллаха, его супруга и мать богов, в Центральной Аравии — дочь Аллаха. [...] Поначалу Мухаммед признавал божественную природу Аллат, но впоследствии отверг это (53:19—23), с. 31
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Аллат, ал-Лат // Ислам: Словарь атеиста / Авксентьев А. В., Акимушкин О. Ф., Акиниязов Г. Б. и др.; Под общ. ред. М. Б. Пиотровского, С. М. Прозорова. — М.: Политиздат, 1988. — С. 31. — 254 с. — ISBN 5-250-00125-4.
- Turner P. (инг.)баш., Coulter C. R. Dictionary of Ancient Deities. — US: Oxford University Press, 2001. — 597 p. — ISBN 9780195145045.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
|
Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Һүҙлектәр һәм энциклопедиялар | |
|---|---|
| Норматив контроль |
| пәйғәмбәрҙәр | |
|---|---|
| ир-ат | |
| ҡатын-ҡыҙ | |
| Мөхәммәт | |
| Ҡөрьән ҡәүемдәре | |
| башҡалар | |