Үрге Троицк (Туймазы районы)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Үрге Троицк
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Туймазы районы

Координаталар

54°20′45″ с. ш. 53°46′59″ в. д.HGЯO

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 251 815 001

ОКТМО коды

80 651 415 101

ГКГН номеры

0522559

Үрге Троицк (Рәсәй)
Үрге Троицк
Үрге Троицк
Үрге Троицк (Туймазы районы) (Башҡортостан Республикаһы)
Үрге Троицк

Үрге Троицк (рус. Верхнетроицкое) — Башҡортостандың Туймазы районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 917 кеше[1]. Үрге Троицк ауыл Советының административ үҙәге. Почта индексы — 452783, ОКАТО коды — 80251815001.

Исеме[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауыл атамаһы үрге һүҙенән һәм Троицк сиркәү исеменән килеп сыҡҡан[2]

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь 817
2010 йыл 14 октябрь 816

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса — күпселек милләттәр башҡорттар (44 %), урыҫтар (42 %)[3].

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1752 йылда Ҡазан даруғаһының Ҡыр-Йылан улусы башҡорттарынан ҡуртымға алынған ерҙәрҙә Ҡыҙаш йылғаһы (Ыҡ йылғаһы ҡушылдығы) буйында И. Г. Осокин баҡыр иретеү заводына нигеҙ һала. Завод 1754 йылда эшләй башлай. Хәҙер завод ҡасабаһы урынында Туймазы районының Үрге Троицк ауылы урынлашҡан.

Урыҫ православие сиркәүе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Изге Троица храмы —Үрге Троицк ауылындағы ғибәҙәтхана, XVIII быуат архитектура ҡомартҡыһы, Ҡазан бароккоһы стилендә төҙөлгән. Бейек манараһы һәм өлөшләтә һаҡланып ҡалған һылап яһалған биҙәге бар. Стеналарының ҡалынлығы урыны менән 1,2 метрға етә. Бер нисә тәҙрә уйымдарында сүкеп яһалған тулҡын-ромб һүрәтле рәшәткәләр, ҡыҫып ҡуйылған тәҙрәләрҙә — горизонталь һәм тәре ҡиәфәтле бәйләүҙәр менән берләштерелгән һөңгө ҡиәфәтендәге вертикалдәр тора. Октябрь революцияһына тиклем ғибәҙәтхана округта төп мәхәллә булған. Уны төҙөгәндә иретмә әҙерләү өсөн йомортҡа ҡулланылған. Хәҙерге ваҡытта ғибәҙәтхана өлөшләтә тергеҙелгән[4][5][6].

Демографик ауырлыҡ үҙәге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2002 һәм 2010 йылдар халыҡ иҫәбен алыу һөҙөмтәләре буйынса ауыл Рәсәйҙең «демографик ауырлыҡ үҙәге» булып тора[7]: картала ауыл аша вертикаль һәм горизонталь һыҙылһа, илдең килеп сыҡҡан дүрт өлөшө халыҡ һаны буйынса яҡынса тигеҙ буласаҡ.

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Алыҫлығы:[8]

  • Район үҙәгенә тиклем (Туймазы): 30 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Туймазы): 30 км.

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урам исеме[9]:

  • Баҙар урамы (рус. улица Базарная)
  • Баҙар тыҡрығы (рус. переулок Базарный)
  • Горюхин урамы (рус. улица Горюхина)
  • Курск урамы (рус. улица Курская)
  • Урман урам (рус. улица Лесная)
  • Яңы урам (рус. улица Новая)
  • Биҫтә урамы (рус. улица Слободка)
  • Терентьевка урамы (рус. улица Терентьевка)
  • Мәктәп урам (рус. улица Школьная)

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.
  2. Хисаметдинова Ф. Г., Сиразитдинов З. А. Русско-башкирский словарь справочник названий населенных пунктов Республики Башкортостан. — Уфа: Китап, 2001. — С. 265. — 320 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-88185-205-4.
  3. Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка)  (рус.)
  4. Свято-Троицкий храм 2017 йыл 21 февраль архивланған.
  5. Троицкая церковь (с. Верхнетроицкое)
  6. Троицкий храм
  7. Центр России находится в селе Верхнетроицкое Туймазинского района Башкирии
  8. Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
  9. «Налог Белешмәһе» системаһында Үрге Троицк (Туймазы районы) ауылы