Дуҫлыҡ (Туймазы районы)
Ауыл | |
Дуҫлыҡ | |
Ил | |
---|---|
Федерация субъекты | |
Муниципаль район | |
Координаталар | |
Сәғәт бүлкәте | |
Һанлы танытмалар | |
Автомобиль коды |
02, 102 |
ОКАТО коды | |
ОКТМО коды | |
ГКГН номеры | |
Дуҫлыҡ (рус. Дуслык) — Башҡортостан Республикаһының Туймазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә халыҡ һаны 2145 кеше булған[1]. Ғәфүр ауыл Советының административ үҙәге. Почта индексы — 452778, ОКАТО коды — 80251817001.
Исеме
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ауыл исеме дуҫлыҡ һүҙенән алынған[2].
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1925 йылғы халыҡ иҫәбен алыуҙан һуң барлыҡҡа килгән[3]. 1981 йылда РСФСР-ҙың Юғары Советы Президиумы Указы менән Туймазы совхозы ҡасабаһының исеме Дуҫлыҡ тип үҙгәртелә[4].
Халыҡ һаны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
1920 йыл 26 август | |||||
1926 йыл 17 декабрь | |||||
1939 йыл 17 ғинуар | |||||
1959 йыл 15 ғинуар | |||||
1970 йыл 15 ғинуар | |||||
1979 йыл 17 ғинуар | |||||
1989 йыл 12 ғинуар | |||||
2002 йыл 9 октябрь | 1903 | ||||
2010 йыл 14 октябрь | 2145 | 986 | 1159 | 46,0 | 54,0 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
- Милли состав
Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса — күпселек башҡорттар (53 %) йәшәй[5].
Географик урыны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Алыҫлығы:[6]
- Район үҙәгенә тиклем (Туймазы): 9 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Туймазы): 9 км.
Урамдары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Урам исеме[7]:
- Еңеүҙең 60-йыллығы урамы (рус. улица 60-летия Победы)
- Грушалы тыҡрығы (рус. переулок Грушевый)
- 8 Март урамы (рус. улица 8 Марта)
- Көнсығыш тыҡрығы (рус. переулок Восточный)
- Көнсығыш урамы (рус. улица Восточная)
- Сейәле урамы (рус. улица Вишневая)
- Яҙ урамы (рус. улица Весенняя)
- Көнбайыш урамы (рус. улица Западная)
- Йылға аръяғы урамы (рус. улица Заречная)
- Йылға аръяғы тыҡрығы (рус. переулок Заречный)
- Клуб тыҡрығы (рус. переулок Клубный)
- Йәшел урам (рус. улица Зеленая)
- Ер еләге урамы (рус. улица Земляничная)
- Клуб урамы (рус. улица Клубная)
- Комсомол урамы (рус. улица Комсомольская)
- Кооператив урамы (рус. улица Кооперативная)
- Мәктәп урамы (рус. улица Школьная)
- Урман урамы (рус. улица Лесная)
- Йәй тыҡрығы (рус. переулок Летний)
- Туғай урамы (рус. улица Луговая)
- Ҡурай еләге урамы (рус. улица Малиновая)
- Йәштәр урам (рус. улица Молодежная)
- Яңы урам (рус. улица Новая)
- Көҙ урамы (рус. улица Осенняя)
- Йәйғорло урам (рус. улица Радужная)
- Баҫыу урамы (рус. улица Полевая)
- Совет тыҡрығы (рус. переулок Советский)
- Йылға урамы (рус. улица Речная)
- Баҡса урамы (рус. улица Садовая)
- Салауат Юлаев урам (рус. улица Салавата Юлаева)
- Яҡты урам (рус. улица Светлая)
- Совет урамы (рус. улица Советская)
- Спорт урамы (рус. улица Спортивная)
- Фабрика урамы (рус. улица Фабричная)
- Сәскәле урам (рус. улица Цветочная)
- Көньяҡ урамы (рус. улица Южная)
- Алмағаслы урамы (рус. улица Яблоневая)
- Еләкле урамы (рус. улица Ягодная)
- Еләкле тыҡрығы (рус. переулок Ягодный)
Билдәле шәхестәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Савко Зөлфирә Хәмит ҡыҙы (15.01.1947), хеҙмәт ветераны, китапханасы. 1974—2008 йылдарҙа ауыл китапханаһы мөдире. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1993). Сығышы менән Йәрмөхәмәт ауылынан[8].
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- «Налог Белешмәһе» системаһында Дуҫлыҡ (Туймазы районы) ауылы
- Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 267. — ISBN 978-5-295-04683-4.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- ↑ Хисаметдинова Ф. Г., Сиразитдинов З. А. Русско-башкирский словарь справочник названий населённых пунктов Республики Башкортостан. — Уфа: Китап, 2001. — С. 256. — 320 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-88185-205-4.
- ↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 267. — ISBN 978-5-295-04683-4.
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 01.06.1981 года «Об утверждении переименования поселка Туймазинского совхоза Туймазинского района Башкирской АССР» // Ведомости Верховного Совета РСФСР. — 1981. — № 22.
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)
- ↑ Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
- ↑ «Налог Белешмәһе» системаһында Дуҫлыҡ (Туймазы районы) ауылы
- ↑ Межпоселенческая центральная библиотека муниципального района Туймазинский район. Официальный сайт. Савко Зульфира Хамитовна (рус.) (Тикшерелеү көнө: 12 ғинуар 2022)
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Дуҫлыҡ (Туймазы районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 12 ғинуар 2022)
Портал «Башҡортостан ауылдары» | |
Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала | |
Проект «Башҡортостан ауылдары» |