Бишҡурай (Туймазы районы)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Бишҡурай
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Туймазы районы

Координаталар

54°40′07″ с. ш. 54°11′01″ в. д.HGЯO

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 251 805 001

ОКТМО коды

80 651 405 101

ГКГН номеры

0520596

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Бишҡурай (Рәсәй)
Бишҡурай
Бишҡурай
Бишҡурай (Туймазы районы) (Башҡортостан Республикаһы)
Бишҡурай

Бишҡурай (рус. Бишкураево) — Башҡортостандың Туймазы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 680 кеше[1]. Бишҡурай ауыл Советының административ үҙәге. Почта индексы — 452793, ОКАТО коды — 80251805001.

Исеме[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башта ауыл Бишкураз («биш» һәм «кураза» (фарсы-иран теленән) — әтәс һүҙҙәренән яһалған) исеме йөрөткән. XX быуат башынан хәҙерге исеме менән йөрөй[2].

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бишҡурай ауылына Өфө губернаһы канцелярияһының 1742 йылғы указы һәм Ҡаңлы улусы башҡорттары менән 1775 йылдың 12 июлендәге керҙәшлек килешеүе буйынса типтәрҙәр тарафынан нигеҙ һалына. Игенселек, малсылыҡ, умартасылыҡ, ағас һәм тегенселек эштәре, тимерселек менән шөғөлләнгәндәр. Ауылда мәсет, «мәктәп», 4 тирмән (1895) булған. XIX быуаттың 30-сы йылдарында ауыл халҡының 370 умартаһы була. 1906 йылда 2 мәсет теркәлгән.

1795 йылда 57 йортта 279 кеше йәшәгән, 1858 йылда 145 ихатала 1033 типтәр, 1870 йылда 185 ихатала 1134, ә 1920 йылда 457 ихатала 2268 типтәр йәшәгән[3].

Хәҙерге осор[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ауылда урта мәктәп, фельдшер-акушерлыҡ пункты, китапхана, мәсет бар. Татарҙар йәшәй (2002)[4].

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август 2268
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 1440
1959 йыл 15 ғинуар 976
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 662
2002 йыл 9 октябрь 600
2010 йыл 14 октябрь 680 340 340 50,0 50,0

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Милли состав

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса күпселек милләттәр — башҡорттар (59 %), татарҙар (41 %)[5].

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Алыҫлығы:[6]

  • Район үҙәгенә тиклем (Туймазы): 45 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Ҡандра): 20 км.

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урам исеме[7]:

  • Гагарин урамы (рус. улица Гагарина)
  • Гагарин тыҡрығы (рус. переулок Гагарина)
  • Тау башы урамы (рус. улица Нагорная)
  • Совет урамы (рус. улица Советская)
  • Шоссе урам (рус. улица Шоссейная)
  • Көньяҡ урам (рус. улица Южная)
  • Йәштәр урамы (рус. улица Молодежная)

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
  2. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 265. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  3. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 265. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  4. Бишҡурай (Туймазы районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  5. Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)
  6. Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник / Сост. Р. Ф. Хабиров. — Уфа: Белая Река, 2007. — 416 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-87691-038-7.
  7. «Налог Белешмәһе» системаһында Бишҡурай (Туймазы районы) ауылы

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7(рус.)
  • Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]